Badiyah – vùng sa mạc bỏng rẫy

• Thủ lĩnh Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) Baghdadi vẫn còn sống?
• IS khai thác trẻ em làm công cụ tuyên truyền cho Nhà nước Hồi giáo

Mùa hè năm 2017, khi quân đội của Chính phủ Syria và các đồng minh tấn công vào miền Đông tỉnh Homs về phía Deir Ezzor, các chiến binh thánh chiến đã bị đánh bật khỏi đó, tuy vậy Tổ chức Thánh chiến Jihad vẫn giữ được sự có mặt ở vùng sa mạc Badiyah kéo dài từ vùng Đông Bắc tỉnh Suweyda đến phía bắc của căn cứ quân sự Mỹ al-Tanaf, bao gồm cả những vùng lân cận Palmyre và al-Suknah cũng như vùng Mayadin và al-Boukamal. 

Trong năm 2018, các chiến binh thánh chiến tăng cường tấn công vào những đoàn xe chở vũ khí và hậu cần qua đường ấy và vào những điểm chốt kém vững chắc của quân đội Syria. Nhà nước Hồi giáo tự xưng trong ngày 16-6 ra tuyên bố diệt được xe tăng và ôtô tải chở đạn dược tại trạm bơm Ò3 thuộc phía đông Palmyre, tiếp đó ngày 7-7 ra tuyên bố về cái chết của con trai thủ lĩnh tối cao, nguyên thủ quốc gia và quân vương của Nhà nước Hồi giáo tự xưng Abou Bakr al-Baghadi là Hudhayfah trong một chiến dịch diễn ra ở tỉnh Homs. 

Nhiều nguồn tin cho rằng, Al-Baghdadi đang ở đâu đó bên trong khu vực Badiya Al-Sham, nằm ở phía Tây tỉnh Al-Mayadeen thuộc Syria. Mỹ đã treo thưởng 25 triệu USD cho người cung cấp thông tin về nơi ẩn náu của Al-Baghdadi. Sau đó, các cuộc tấn công tiếp diễn, nhưng cơ quan tuyên tuyền chính thống của Nhà nước Hồi giáo tự xưng không nhận trách nhiệm về mình, điều đó chứng minh về sự phức tạp trong việc “om thông tin” giữa các chiến binh thánh chiến với bộ máy tuyên truyền.

Ngày 4-1-2019 có thông báo về cái chết của tướng Hassan Hawami, chỉ huy đơn vị công binh của Sư đoàn 18 quân đội Syria, tại một địa điểm cách không xa Palmire là mấy. Ngày 12-1 đoàn quân đã bị tấn công ở vùng ven Palmire, một binh sĩ Syria chết. Ngày 22-1 có 4 người Syria bị giết, trong đó có 1 đại úy. Ngày 2-2 ôtô của quân đội Syria sa vào mai phục tại địa điểm cách al Suknah 35km về phía Đông Nam. Cuối tháng 2 trong vùng còn một số binh sĩ nữa bị thiệt mạng.

Ngày 4-3 xuất hiện một video trên mạng xã hội và được lan truyền rộng rãi, trong đó một người binh sĩ Syria quay đoàn quân của mình tại phía Tây Deir Ezzor và gặp phải thiết bị nổ tự làm, dẫn đến cái chết của Đại tá Khader, chỉ huy một đơn vị pháo. Ngày 9-3 sàu vụ  tranh chấp tại phía đông al-Suknah, 4 binh sĩ của Sư đoàn 17 bị chết. 

Ngày 12-3 xảy ra vụ nổ bom mìn tự tạo ở gần al-Suknah, còn vài hôm trước đó một vụ nổ khác cướp đi sinh mạng của 3 binh sĩ ở trạm bơm Ò2. Ngày 16-3 quân của Nhà nước Hồi giáo tự xưng đột nhập vào thành phố Sawannah và giết 4 người dân thường, sau đó chúng trốn vào sa mạc. Ngày 25-3, một đại tá quân đội Syria và một số binh sĩ đi cùng đã bị chết trên tuyến đường Palmyre-Deir Ezzor.

Ngày 21-3-2019, tuần báo “al-Naba” của phe thánh chiến viết rằng, sau vụ mai phục ở al-Suknah có 19 binh sĩ Syria và 6 binh sĩ Nga bị chết, ngoài ra một ô tô của quân đội Syria có 4 binh sĩ ở trong cũng bị xóa sổ ở phía nam Palmire. Chiến binh thánh chiến rất hay sử dụng thiết bị nổ tự tạo chống lại quân đội Syria.

Ngày 25-3, Bộ Quốc phòng Nga ra thông báo về cái chết của 3 binh sĩ vì bị mật phục tại tỉnh Deir Ezzor – tất cả đều xảy ra hôm 22-2 tại vùng sa mạc phía tây Mayadin. Trong số nạn nhân có thiếu tá Karimov thuộc đội cận vệ môtô bắn tỉa, anh biết tiếng Arab cho nên đảm nhiệm vai trò phiên dịch và làm việc ở Syria với đơn vị đặc nhiệm chứ không phải đơn vị mình. 

Quân đội Syria có đưa cảnh chiếc UAZ bị lỗ chỗ vết đạn. Phía Nga xác nhận đơn vị đặc nhiệm của Nga hiệp đồng với không quân đã xóa sổ 30 tên khủng bố, sau đó tờ Báo Mới của Nga thuật lại thêm: 3 sĩ quan Nga đi cùng 1 Đại tá Syria làm nhiệm vụ phiên dịch đang di chuyển với 6 xe khác để tiến hành trinh sát một cơ sở quân sự đang hình thành, cách không xa trạm bơm T2 là mấy. 

Vì một nguyên nhân không rõ rệt (có lẽ xe bị trục trặc) nên ôtô của họ tụt lại phía sau và rơi vào vòng vây. Thiếu tá quân đội Nga và đại tá quân đội Syria chết ngay trong xe, hai sĩ quan Nga khác vài giờ sau mới chết. Sau đó các đơn vị đặc nhiệm Nga hiệp đồng với không quân kịp lấy lại xác. 

Ngày 7-2-2019, Nhà nước Hồi giáo tự xưng đưa video của hãng thông tin “Amaq” quay cảnh 2 thi thể binh sĩ Nga và hai tù binh Syria bị bắt tại sa mạc Homs. Kẻ quay bằng điện thoại di động clip dài 32 giây đồng hồ đó đang hỏi cung người binh sĩ Syria bị thương ở tay phải, theo đó thì hai xác trên chiếc xe bán tải là của người Nga, còn  người bên trái có thể đến lúc này vẫn còn sống vì tay trái hãy còn động đậy. Nếu thi thể những người Nga bị chết hôm 25-3 được mang về quê hương, có thể đặt giả thiết rằng video của “Amaq” không phải quay cuộc mai phục hôm 22-2 mà là cuộc tấn công khác.

Quân đội Chính phủ Syria chịu thiệt hại tại vùng sa mạc trong suốt tuần thứ hai của tháng 4, một số binh sĩ của lữ đoàn “Liwa al-Quds” (đơn vị quân đội chiến đấu của Palestin đứng về phía Chính phủ Syria và được sự hậu thuẫn của Nga) đã bị thương vong tại tỉnh Deir Ezzor do bị tấn công khi hành quân từ al Suknah đến Deir Ezzor, tất cả gồm 10 người chết – đấy là thông tin tổn thất chính thức lớn nhất kể từ tháng 8-2017. 

Tháng 4-2019, chiến sự ở Badiyah càng gay gắt. Ngày 17- 4, Nhà nước Hồi giáo tự xưng ra thông báo về đòn tấn công vào chế độ Syria tại ốc đảo al-Kawn ở phía bắc al-Suknah, các chiến binh thánh chiến đã diệt 15 quân nhân (trong đó có 4 sĩ quan), phá hủy 2 ôtô và chiếm 2 ôtô khác. 

Theo nguồn tin của chế độ Syria, xe bị phá hủy là của đơn vị do Đại tá Nadeq Sadr chỉ huy. Ngày 19 có thông báo về vụ 20 binh sĩ Syria bị chết, 4 thiết bị kỹ thuật bị phá hủy và 7 thiết bị khác bị chiếm đoạt ở đông bắc al-Suknah. Lữ đoàn “Liwa al-Quds” đến để lấy xác đồng đội bị thiệt mạng mấy ngày trước đó bị rơi vào mai phục.

Ngày 25-4, Nhà nước Hồi giáo tuyên bố sử dụng súng bắn tỉa tại trạm kiểm soát Uwayrid cách al-Suknah 75km về phía Nam, cách Palmire 95km về phía Đông Nam. Có tin phản ánh về vụ mai phục hôm 19, hai bên đọ súng suốt ngày làm 20 người bị giết (trong đó có 3 sĩ quan Syria), 4 ôtô bị phá hủy, Syria bị mất nhiều vũ khí đạn dược trong đó có cả đạn pháo cao xạ và tên lửa chống tăng. 

Ba ngày sau, phe thánh chiến đưa ra hai phóng sự ảnh, một – cảnh bắt làm tù binh và hành quyết hai binh sĩ tại vùng sa mạc al-Suknah, còn phóng sự kia - cuộc mai phục hôm 19. Trong ảnh thấy rõ thi thể của 3 binh sĩ Syria, chiếc ôtô bị chiếm, một số xe bán tải và vũ khí thu được: Thiết bị phòng không ZU 23-2, đại liên hạng nặng DShK (12,7 mm) và súng phóng lựu PG-9. 

Ngài ra các chiến binh thánh chiến còn thu được súng bắn tỉa cỡ lớn HS.50 (12,7mm). Lạ là trong trường hợp này, súng thu được là nguyên bản sản xuất tại Áo chứ không phải phiên bản Iran mà quân đồng minh của Tehran ở Syria và Iraq vẫn sử dụng, cạnh đó la liệt những tai nghe và vỏ bọc bảo vệ kính ngắm.

Ngày 29-4, Nhà nước Hồi giáo tự xưng ra thông báo về hai chiến dịch mới ở vùng ven al-Suknah và vụ tiêu diệt hàng chục quân nhân Syria và một sĩ quan, 8 người bị bắt làm tù binh và bị hành hình, 4 môtô và vũ khí đạn dược bị chiếm. Bọn khủng bố tuyên bố rằng 1 sĩ quan và 2 binh sĩ Syria bị giết vì vụ nổ mìn tự tạo gần al-Suknah.

Ngày 30-4, sau 2 cuộc tấn công trong đó một cuộc diễn ra tại Đông Nam Palmyre, những chiến binh thánh chiến mặc quân phục Syria lập một trạm kiểm soát giả, bắt xe dừng và xả đạn vào hành khách làm 6 người chết và 4 người khác bị thương.

Điểm lại những sự kiện trong những tuần lễ gần đây nhất, từ 1-6 tại khu vực Yarmouk Basin, quân đội Syria đã truy quét với sự giúp đỡ của người dân địa phương, phát hiện 4 tấn thuốc nổ C-4 mà quân thánh chiến định dùng để chế tạo tên lửa, cắt đứt toàn bộ liên lạc giữa các tay súng thánh chiến còn lại ở Latakia khỏi tuyến đường tiếp tế chính của họ nối với tỉnh Idlib, liên tiếp giành được những thắng lợi lớn trên chiến trường Nam Idlib, chiếm được một số làng và thị trấn từ tay quân thánh chiến, thực sự kiểm soát được thị trấn Qusabiya ở Nam Idlib. - điểm cung cấp hậu cần có tính chiến lược của phiến quân thánh chiến đối với các làng xung quanh. Tuy nhiên, Nhà nước Hồi giáo tự xưng đã giữ được vùng Badiyah vốn trước đây không thu hút sự chú ý đặc biệt.