Đường dây vay tiền qua app xuyên quốc gia bị triệt phá như thế nào?
Tính đến thời điểm bị triệt phá, các đối tượng đã sử dụng gần 300 ứng dụng cho vay tiền trên điện thoại di động (Vndong, Hitien, Zdong, Hvay...); liên kết với gần 200 công ty cầm đồ, công ty tài chính để cho khoảng 159 nghìn khách hàng vay tiền qua các ứng dụng điện thoại di động với tổng số tiền khách hàng vay là 1.802,1 tỷ đồng; chiếm hưởng 322,6 tỷ đồng.
Chuyên án được Công an tỉnh Lào Cai phối hợp với Cục An ninh mạng và Phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao cùng Cục Cảnh sát Hình sự, Bộ Công an vừa phối hợp triệt phá thành công. Cơ quan công an đã triệu tập, làm việc với 41 đối tượng, thu giữ 72 điện thoại di động, 43 máy tính, nhiều chứng từ, con dấu của 2 công ty… có liên quan đến hành vi phạm tội.
Bẫy vay tiền qua app
Căn nhà nằm ở tại tổ 22, phường Cốc Lếu, thành phố Lào Cai thường ngày có một nhóm người đi sớm, về khuya, thi thoảng trong các phòng ở lại vang lên những tiếng chửi bới như đòi nợ… Những dấu hiệu bất thường trên đã được quần chúng nhân dân chuyển đến Đội Cảnh sát hình sự Công an TP Lào Cai. Để tập trung lực lượng đấu tranh, ngày 26-1, Công an TP Lào Cai đã xác lập chuyên án đấu tranh với nhóm đối tượng có dấu hiệu cho vay lãi nặng (tín dụng “đen”) qua ứng dụng (app) điện thoại di động trên địa bàn thành phố Lào Cai. Bằng các biện pháp nghiệp vụ, Công an TP Lào Cai đã xác định được đối tượng cầm đầu đường dây là Phạm Thị Huyền (SN 1990, trú tại thôn Giang Đông 2, xã Vạn Hòa, thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai). Trước thời điểm bị bắt giữ, Huyền từng có thời gian du học tại Trung Quốc; đối tượng có mối quan hệ xã hội rộng rãi với rất nhiều đối tượng ở Hà Nội, TP Hồ Chí Minh.
Cùng thời điểm này, các tổ công tác đồng thời tiếp cận với một số trường hợp đã vay tiền của Huyền qua app. Một trong số đó có chị Đ.T.K (trú tại phường Lào Cai, TP Lào Cai). Do cần vốn làm ăn, trước đó chị Đ.T.K đã lên mạng Internet tìm kiếm thông tin. Chỉ sau vài giây, với từ khóa “vay tiền”, chị đã tìm được đường link. Theo hướng dẫn của các đối tượng, chị đã cài đặt ứng dụng trên điện thoại di động. Sau đó thì điền các thông tin cá nhân gồm họ tên, ngày tháng năm sinh, số CMND/CCCD/Hộ chiếu, số tài khoản ngân hàng, nghề nghiệp, nơi làm việc, ảnh chân dung, giấy tờ tùy thân; cấp quyền cho ứng dụng truy cập danh bạ, các ứng dụng trên điện thoại… và đăng ký khoản vay. Sau đó, chị đã vay số tiền 136 triệu đồng nhưng thực chất chỉ nhận được hơn 81 triệu đồng với lãi suất là 5,01% ngày. Do việc làm ăn không thuận lợi, chị Đ.T.K chậm thanh toán tiền, đã bị các đối tượng thường xuyên chửi bới, lăng mạ, gây khủng hoảng về tinh thần.
Trường hợp của anh Đ.T.T (ở tại TP Lào Cai) cũng vậy. Qua bạn bè, anh Đ.T. T đã biết đến ứng dụng vay tiền trên. Sự tiện lợi của app giúp anh nhanh chóng tiếp cận được khoản vay này. Người đàn ông không hề biết rằng từ sau khi vay tiền là bắt đầu chuỗi “bi kịch” của anh. Sau khi hoàn tất các thủ tục vay 40 triệu đồng qua app, anh đã nhận được 23 triệu đồng. Sau đó, do chưa có khả năng đáo nợ, anh cùng người thân đã bị các đối tượng khủng bố, tra tấn về tinh thần.
Quá trình thu thập tài liệu, Công an TP Lào Cai xác định quy mô, tính chất hoạt động của nhóm đối tượng liên quan đến địa bàn nhiều tỉnh, thành phố trên cả nước gồm: TP Lào Cai, TP Hồ Chí Minh và TP Hà Nội với phương thức hoạt động tội phạm sử dụng công nghệ cao, có sự chỉ đạo, điều hành của đối tượng người nước ngoài. Công an thành phố Lào Cai đã báo cáo lãnh đạo Công an tỉnh Lào Cai; đề xuất phối hợp với các đơn vị nghiệp vụ của Bộ Công an để áp dụng các biện pháp nghiệp vụ đấu tranh, triệt phá.
Bí mật, bất ngờ phá án thành công
Với sự phối hợp của Cục An ninh mạng và Phòng chống tội phạm sử dụng Công nghệ cao và Cục Cảnh sát hình sự - Bộ Công an, các đơn vị nghiệp vụ đã xác định quy mô, tính chất của nhóm tội phạm rất nghiêm trọng, phức tạp. Do vậy, lãnh đạo Công an tỉnh Lào Cai đã cùng các đơn vị nghiệp vụ báo cáo Lãnh đạo Bộ Công an, nâng chuyên án do Công an thành phố Lào Cai xác lập thành Chuyên án cấp Bộ; Trưởng ban Chuyên án là đồng chí Trung tướng Nguyễn Minh Chính - Cục trưởng Cục An ninh mạng và Phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao; Phó trưởng Ban Chuyên án là Thiếu tướng Hồ Sỹ Niêm - Phó Cục trưởng Cục Cảnh sát hình sự và Đại tá Lưu Hồng Quảng - Giám đốc Công an tỉnh Lào Cai.
Một điều tra viên của Công an TP Lào Cai chia sẻ: Khó khăn lớn nhất của các trinh sát là việc đảm bảo yêu cầu tuyệt đối bí mật. Bởi, mặc dù cách xa về mặt địa lý nhưng các đối tượng trong ổ nhóm lại có sự liên hệ rất chặt chẽ. Trong quá trình phá án, chỉ cần một chút sơ hở, các đối tượng sẽ tiêu hủy chứng cứ hoặc có những biện pháp gây khó khăn trong quá trình phá án. Để đảm bảo phá án, Ban chuyên án phải tính toán, lựa chọn thời điểm phá án ở đồng loạt 3 địa bàn, đảm bảo bí mật, thu được dữ liệu và thiết bị là máy tính và điện thoại di động để phục vụ cho hoạt động thông tin của người vay, thu hồi nợ và các công ty trung gian phá án.
Sau khi tính toán các biện pháp nghiệp vụ, 9h ngày 12-7, 3 tổ công tác tại tỉnh Lào Cai, thành phố Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh đồng loạt ra quân thực hiện nhiệm vụ. Tại thành phố Lào Cai, tổ công tác phối hợp gồm 120 cán bộ, chiến sỹ thuộc các lực lượng Công an TP Lào Cai, Phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh, các đơn vị nghiệp vụ được chia thành 5 mũi đồng loạt triệu tập, khám xét tại phòng 601, 602, 603 của số nhà 55, đường Hoàng Văn Thụ, tổ 22, phường Cốc Lếu, thành phố Lào Cai. Kết quả đã bắt giữ đối tượng Phạm Thị Huyền cùng 17 đối tượng nhân viên đang có hành vi đòi nợ, nhắc nợ, thu hồi nợ và thu giữ toàn bộ tài liệu, vật chứng, dữ liệu điện tử liên quan đến hoạt động đòi nợ, nhắc nợ, thu hồi nợ của nhóm đối tượng tại Lào Cai.
Theo lời khai của đối tượng Huyền tại cơ quan Công an thì chị ta biết đến ứng dụng vay tiền qua app vào khoảng cuối năm 2019, trong thời gian làm phiên dịch tại Hà Khẩu. Sau đó, Huyền được người phụ nữ Trung Quốc tên là Qial Jia YI phỏng vấn và tuyển dụng. Khoảng 1 tuần làm việc thì Huyền gặp Thương. Huyền làm việc ở đây được khoảng hơn 1 tháng, nhận được tổng số tiền 7 triệu thì nghỉ do dịch bệnh COVID-19. Sau đó, đến khoảng tháng 8, Huyền đã tìm và thuê (đứng tên làm hợp đồng thuê) phòng để đặt làm văn phòng thu hồi nợ. Huyền là người trực tiếp tuyển nhân viên nhắc nợ, thu hồi nợ và nhân viên thẩm định (cụ thể, Huyền là người tuyển nhân viên thẩm định, còn việc quản lý nhân viên và trả tiền cho nhân viên thẩm định là do người khác quản lý). Đến khoảng cuối tháng 5-2022 thì bộ phận thẩm định nghỉ, còn các bộ phận nhắc nợ và thu hồi nợ tại các phòng 601 và 602 vẫn tiếp tục hoạt động đến thời điểm cơ quan Công an phát hiện.
Mở rộng đấu tranh, ban chuyên án xác định đây là đường dây phạm tội có tổ chức, xuyên quốc gia, do các đối tượng người nước ngoài cầm đầu, móc nối với các đối tượng trong nước. Cơ quan công an đã triệu tập, làm việc với 41 đối tượng, thu giữ 72 điện thoại di động, 43 máy tính, nhiều chứng từ, con dấu của 2 công ty và các giấy tờ, tài liệu có liên quan đến hành vi phạm tội. Các đối tượng lập các bộ phận chuyên trách đặt tại địa bàn 3 tỉnh, thành phố, gồm: Bộ phận quản lý, điều hành, thẩm định, hỗ trợ hoạt động vay tại TP Hồ Chí Minh; Bộ phận trung gian thanh toán hoạt động chi hộ/ thu hộ tại TP Hà Nội; Bộ phận nhắc nợ/ thu hồi nợ tại tỉnh Lào Cai, do Nguyễn Thị Hoài Thương, sinh năm 1993, trú tại Long Thạnh Mỹ, quận 9, TP Hồ Chí Minh, Phạm Thị Huyền và Chống Ngọc Phụng cùng sinh năm 1999, trú tại phường 11, Bình Thạnh, TP Hồ Chí Minh, điều hành.
Các đối tượng đã lập ra Công ty TNHH công nghệ Funmobi, sử dụng gần 300 ứng dụng cho vay tiền trên điện thoại di động (Vndong, Hitien, Zdong, Hvay...), liên kết với gần 200 công ty cầm đồ, Công ty tài chính Fintech để cung cấp các gói sản phẩm cho vay trị giá từ 2 đến 7 triệu đồng, kỳ hạn vay 7 ngày với lãi suất khoảng 2.090,93%/năm. Để vay tiền, khách hàng được bộ phận hỗ trợ, chăm sóc khách hàng hướng dẫn cài đặt ứng dụng trên điện thoại di động, cung cấp đầy đủ thông tin cá nhân, cấp quyền cho ứng dụng truy cập danh bạ, các ứng dụng trên điện thoại… và đăng ký khoản vay. Sau đó, hồ sơ vay của khách hàng sẽ được bộ phận thẩm định kiểm tra, đánh giá, nếu đáp ứng đủ các điều kiện sẽ được duyệt khoản vay. Bộ phận trung gian thanh toán sẽ tiến hành giải ngân (chuyển số tiền vay) vào tài khoản ngân hàng của khách hàng là 59,9 % so với số tiền khách vay.
Các đối tượng cho vay được hưởng lợi 40,1%, gọi là các khoản phí và lãi suất cho gói vay 7 ngày. Trong thời gian 7 ngày, khách hàng phải thanh toán khoản vay vào tài khoản do các đối tượng chỉ định. Khi khoản vay tới hạn thanh toán, nhân viên sẽ liên lạc với khách hàng để nhắc nợ. Nếu khoản vay quá hạn, bộ phận thu hồi nợ sẽ liên lạc và sử dụng nhiều phương thức, thủ đoạn đe dọa, khủng bố tinh thần, bôi nhọ danh dự của khách hàng vay và người thân, bạn bè… để thu hồi được khoản vay, phí phạt quá hạn là 6%.
Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao khuyến cáo người dân không vay tiền qua các app hoạt động trái phép trên không gian mạng; không cung cấp các thông tin của mình và người thân, bạn bè cho các đối tượng. Trường hợp nếu đã vay tiền, khi bị các đối tượng gọi điện đe dọa, quấy rối, xuyên tạc, vu khống, xúc phạm danh dự nhân phẩm... cần khai báo với cơ quan Công an nơi gần nhất để xử lý theo quy định.
Tính đến nay, có khoảng 159.000 khách hàng vay tiền qua các ứng dụng Vndong, Hitien, Zdong, Hvay với tổng số tiền khách hàng vay là 1.802,1 tỷ đồng, số tiền đã giải ngân là 659,6 tỷ đồng, số tiền thực tế khách hàng đã trả nợ là 830,1 tỷ đồng, phí phạt là 9,87 tỷ đồng, lượng tiền chiếm hưởng là 322,6 tỷ đồng. Hiện Cục An ninh mạng và Phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao đang tiếp tục phối hợp với Cục Cảnh sát Hình sự, Công an tỉnh Lào Cai đấu tranh, mở rộng vụ án để xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật. Đây là chiến công xuất sắc của cán bộ chiến sĩ các đơn vị Cục An ninh mạng và Phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao; Cục Cảnh sát Hình sự; Công an tỉnh Lào Cai chào mừng 76 năm Ngày truyền thống lực lượng An ninh nhân dân (12-7-1946 / 12-7-2022), 60 năm Ngày truyền thống lực lượng Cảnh sát nhân dân (20-7-1962 / 20-7-2022).