Ẩn họa từ các cựu đặc nhiệm Afghanistan đầu quân cho IS
Bị Taliban săn lùng và thiếu thu nhập, các thành viên của lực lượng an ninh bị giải tán ở Afghanistan đã tự ứng tuyển với các nhóm cực đoan, trong đó có Nhà nước Hồi giáo Khorasan (IS-K) – chi nhánh ở Afghanistan của tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS).
Tái hiện hình ảnh ở Iraq
Thông tin này vừa được tờ The Wall Street Journal đăng tải hôm 1-11. Theo đó, số lượng binh sĩ đào ngũ ở Afghanistan gia nhập các nhóm khủng bố đang ngày càng gia tăng. Quan trọng hơn, các tân binh mang đến những kỹ năng thu thập thông tin tình báo và chiến tranh quan trọng cho IS. Việc này có thể nâng cao khả năng của nhóm cực đoan trong việc cạnh tranh vị thế tối cao của Taliban.
Một sĩ quan quân đội quốc gia Afghanistan đã gia nhập chi nhánh khu vực của nhóm cực đoan ở tỉnh Khorasan tiết lộ rằng, gần như tất cả các thành viên của lực lượng tình báo và quân đội của nước cộng hoà Afghanistan cũ, đã gia nhập IS sau khi Taliban lục soát nhà của họ và yêu cầu họ báo với cảnh sát, chính quyền mới về hành tung của mình.
Một người dân sống ở quận Karabakh, phía Bắc Kabul, cho biết anh họ của anh ta, một cựu thành viên cấp cao của lực lượng đặc biệt Afghanistan, đã biến mất vào tháng 9 và hiện là thành viên IS-Khorasan. Người này cũng kể rằng 4 đồng đội khác của ông anh họ cũng gia nhập IS-K trong những tuần gần đây.
Rahmatullah Nabil, cựu lãnh đạo cơ quan tình báo Afghanistan, người đã rời khỏi đất nước thừa nhận, IS “ở một số khu vực đã trở nên rất hấp dẫn” với các cựu quân nhân. “Nếu có sự phản kháng, họ đã tham gia vào cuộc chiến, nhưng hiện tại IS là nhóm vũ trang duy nhất khác ở Afghanistan để họ có thể dựa vào”.
Hồi đầu tháng 9, lực lượng Taliban đã đè bẹp một phong trào kháng chiến non trẻ ở thung lũng Panjshir do Ahmed Masoud, con trai của Ahmed Shah Massoud, thủ lĩnh chống Taliban bị Al-Qaeda ám sát năm 2001 đứng đầu. Hiện tại, hàng nghìn sĩ quan tình báo, binh lính và cựu cảnh sát đang thất nghiệp và lo sợ cho tính mạng của họ bất chấp những lời hứa ân xá từ Taliban.
Một số ít người trong số họ, chủ yếu là nhân viên thuộc Tổng cục An ninh quốc gia, đã trở lại làm việc dưới sự giám sát của Taliban nhưng, giống như hầu hết các nhân viên chính phủ Afghanistan, họ không được trả lương trong nhiều tháng.
Một quan chức cấp cao của phương Tây cảnh báo rằng “đây chính xác là những gì bắt đầu ở Iraq với các tướng lĩnh của cố Tổng thống Iraq Saddam Hussein”. Mỹ đã giải tán lực lượng an ninh Iraq sau khi đưa quân vào Iraq năm 2003 và nhiều phần tử vũ trang sau này gia nhập Al-Qaeda và IS.
Các quan chức an ninh cho biết, ngoài việc bảo vệ các phần tử vũ trang khỏi sự trả thù của Taliban, IS còn cung cấp một số tiền lớn cho các thành viên mới.
Những cảnh báo mới
Trong một cuộc điều trần gần đây tại Thượng viện, Colin Kahl, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng phụ trách các vấn đề chính trị của Mỹ, cảnh báo rằng IS ở Afghanistan có thể tấn công phương Tây và các đồng minh trong vòng 6-12 tháng. Ông Kahl còn nhấn mạnh sự nhiệt tình của Taliban trong việc truy đuổi IS, nhưng tin rằng “khả năng của họ để làm như vậy là không rõ ràng”.
Trước đó, hồi tháng 9, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng liên quân Mark Milley cũng cảnh báo rằng có khả năng IS-K hoặc Al-Qaeda sẽ tái thiết trong vòng 6 đến 36 tháng. Theo ông Mark Milley, điều này có nghĩa là khả năng phục hồi của lực lượng khủng bố chứ không nhất thiết là khả năng tấn công Mỹ.
Còn mốc thời gian mà Thứ trưởng Quốc phòng Mỹ đưa ra trong phiên điều trần là về khả năng tiến hành các cuộc tấn công vào Mỹ với thời gian ngắn nhất mà các quan chức cấp cao của Lầu Năm Góc đưa ra dựa theo lời khai của một số thành viên IS kể từ khi Kabul thất thủ vào tháng 8. Trung tướng James J. Mingus, Giám đốc Tham mưu liên quân về các hoạt động ở Afghanistan cũng đã làm chứng cùng với ông Kahl.
“Những ước tính đó từ cộng đồng tình báo quốc tế chứ không dựa trên sự can thiệp của Mỹ hoặc liên minh. Mục tiêu của chúng tôi là giữ cho việc này càng xảy ra xa hơn càng tốt”, Trung tướng Mingus nói. Khi các Thượng nghị sĩ Mỹ nêu những lo ngại rằng đánh giá tình báo của Mỹ yếu hơn những gì thực tế đang xảy ra ở Afghanistan, Thứ trưởng Quốc phòng cho biết, Bộ Quốc phòng đã nỗ lực tiến hành tình báo, giám sát và trinh sát ở Afghanistan hàng ngày và chia sẻ thông tin tình báo với các đồng minh để cung cấp các đánh giá tình báo cập nhật.
Ông Kahl cũng khẳng định, Taliban và IS-K là kẻ thù truyền kiếp, vì vậy Taliban có động lực để ngăn cản các nỗ lực của IS-K. Al-Qaeda thì phức tạp hơn vì Taliban có mối quan hệ với các chi nhánh cũ ở khu vực Nam Á.
“Taliban mệt mỏi về việc Afghanistan là bàn đạp cho các cuộc tấn công từ bên ngoài của Al-Qaeda, không phải vì họ tốt mà vì sợ bị quốc tế trừng phạt nếu điều đó xảy ra”, Kahl nhấn mạnh.