IS tuyển mộ người nhập cư Tajikistan ở Moscow

Nhận thức được hiểm họa này, nước Nga hứa sẽ hỗ trợ 70 tỉ rúp (khoảng 890 triệu USD) để giúp chính quyền Tajikistan tăng cường an ninh đường biên giới với Afghanistan với phía bên kia nằm hoàn toàn dưới sự kiểm soát của Taliban.

Đến tận lán trại của công nhân nhập cư tuyển dụng chiến binh

Gulru Olimova lớn lên ở thành phố Kulyab của Tajikistan, gần biên giới với Afghanistan. Năm 16 tuổi, Gulru gặp người đàn ông tên là Loik Rajabov và không bao lâu sau họ trở thành vợ chồng và có với nhau 3 đứa con.

Cũng giống như nhiều người Tajik trẻ tuổi khác, Rajabov thường đến Moscow làm việc trong các công trường xây dựng để kiếm tiền nuôi gia đình. Năm 2014, Rajabov đưa vợ con đến Moscow. Vài tháng sau, Rajabov gọi điện thoại cho mẹ vợ, bà Mairambi Olimova, báo tin gia đình anh đã đến Syria.

Gulru cho biết, Tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) đã trả cho gia đình họ 30.000 USD để họ tới thành phố Aleppo của Syria, điều kiện là Rajabov phải tham gia chiến đấu cho IS. Mỗi đứa con của Rajabov cũng được IS chu cấp mỗi tháng 35 USD.

Tuyệt đại đa số thanh niên Tajik giống như Rajabov chiến đấu cho IS đều được "các băng nhóm Chechnya" tuyển mộ khi họ làm việc trong các công trường xây dựng ở Moscow, kết quả là có đến 4.000 dân nhập cư Trung Á đã lên đường đến Syria. Ahmad Ibrahim, biên tập tờ Paik có trụ sở tại thành phố Kulyab, cho rằng: "Ở Afghanistan, các chiến binh IS lên đến cả trăm tên. Trong đó bao gồm người Tajikistan và Uzbekistan. Họ được huấn luyện để chống lại đất nước họ".

Theo Ibrahim, các chiến binh người Tajik tập hợp quanh Nusrat Nazarov, một chiến binh xuất thân từ thành phố Kulyab. Khi chiến đấu cho IS ở Syria, Nazarov lấy bí danh là Abu Kholidi Kulobi. Trong lần gọi điện thoại đến tờ báo này với ý muốn phải đăng ảnh các chiến binh người Tajus, Nazarov nói rằng, hắn hiện đang lãnh đạo nhóm chiến binh này ở Syria và đang chuẩn bị tấn công Tajikistan từ lãnh thổ Afghanistan!

Trong một đoạn video mới đây (đưa lên Internet ngày 19/3 nhưng sau đó bị xóa khỏi mạng xã hội), Nazarov đứng giữa đám chiến binh có vẻ mệt mỏi và tuyên bố "có khoảng 2.000 người Tajik ở đây. Bạn nhìn thấy họ ở đây và cảm thấy như bạn đang ở Tajikistan. Nếu điều này tiếp tục, sẽ không còn có ai ở lại Tajikistan. Tất cả họ đều đến Syria để chiến đấu".

Cuối đoạn video, Nazarov ngạo mạn tiết lộ thông điệp kế tiếp sẽ được thực hiện từ Tajikistan hay Điện Kremlin của nước Nga và lớn tiếng: "Chúng tôi mang thánh chiến đến Tajikistan để thiết lập luật pháp của Thánh Allah".

Một số người cho biết, không khó để bắt gặp người anh trai Hairullo của Nazarov ở quanh khu chợ thành phố Kulyab - chỉ cần nói "đang tìm một người đàn ông mặc áo thun màu đỏ gần chiếc ôtô màu đỏ và mang chiếc giày cũng màu đỏ".

Hairullo thật ra là tài xế taxi. Mùa hè năm 2014, Hairullo được triệu tập đến GKNB - Cơ quan An ninh quốc gia của Tajikistan - và biết được rằng em trai của ông đã tham gia  IS ở Syria. Đặc vụ GKNB còn cho Hairullo xem bức hình chụp mới nhất của Nazarov, để râu và cầm khẩu súng trường. Đằng sau Nazarov là lá cờ đen nổi tiếng của IS. Nhân viên an ninh giải thích rằng, theo những gì mà họ biết được, Nazarov là thủ lĩnh nhóm chiến binh người Tajik của IS.

Hairullo phát biểu: "Tôi không thấy ngạc nhiên. Hắn luôn hỗn xược, có cái đầu ương bướng và là người có vấn đề". Theo Hairullo, Nazarov thích có cuộc sống hoang tàng.

Năm 18 tuổi. Nazarov được gọi nhập ngũ nhưng chỉ 5 ngày sau hắn bỏ trốn, đến Moscow để làm "abombila" - tài xế taxi ở Moscow. Nazarov trở về Tajikistan năm 1999 và bắt đầu bán cần sa ở chợ. Năm 2005, Nazarov - lúc đó chuyển sang bán heroin - bị ngồi tù. Một năm sau được thả, Nazarov lại đi đến Moscow.

Trong suốt thập niên 2000, Nazarov đến thủ đô nước Nga cả thảy 5 lần và "ngày càng sùng đạo hơn", theo lời Hairullo. Sau năm 2013, Nazarov quay lại Tajikistan và bắt đầu gọi những người xung quanh mình là "kaffir" (những kẻ vô tín ngưỡng).

Hairullo kể tiếp: "Hắn bảo rằng ở Moscow hắn gặp một số người Chechnya trong thánh đường Hồi giáo và họ mở mắt cho hắn về "Hồi giáo đích thực". Hắn nói Tajikistan phải được thay đổi. Mọi người ở Moscow đều cho biết, người Chechnya thường lui tới các thánh đường Hồi giáo và công trường xây dựng để giảng giải với dân lao động nhập cư rằng, họ phải đến Syria, nơi có vương quốc Hồi giáo. Tôi cho rằng, người Chechnya được hứa hẹn nếu đến Syria, IS sẽ bảo đảm cho họ tiền bạc lẫn tự do".

Theo dữ liệu chính thức từ Cơ quan Nhập cư Liên bang Nga (FMS), vào tháng 4/2015 có khoảng 1 triệu lao động nhập cư từ Tajikistan đang làm việc ở Nga. Những người ở Kulyab có mối quan hệ với Nazarov cho biết, hắn từ Moscow đến Syria qua ngõ Thổ Nhĩ Kỳ - nơi các nhóm người nước ngoài gặp thành viên IS đang chờ sẵn tại đây và chỉ dẫn họ đi thành từng nhóm nhỏ đến các thành phố lân cận, thường là đến Gaziantep gần cửa khẩu Mursitpinar.

Hiện nay, Nazarov ở Raqqa miền Bắc Syria, phục vụ chỉ huy Khorasan - nhóm muốn mở rộng lãnh thổ ra khắp khu vực Khorasan, gồm Afghanistan, Pakistan, Turkmenistan, Tajikistan và Uzbekistan.

Bốn người đàn ông thường đến làm việc trong những công trường xây dựng ở Moscow khẳng định có "những gã Chechnya" đến gặp công nhân để lôi kéo họ gia nhập IS. Bọn chúng chỉ độ 30 tuổi và đi thành từng nhóm 3 - 4 người. Thời điểm bọn người này thường xuất hiện là tầm 8 giờ tối. Câu nói của họ là: "Các bạn đừng nên sống như nô lệ".

Họ giải thích rằng mọi người không bắt buộc phải chiến đấu cho IS, không cần tham gia các âm mưu khủng bố mà vẫn có cuộc sống đầy đủ tiện nghi". Họ ngon ngọt dụ dỗ: "Ở Syria có vương quốc Hồi giáo. Các bạn có thể sống ở đó như tín đồ Hồi giáo mà không cần phải tham gia chiến đấu. Các bạn có thể ra đi để trở thành một bộ phận của nhà nước Allah duy nhất. Không có tình dục đồng giới và những thứ rác rưởi khác".

Có điều, dân lao động nhập cư ở Moscow hoàn toàn không biết bọn người Chechnya này từ đâu đến. Có lẽ một số tên đến từ vùng thung lũng Pankisi Gorge ở Georgia - quê hương của Omar Ash-Shihani, người Chechnya được cho là một trong những thủ lĩnh hàng đầu của IS.

Mối nguy hiểm từ sự liên kết giữa các nhóm cực đoan

Trong báo cáo mới đây từ tổ chức phi chính phủ và phi lợi nhuận xuyên quốc gia - Nhóm Nghiên cứu Khủng hoảng Quốc tế (ICG), 3 năm gần đây có khoảng 2.000 đến 4.000 công dân Tajikistan tìm đường sang Syria, vì nghe theo lời dụ dỗ của IS. Báo cáo cho biết: "Đối với một số người, lời kêu gọi của IS có sức hấp dẫn đặc biệt".

Theo đó, IS cũng mong muốn trong hàng ngũ của chúng có cả thành phần trí thức. Vương quốc Hồi giáo mới mà IS luôn ca ngợi được người dân vùng Trung Á coi là sự thay đổi đầy tốt đẹp từ "cuộc sống thời hậu Xôviết".

Báo cáo cho thấy: "Ở Nga, dân nhập cư bị kỳ thị, thường cảm thấy mình đang sống bất hợp pháp. Họ không kiếm được nhiều tiền và muốn tìm chỗ dựa tinh thần nơi tôn giáo". ICG cũng tin rằng, tình hình trong khu vực Trung Á đang nhanh chóng rơi vào hỗn loạn khi Phong trào Hồi giáo Uzbekistan (IMU) liên kết với IS.

Được thành lập năm 1996, mục đích của IMU là tạo dựng một chính quyền Hồi giáo ở Thung lũng Ferghana - khu vực trải dài từ phía đông Uzbekistan, Kyrgyzstan và Tajikistan. IMU từng tuyên bố chịu trách nhiệm về những vụ đánh bom, bắt cóc và tấn công khủng bố nhằm vào lực lượng an ninh Afghanistan.

Sự hợp nhất giữa IMU và IS được thủ lĩnh Usmon Gozi của phong trào cực đoan chính thức thông báo vào ngày 26/9/2014 như sau: "Nhân danh mỗi thành viên và mọi thành viên phong trào Hồi giáo chúng tôi, tôi tuyên bố với toàn thế giới rằng chúng tôi hợp nhất với vương quốc Hồi giáo IS. Đây là bổn phận của người Hồi giáo chúng ta để tiếp tục cuộc chiến tranh giữa người Hồi giáo và người không tín ngưỡng".

IMU được lực lượng an ninh Uzbekistan xác nhận tồn tại từ tháng 10-2014. Theo thông tin tình báo của Uzbekistan, các trại huấn luyện của IMU đang tích cực tuyển mộ và đào tạo chiến binh tại các khu vực biên giới của Afghanistan và Pakistan.

Tháng 1/2015, hàng chục thành viên IMU bị bắt giữ sau khi âm mưu tấn công một đồn cảnh sát ở Tajikistan để chiếm đoạt vũ khí và đạn dược. Lực lượng an ninh Tajikistan thông báo thủ lĩnh IMU Usmon Gozi được tuyển mộ từ nước Nga, nơi hắn từng là một lao động nhập cư.