Abdul Karim Cotch - Trùm buôn người Mexico

1. Chiều tối ngày 21/9/2023, Al-Haza (tên đã thay đổi) cùng 4 người khác trèo lên một chiếc xe tải ở tỉnh Ahwaz, Iran. Anh cho biết trên xe có 24 người và mỗi người đều phải nộp 50.000USD, gọi là “bao trọn gói” cho chuyến hành trình đến Mỹ.

Gần nửa đêm, xe khởi hành. Trong suốt 2 ngày từ Ahwah đến biên giới Iraq, xe chỉ dừng lại 2 lần để mọi người đi vệ sinh. Haza nói: “Tất cả phải ngồi xuống sàn xe sau những chiếc thùng gỗ. Thức ăn mà phụ lái đưa cho chúng tôi chỉ có bánh mì và dưa chuột còn nước uống mỗi người là 1,5 lít mỗi ngày”.

Sau khi vào lãnh thổ Iraq, xe tiếp tục hướng đến Jordan. Mất thêm 5 ngày nữa, Haza cùng những người trên xe được đưa lên một tàu đánh cá bằng gỗ, trên tàu đã có khoảng 60 người. Trong bóng tối, nó rời Jordan tiến vào biển Hồng Hải. Theo lời Haza thì tất cả đều phải ở dưới hầm tàu: “Mỗi ngày 2 lần, người ở trên boong thòng dây thả xuống mấy cái xô đựng bánh bột ngô nướng cùng xô đựng nước. Sau khi chia bánh, chia nước, những cái xô ấy biến thành nơi tiêu, tiểu của chúng tôi. Mùi hôi thối, tanh tưởi bốc lên nồng nặc…”.

Ngày 3/10, khi con tàu còn đang lênh đênh trên biển Hồng Hải thì lực lượng tuần duyên Ai Cập chặn lại. Tất cả bị đưa lên bờ. Các cuộc thẩm vấn thuyền trưởng, tài công, thợ máy cùng thủy thủ đoàn cho thấy nó là tàu chở người vượt biên do một nhân vật từ Mexico chủ mưu tổ chức thông qua điện thoại vệ tinh nhưng tất cả đều không biết người ấy là ai ngoại trừ mỗi khi liên lạc, người gọi xưng là “Owl - Chim cú”.

Kết quả điều tra cũng cho thấy đường dây của “Chim cú” hoạt động rất bài bản với hàng chục chân rết có mặt ở Nga, Trung Quốc, Iran, Somali, Nigeria, Haiti, Honduras, Ethiopia, Sudan…, làm nhiệm vụ tìm kiếm người muốn vượt biên đến Mỹ, lập danh sách và thu tiền. Tùy theo vị trí địa lý của từng quốc gia, số tiền này dao động trong khoảng 10.000 đến 50.000 USD nhưng người đi phải nộp trước ngày khởi hành, còn có vào được nước Mỹ được hay không thì ai đi nấy biết!

Theo Cục Điều tra liên bang Mỹ (FBI), hình thành từ giữa năm 2017, đường dây  đưa người vượt biên của “Chim cú” mà sau một thời gian xác minh, FBI mới biết tên thật của hắn là Abdul Karim Coteh, người Sierra Leone - được đánh giá là “tổ chức lớn nhất Mỹ Latin”. Với sự cộng tác của vợ là Veronica Roblero Pivaral cùng 3 trợ thủ đắc lực gồm Pasaman, người Togo, Francis Marin Abbe Pidoukou và Issa Kamara, người Sierra Leon, Conteh đã lập nên một vòng tròn khép kín, chia thành nhiều công đoạn. Kẻ phụ trách công đoạn này chỉ biết về nhiệm vụ của mình mà không được biết cũng như không được phép tìm hiểu về người phụ trách công đoạn kia.

Ông Merrick Garland, Bộ trưởng Tư pháp Mỹ cho biết khi bà Kamala Haris được đảng Dân chủ chọn làm ứng viên tổng thống Mỹ thì cùng với những tuyên bố của bà về chính sách nhập cư nếu bà đắc cử, việc đưa di dân vào Mỹ bất hợp pháp của Conteh đột nhiên tăng tốc hơn bao giờ hết. Ông Brian Convair, quan chức thuộc Cục Di trú Mỹ nói thêm: “Chỉ trong tháng 6/2024, chúng tôi ghi nhận hơn 3.000 di dân đến Mỹ trái phép qua ngả Mexico. 3/4 trong số này đi bằng những con đường do Conteh và đồng bọn thiết lập…”.

2. Sinh ra và lớn lên tại Sierra Leone, 15 tuổi Conteh bỏ nhà đến Mexico. Để có thể tồn tại, hắn gia nhập một băng nhóm đường phố chuyên bán lẻ ma túy. 22 tuổi, nhận thấy phần lớn số tiền thu được từ những kẻ nghiện ngập đều rơi vào túi những ông trùm nên Conteh chuyển sang làm “Chim cú” - tiếng lóng để chỉ việc dẫn đường cho những người vượt biên đến những điểm tập kết ở biên giới Mexico, Mỹ. Cũng trong thời gian này, hắn lấy Veronica Roblero Pivaral, 25 tuổi, người Mexico, cũng là một thành viên trong nhóm “Chim cú”  làm vợ.

Sau 9 năm làm “Chim cú”, Conteh và vợ đã tích lũy được nhiều kinh nghiệm nên giữa năm 2017, hắn đứng ra thành lập đường dây cho riêng mình. Kết quả điều tra của USCIS và FBI cho thấy 6 tháng cuối năm 2017, Conteh cùng vợ đi lại như con thoi giữa Mexico và Iran, Afghanistan, Uzbekistan, Pakistan, Kazakhstan, Thổ Nhĩ Kỳ, Somalia, Cameroon, Senegal, Mauritania, Ethiopia, Ai Cập,  Brazil, Colombia, Ecuador, Panama, Costa Rica, Nicaragua, Honduras, Guatemala… để hình thành các trạm tiếp nhận người có ý định vượt biên, thu tiền, thuê mướn phương tiện vận chuyển cả đường bộ lẫn đường biển, tổ chức các điểm tiếp liệu dọc đường.

Ông Alexandre Ryan, quan chức USCIS cho biết tại những quốc gia nêu trên đều có những mạng lưới khép kín: “Sau  khi nộp đủ tiền, người vượt biên sẽ được bố trí ăn ở tại một khu vực nào đó. Đến ngày khởi hành, hoặc họ đi Mexico bằng xe, hoặc lên tàu tại một cảng biển, phần lớn là tàu đánh cá nhưng dù đi bằng đường nào chăng nữa, đích đến của họ vẫn là thành phố Tijuana, Mexico”. Tại đây, nhóm “Chim cú” của Conteh sẽ làm tiếp công đoạn cuối cùng: Đưa người vượt biên qua hàng rào biên giới giữa Mexico, Mỹ rồi giao họ cho những nhóm khác đã chờ sẵn ở Mỹ.

Tại Tijuana, Mexico, vợ chồng Conteh sống trong một ngôi biệt thự dạng trung bình. Để che mắt các cơ quan chức năng, hắn không sắm xe sang, không tiệc tùng chè chén. Vợ hắn cũng chẳng ăn mặc diêm dúa và cũng chẳng khoe khoang những đồ trang sức đắt tiền. Mỗi khi liên lạc với các đồng phạm trong đường dây đưa người vượt biên, Conteh không sử dụng các mạng lưới viễn thông dân dụng mà thông qua một trung gian, hắn thuê một kênh vệ tinh Starlink. Đã thế, mọi cuộc nói chuyện đều được mã hóa dưới hình thức khi thì thăm hỏi, khi thì bàn về kết quả của một trận khúc côn cầu… Ông Alejandro N. Mayorkas, Bộ trưởng An ninh nội địa Mỹ nói: “Với thủ đoạn tinh vi như thế, chúng tôi cùng các đối tác ở nhiều quốc gia trên thế giới phải mất nhiều năm mới làm rõ những hoạt động của vợ chồng Conteh và đồng phạm, dẫn đến việc bắt giữ hắn hôm 18/7 vừa rồi…”.

Đầu năm 2019, các mảnh ghép về đường dây vượt biên do Conteh chủ mưu bắt đầu xuất hiện. Ông Donovan, đặc vụ FBI, người trực tiếp tham gia cuộc điều tra nói: “Tôi không thể tiết lộ cách chúng tôi đã tìm ra Conteh như thế nào vì các kỹ thuật sẽ còn được áp dụng cho những vụ án khác. Tôi chỉ có thể nói rằng Conteh và vợ là Veronica Roblero Pivaral là 2 kẻ cầm đầu đường dây đưa người vượt biên bất hợp pháp vào Mỹ lớn nhất Mỹ Latinh…”. Tuy nhiên theo trang tin Latin America Today, có vẻ như FBI đã áp dụng một kỹ thuật do người Israel phát minh, gọi là Pegasus, cho phép xâm nhập điện thoại vệ tinh của Conteh và những cơ sở của hắn ở nhiều quốc gia để thu thập chứng cứ về hoạt động đưa người vượt biên.

Đến tháng 6/2021, trước sự tổ chức quy mô của Conteh, Bộ trưởng An ninh Nội địa Mỹ là ông Alejandro N. Mayorkas và Tổng chưởng lý Merrick B. Garland quyết định thành lập Lực lượng đặc nhiệm chung Alpha (JTFA) nhằm chống lại sự gia tăng của các băng nhóm buôn người với sự tham gia của nhiều cơ quan thực thi pháp luật Mỹ. Ngoài USCIS và FBI, còn có Bộ Tư Pháp, Bộ Tài chính, Cục Quản lý thực phẩm và dược phẩm  (FDA) , Cục Phòng chống ma tuý (DEA), Cục Hải quan, Văn phòng kiểm soát tài sản nước ngoài, Lực lượng tuần duyên (US Coast Guard), Lực lượng biên phòng…

Phát biểu hôm ra mắt JTFA, Bộ trưởng An ninh Nội địa Alejandro N. Mayorkas nói: “Chúng tôi đang sử dụng toàn bộ sức mạnh luật pháp để chống lại những cá nhân và tổ chức thực hiện tội ác tày đình này. Chúng tôi gửi lời cảnh báo đến những người đang có ý định vượt biên ở khắp nơi trên thế giới: Đừng tin vào lời nói dối của những kẻ buôn người, đừng liều lĩnh đặt mạng sống của mình vào bàn tay tàn nhẫn của chúng…”.

3. Ba tháng trước ngày Conteh bị bắt, USCIS và FBI đã thu thập được nhiều chứng cứ, không chỉ ở Mexico mà còn ở một số các quốc gia Nam Mỹ, Trung Đông, châu Phi, Trung Á…, nơi Conteh đặt các đầu mối tiếp nhận người vượt biên. Việc thu thập được tiến hành rất bí mật nên không gây ra sự nghi ngờ nào. Các đặc vụ của cả USCIS lẫn FBI phối hợp với cảnh sát Mexico giám sát mọi hoạt động của Conteh cả ngày lẫn đêm. Còn trên đất Mỹ, Lực lượng biên phòng Mỹ rải người ở khu vực biên giới các bang California, Arizona,  New Mexico, Texas… giáp với Mexico.

Ngày 2/7/2024, biên phòng Mỹ bắt được một nhóm 42 người gồm 37 người vượt biên, 5 kẻ còn lại thì 3 kẻ là người dẫn đường, 2 kẻ sống ở Mỹ làm nhiệm vụ tiếp nhận cùng 1 xe tải ngụy trang dưới hình thức chở ngô (bắp). Khai thác nhanh, những người vượt biên cho biết họ xuất phát từ Honduras còn 3 kẻ dẫn đường thừa nhận họ khởi hành từ Tijuana, Mexico theo lệnh của Conteh. Riêng 2 kẻ sống ở Mỹ, nhiệm vụ của họ là đưa 42 người vượt biên bằng xe tải đến thành phố Rio Grande, bang Texas rồi giao cho một nhóm khác. Ông McGrath, sĩ quan FBI nói: “Mảnh ghép cuối cùng đã có đủ. Theo lệnh Tổng chưởng lý Merrick B. Garland, chúng tôi chuyển giao toàn bộ hồ sơ, tài liệu cho cảnh sát Mexico và đề nghị họ bắt giữ tên tội phạm này”.

Sáng 28/7/2024, cảnh sát Mexico phong tỏa khu nhà của Conteh. Việc bắt giữ “ông vua buôn người” diễn ra êm thấm, Conteh không chống cự nhưng vợ hắn là Veronica Roblero Pivaral lại không có mặt. Đồng thời cùng lúc đó, 3 cộng sự đắc lực nhất của Conteh là Pasaman bị bắt ở Togo, Francis Marin Abbe Pidoukou và Issa Kamara bị bắt ở Sierra Leon. Cả 3 đều bị buộc tội “đồng lõa với Conteh trong việc tổ chức cho người vượt biên bất hợp pháp vào Mỹ”.

Ngày 9/10, một bản cáo trạng đã được công bố, nội dung buộc tội hình sự đối với Conteh, kẻ cầm đầu tổ chức buôn người, đã đưa bất hợp pháp vào Mỹ hơn 81.000 người từ 2019 đến nay. Bên cạnh đó, lệnh truy nã Veronica Roblero Pivaral, vợ Conteh cũng được ban hành. Ông Donovan, sĩ quan FBI, người trực tiếp tham gia phá án nói: “Vụ bắt giữ sẽ làm sáng tỏ một mạng lưới buôn người có tổ chức toàn cầu, chưa kể nó còn giúp phanh phui nhiều tổ chức khác vì chúng có những mối liên kết, hỗ trợ nhau…”.

Hiện tại, Bộ Ngoại giao, Bộ Tư pháp Mỹ đang tiến hành làm việc với các đối tác  Mexico để dẫn độ Conteh và 3 đồng phạm về Mỹ để xét xử. Khi trang tin Latin America Today hỏi về số phận của những kẻ làm việc cho Conteh ở những quốc gia khác nhau, ông Donovan cười: “Bạn yên chí. Họ đã nằm trên thớt. Conteh khai không sót một tên nào…”.