Vụ mua bán hóa đơn điện tử với doanh số 25 nghìn tỷ đồng được khám phá như thế nào?

Liên quan đến vụ án trên, Phòng Cảnh sát kinh tế Công an tỉnh Phú Thọ đã khởi tố 5 bị can, trong đó có 2 đối tượng cầm đầu đường dây mua bán trái phép hóa đơn điện tử; làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan tổ chức với doanh số hóa đơn điện tử đã bán đặc biệt lớn, trên 25.000 tỷ đồng. Đồng thời, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Phú Thọ đã thu giữ 228 con dấu của các doanh nghiệp bán hóa đơn, 32 con dấu giả của các cơ quan chức năng và phong tỏa 2 tài khoản với số tiền trên 27 tỷ đồng. Hiện Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Phú Thọ đang tiếp tục xác minh điều tra mở rộng vụ án.

Chủ động phát hiện tội phạm

Vụ án khám phá thành công nhờ sự chủ động trong công tác nắm tình hình, địa bàn của cán bộ Phòng Cảnh sát kinh tế Công an tỉnh Phú Thọ. Từ ngày 1/1/2018, hóa đơn điện tử được đưa vào triển khai thí điểm và triển khai chính thức vào 1/11/2020 và kéo dài thực hiện triển khai bắt buộc áp dụng với tất cả các doanh nghiệp từ ngày 1/7/2022. Cùng với đó Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng đưa vào sử dụng trang web “dangkykinhdoanh.gov.vn” để cho phép thực hiện đăng ký kinh doanh, chuyển nhượng doanh nghiệp bằng hình thức trực tuyến. Đây là những thành tựu không nhỏ trong tiến trình chuyển đổi số của Tổng cục Thuế và Bộ Kế hoạch và Đầu tư. Từ đó, đã và đang mang lại những tiện ích rất lớn như giảm thủ tục hành chính, giảm chi phí cho các doanh nghiệp...

Hóa đơn là chứng từ quan trọng, phục vụ cho việc quyết toán, đặc biệt là quyết toán thuế cho các khoản chi, trong đó có khoản chi nằm trong ngân sách Nhà nước. Song hóa đơn điện tử là lĩnh vực mới, công tác quản lý trên môi trường điện tử chưa theo kịp với tình hình. Bên cạnh những tiện ích rất lớn, nhiều khả năng sẽ xuất hiện tội phạm mua bán trái phép hóa đơn giá trị gia tăng điện tử (hóa đơn điện tử). Từ việc sớm nhận định tình hình, dưới sự chỉ đạo của Ban giám đốc Công an tỉnh, Phòng Cảnh sát kinh tế Công an tỉnh Phú Thọ đã tăng cường công tác thu thập tài liệu trên không gian mạng.

Lý giải về việc xác lập chuyên án đấu tranh, Thượng tá Bùi Quang Khoa, Trưởng phòng Cảnh sát kinh tế Công an tỉnh Phú Thọ cho biết: Qua công tác thu thập thông tin và nắm tình hình trên không gian mạng, các trinh sát dày dạn kinh nghiệm của Phòng Cảnh sát kinh tế đã phát hiện những dấu hiệu bất thường, nghi vấn liên quan đến việc mua bán hóa đơn điện tử. Theo đó, một số doanh nghiệp đã kê khai thuế đầu vào tại Cục thuế tỉnh Phú Thọ để hợp thức hóa đầu vào cho một số mặt hàng cần phải có hồ sơ chứng minh nguồn gốc như đất, cát, sỏi, gỗ, xăng dầu và thực phẩm…

Đây là những mặt hàng “đặc trưng” của tỉnh Phú Thọ, rất ít khi được nhập từ tỉnh khác về. Trong số đó, có Công ty CP Nam Sơn Vic- Phú Thọ do Nguyễn Thúy Hạnh (sinh năm 1980, ở thôn Tằng My, xã Nam Hồng, huyện Đông Anh, TP. Hà Nội) làm giám đốc. Quá trình thu thập tài liệu xác định doanh nghiệp này đã mua 31 hóa đơn giá trị gia tăng (GTGT) điện tử với tổng giá trị hóa đơn là: 8.793.293.833 đồng. Trong đó, tiền hàng là 8.104.684.553 đồng; tiền thuế gia trị gia tăng (GTGT) là 688.609.280 đồng… Toàn bộ 31 hóa đơn GTGT này đã được Công ty CP Nam Sơn Vic, kê khai thuế đầu vào tại Cục thuế tỉnh Phú Thọ nên đã gây thiệt hại về thuế với số tiền là 688.609.280 đồng.

Tiếp tục lần tìm, cán bộ Phòng Cảnh sát kinh tế đã phát hiện số hóa đơn GTGT điện tử trên Hạnh mua của Nguyễn Chí Thịnh và Lê Phạm Duy Nhật Duy (cùng sinh năm 1998, trú tại quận Tân Bình, TP Hồ Chí Minh). Trong đó, Duy là F1 của đường dây, có nhiệm vụ quản lý các F2, trong đó có Thịnh. Thịnh có nhiệm vụ tìm kiếm khách hàng và bán hóa đơn GTGT. Đối tượng thường xuyên truy cập vào trang “dangkykinhdoanh.gov.vn” rồi để lại số điện thoại. Khi các doanh nghiệp có nhu cầu mua hóa đơn điện tử sẽ liên hệ với Thịnh; Thịnh lại trao đổi với Duy…

Từ các thông tin thu thập được, cán bộ Phòng Cảnh sát kinh tế Công an tỉnh Phú Thọ nhận định Duy và Thịnh là những chân rết quan trọng trong đường dây. Muốn phá được vụ án một cách trọn vẹn, phải bắt giữ được đối tượng chủ mưu, cầm đầu. Vì thế, sau khi bắt giữ Thịnh và Duy, tổ công tác đã tập trung lực lượng đấu tranh với hai đối tượng trên. Bằng các biện pháp nghiệp vụ, dưới sự chỉ đạo sát sao của Ban Giám đốc, cán bộ Phòng Cảnh sát kinh tế Công an tỉnh Phú Thọ đã xác định được hai đối tượng cầm đầu đường dây là Nguyễn Minh Tú (sinh năm 1992, cùng Võ Văn Lộc (sinh năm 1997, cùng trú tại phường Tam Phú, Thủ Đức, TP Hồ Chí Minh). 

Việc xác định đối tượng chủ mưu, cầm đầu đường dây gặp rất nhiều khó khăn do thủ đoạn tinh vi của tội phạm. Cụ thể, đối tượng Tú không đứng tên doanh nghiệp; sử dụng tài khoản của người khác; việc mua bán và giao dịch được thực hiện trên mạng xã hội… Cùng với đó, những kẽ hở của pháp luật trong quy định thành lập các doanh nghiệp cũng được các đối tượng triệt để lợi dụng để thực hiện hành vi phạm tội - Thượng tá Bùi Quang Khoa cho biết.

Song bằng các biện pháp nghiệp vụ, cán bộ Phòng Cảnh sát kinh tế đã xác định và bắt giữ được hai đối tượng chủ mưu, cầm đầu. Căn cứ vào các tài liệu thu thập được, ngày 14/10, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Phú Thọ ra quyết định khởi tố vụ án hình sự, khởi tố bị can về tội “Mua bán trái phép hóa đơn” và tội “Làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức”, đối với Nguyễn Minh Tú, Võ Tấn Lộc, Lê Phạm Nhật Duy, Nguyễn Chí Thịnh và Nguyễn Thúy Hạnh. Trong đó, đối tượng Nguyễn Minh Tú bị khởi tố với hai tội danh.

Lật tẩy mánh khóe tinh vi của các đối tượng

Quá trình điều tra xác định: Lợi dụng quy định đăng ký kinh doanh và chuyển nhượng doanh nghiệp được phép thực hiện qua trang web “dangkykinhdoanh.gov.vn” của Bộ Kế hoạch và Đầu tư và có thể thực hiện qua các cá nhân, công ty làm dịch vụ, trong thời gian từ cuối năm 2020 (đúng vào thời điểm triển khai chính thức hóa đơn điện tử) đến nay, hai đối tượng cầm đầu là Nguyễn Minh Tú cùng Võ Tấn Lộc đã thông qua mạng Zalo để mua 228 công ty có người đại diện theo pháp luật, đều sử dụng giấy tờ giả, địa chỉ ở nhiều tỉnh thành trên cả nước (chủ yếu ở TP Hồ Chí Minh và Hà Nội).

Được biết, các công ty trên đều đã được hoàn chỉnh các thủ tục khắc dấu, đăng ký chữ ký số, đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử, mở tài khoản ngân hàng và đăng ký thanh toán qua Internet Banking bằng sim điện thoại rác Nguyễn Minh Tú và Võ Tấn Lộc chỉ việc sử dụng để bán hóa đơn. Mỗi công ty này, được các đối tượng thu mua  với giá khoảng 100 triệu đồng…

Sau khi mua được 228 công ty, Nguyễn Minh Tú và Võ Tấn Lộc thiết lập mạng lưới các đối tượng trung gian với khoảng trên 400 người; có phân công, phân cấp nhiệm vụ rõ ràng. Các đối tượng khai thác trang thông tin điện tử các doanh nghiệp Việt Nam; tìm kiếm các đơn vị có nhu cầu mua để bán hóa đơn GTGT điện tử cho rất nhiều đơn vị, doanh nghiệp trong cả nước với doanh số đặc biệt lớn khoảng trên 25.000 tỷ đồng.

Quá trình điều tra, bước đầu Phòng Cảnh sát kinh tế Công an tỉnh Phú Thọ xác định thiệt hại về thuế GTGT khi các đơn vị sử dụng hóa đơn đã mua để kê khai thuế là khoảng 2.300 tỷ đồng. Các đối tượng thu lợi bất chính khoảng trên 1.000 tỷ đồng (tương đương 5% doanh số tiền hàng ghi trên hóa đơn  đã bán). Trong đó, hai đối tượng cầm đầu là Nguyễn Minh Tú và Võ Tấn Lộc thu lợi bất chính 252.637.151.946 đồng (số tiền thể hiện trên tài khoản cá nhân của Tú và Lộc) tương đương 1% doanh số tiền hàng ghi trên hóa đơn đã bán. Các đối tượng trung gian trong hệ thống (F1, F2, F3...) hưởng lợi bất chính số tiền khoảng 750 tỷ đồng.

Để hợp thức thủ tục thanh toán qua ngân hàng cho các hóa đơn đã bán, Tú và Lộc thành lập nhiều công ty “tài chính” cũng với hình thức mua qua mạng Zalo (người đại diện theo pháp luật của các công ty này đều sử dụng giấy tờ giả), sử dụng số điện thoại sim “rác” để đăng ký ứng dụng Intenetbanking chuyển tiền vào tài khoản cá nhân của các đối tượng trung gian với số tiền bằng với doanh số hóa đơn đã bán.

Sau đó, các đối tượng trung gian giữ lại tiền bán hóa đơn theo thỏa thuận với các doanh nghiệp mua hóa đơn (để chia theo tỷ lệ % đã quy định trong hệ thống) và chuyển số tiền còn lại vào tài khoản cá nhân của người đại diện theo pháp luật (có thể chuyển cho kế toán hoặc người nhà) của các đơn vị mua hóa đơn. Các cá nhân này nộp số tiền đã nhận được cùng với số tiền phải bỏ ra mua hóa đơn theo thỏa thuận (tương đương với số tiền các đối tượng trung gian đã giữ lại) vào tài khoản doanh nghiệp mua hóa đơn, sau đó thực hiện chuyển khoản trả lại tài khoản các công ty bán hóa đơn của Tú và Lộc.

Trong số các đơn vị đã mua hóa đơn của Tú và Lộc, thông qua các đối tượng trung gian là Lê Phạm Nhật Duy và Nguyễn Chí Thịnh có Công ty CP Nam Sơn Vic – Phú Thọ của Nguyễn Thúy Hạnh – sinh năm 1980, ở Thôn Tằng My, xã Nam Hồng, huyện Đông Anh, TP. Hà Nội làm giám đốc.

Quá trình đấu tranh, Phòng Cảnh sát  kinh tế Công an tỉnh Phú Thọ còn làm rõ hành vi làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức; sử dụng con dấu hoặc tài liệu giả của cơ quan, tổ chức của Nguyễn Minh Tú. Theo đó, để hợp thức hóa các hoá đơn đã bán, có mặt hàng cần phải có hồ sơ chứng minh nguồn gốc như: đất, cát, sỏi, gỗ, xăng dầu, thực phẩm... Nguyễn Minh Tú đã thông qua mạng Internet, mua 32 con dấu giả của các cơ quan có thẩm quyền (UBND các tỉnh, các sở, ngành và các cơ quan đăng kiểm, kiểm định, công chứng) để thiết lập  các bộ hồ sơ chứng minh nguồn gốc xuất xứ hàng hóa ghi trên các hóa đơn khống chuyển cho doanh nghiệp mua hóa đơn.

Hiện vụ án đang được Phòng Cảnh sát kinh tế Công an tỉnh Phú Thọ tiếp tục xác minh, điều tra mở rộng vụ án. Cơ quan CSĐT, Công an tỉnh Phú Thọ kêu gọi, đề nghị các tổ chức, cá nhân có liên quan đến hành vi phạm tội của nhóm đối tượng trên đến ngay cơ quan CSĐT - Công an tỉnh Phú Thọ trình diện, đầu thú để được hưởng sự khoan hồng của pháp luật.