Bắt giữ kẻ giết người hàng loạt vùng hạ lưu sông Volga

• Bí mật về những con búp bê người chết trong ngôi nhà sử gia Nga

Kẻ giết người chỉ nhằm vào các cụ già

Radik Tagirov gây ra phần lớn tội ác vào những năm 2011-2012 ở vùng hạ lưu sông Volga và Ural.

Chỉ trong thời gian gần hai năm, hắn đã giết 8 người ở 8 vùng nước Nga: Tatarstan, Bashkiria, Udmurtia, các tỉnh Permsky, Nizhegorodsky, Sverdlovsky, Ulianovsky, Samarsky và Ivanovsky. Những nạn nhân đầu tiên bị thiệt mạng đều xảy ra vào tháng 8-2011. Còn một cụ bà hưu trí nữa bị hắn thít cổ và đập đầu nhưng vẫn sống sót, cụ tỉnh lại, mô tả mặt mũi hình dạng tên tội phạm cho những người bảo vệ pháp luật. Nhưng lúc đó hắn đã chuyển sang nước cộng hòa Mari El bên cạnh.

Tháng 9-2011, ở hạ lưu sông Volga, người ta tìm thấy thi thể nạn nhân thứ 9 của hắn bị dây điện chiếc bàn là thít cổ. Chính khi đó, hắn bị phát hiện lần đầu tiên: hắn đang lục soát căn hộ của nạn nhân hòng tìm chỗ giấu tiền hoặc đồ vật quý thì con trai bà cụ về nhà. Anh ta tìm cách bắt giữ thì hắn nhảy qua cửa sổ và trốn thoát. Sau đó, hắn chỉ hành sự ở không quá tầng hai.

Từ vùng hạ lưu sông Volga, hắn chuyển sang Izhevsk giết 3 người nữa, sau đó trở về Kazan. Tháng 2-2012, hắn thít cổ một cụ bà hưu trí sống cô đơn rồi chỉ mang khỏi nhà những đồ trang sức và chìa khóa để khóa cửa sau khi rút đi, còn 8.000 rub ở chỗ dễ thấy thì hắn không đụng đến. Một tháng sau, hắn còn thít cổ hai của bà hưu trí nữa bằng thắt lưng của chiếc áo dài và dây điện bàn là...

Cuộc truy lùng suốt 9 năm

Cảnh sát biết rằng họ đang phải truy lùng một kẻ giết người hàng loạt chính cống, hắn thực hiện tội phạm không phải ngẫu hứng mà có tính toán và lập kế hoạch rất kỹ. Hắn chỉ chọn một dạng người làm nạn nhân, đó là những cụ bà cô đơn ở độ tuổi 75-90 sống trong những nhà tập thể 5 tầng. Một số cụ, hắn gặp ngoài phố, xin xách hộ túi nặng và cố gắng tránh mặt hàng xóm. Vào nhà, hắn đeo găng tay và hành động, giết xong, hắn dọn nhà thật sạch, không để lại dấu vết. Vì thế suốt một thời gian dài thủ phạm ngoài tầm truy lùng của các cơ quan bảo vệ pháp luật. Kể từ năm 2012, dù hắn đã lặn mất tăm nhưng vẫn không thể loại trừ rằng hắn đã thay đổi chiến thuật và phạm tội theo một sơ đồ khác, tại những vùng đất khác.

Có một thời gian các nhà điều tra tính đến một giả thuyết rằng tên giết người hàng loạt này có thể xuất thân từ cơ quan bảo hiểm xã hội hoặc y tế nên y mới chọn nạn nhân không hề tình cờ, mà theo những căn cứ đặc biệt. Các nhà điều tra phán đoán hắn là người Tatar. Vụ giết người gần nhất mà các nhà điều tra nắm được, hắn thực hiện vào tháng 9-2012.

Năm 2013 có tin cho rằng kẻ giết người có thể ẩn nấp ở vùng Sakhalin, khi đó các nhà điều tra địa phương kêu gọi các cụ bà cao tuổi cần phải cẩn thận và cảnh giác. Đến năm 2016, trên mạng internet có một video clip quay từ sảnh một tòa nhà ở Kazan, nhưng đấy là hình ảnh một người đàn ông hoàn toàn khác.

Sau đó có hai giả thiết về nguồn gốc của hắn. Giả thiết thứ nhất cho rằng tên tội phạm có thể là người đến từ Tatarstan; giả thiết thứ hai là hắn đến từ Udmurtia. Các nhà điều tra của hai nước cộng hòa này đều gặp nhau ở một nhận xét: kẻ giết người này biết cả hai vùng rất rõ.

"Chúng tôi có căn cứ rõ ràng để cho rằng hắn là cư dân của nước Cộng hòa Udmurtia và không loại trừ hắn có thể tiếp tục làm những vụ giết người hàng loạt khác, bởi vì những tên tội phạm như thế không bao giờ chịu dừng lại", ông Ivan Streltzov, Phó thủ trưởng Cơ quan điều tra hình sự Nga (SKR) khi đến Udmurtia vào tháng 2-2017 đã tuyên bố như thế. Đến tháng 5-2017, tại cuộc họp báo của SKR về vấn đề Tatarstan, các nhà điều tra tuyên bố rằng khả năng rất cao là tên giết người hàng loạt sinh ra và lớn lên tại đây, vì hồ sơ tội phạm của hắn bắt đầu từ Kazan.

Các nhà điều tra tìm đến sự giúp đỡ của các hiệu trưởng và giáo viên các trường học sở tại, xem tên giết người có phải học trò cũ của họ hay không. Ở SKR có nhận định rằng hắn tốt nghiệp phổ thông vào năm 1900, bởi vì ở thời điểm phạm tội, hắn chừng 25-30 tuổi. Nhưng từ các cơ quan giáo dục chẳng một ai nhận ra người quen.

Các nhà điều tra của vùng Udmurtia cũng tìm đến những người dân địa phương đề nghị họ "nhìn kỹ hơn nữa và ghi nhớ người đàn ông trong ảnh, vì có thể đó là người đang sống trong cùng tòa nhà, đi trên cùng một phương tiện giao thông hoặc vào cùng một cửa hàng với quý vị", ông Alexei Popov, Phó thủ trưởng SKR của vùng kêu gọi. Rà soát lại giả thiết cho rằng kẻ giết người có thể đang phải ở tù vì những vi phạm pháp luật nho nhỏ, hoặc đang phải điều trị bắt buộc, nhưng từ đó chẳng một chỗ nào thấy hắn.

Trong quá trình điều tra, để giúp cho công cuộc tìm kiếm, có xác lập đặc điểm tâm lý của tên giết người hàng loạt vùng hạ lưu sông Volga và rút ra được rằng người đàn ông này rất có thể lớn lên không có cha và chỉ được người bà giáo dục, nhưng tính tình bà cháu lại xung khắc. Hắn có thể sống trong nhà tập thể xây từ thời Khrutschyov - bởi tất cả các tội phạm đều diễn ra ở những tòa nhà như thế. Hắn học xong cấp trung học, có những thói quen sống trong khu tập thể cao tầng và dễ dàng lọt vào sự tin cậy của những cụ già.

Tuy nhiên, bà Endzha Latypova, Giám đốc Trung tâm khoa học - giáo dục Tâm lý học thực hành trường Đại học Tổng hợp Kazan (KFU), lại đưa ra giả thiết rằng kẻ giết người hàng loạt này có thể bị chấn thương tâm lý do người mẹ của mình hoặc một người bà con gần gũi và cao tuổi. "Nhìn ánh mắt tập trung, cặp môi mím chặt, không hề nở nụ cười hay cặp lông mày rướn lên, ta thấy tỏa ra từ năng lượng bên trong. Những đường nét của khuôn mặt nói lên một nhân cách có tính hướng nội. Trong gương mặt có sự căng thẳng, dẫn tới cảm giác đấy là một người ít giao tiếp và đơn độc, thiếu tin tưởng và hay ghen".

Trung tướng Vladimir Rubashnyi - một chuyên gia tâm lý học của Cơ quan thi hành án Liên bang (FSIN) đã nghỉ hưu, lại cho rằng không tình cờ khi phần lớn tội phạm đều diễn ra ở Kazan, rất có thể thủ phạm biết rõ và là cư dân của thành phố này.

"Không còn nghi ngờ gì nữa, kẻ giết người hàng loạt rất hài lòng với việc đó, hắn thít cổ, đặc biệt là không nhạo báng nạn nhân, ta thấy hắn có một sự chuẩn bị nhất định để phạm tội. Những người cao tuổi không có gì khác biệt đối với hắn, dễ nhấc bổng họ lên tay và làm việc đó nhiều lần. Mục đích là lấy tiền của các bà cụ và để khỏi bị cản trở thì hắn giết họ", ông phân tích.

Nhà tâm lý học còn lo rằng do thiếu sự phối hợp đồng bộ nhịp nhàng giữa các cơ quan bảo vệ pháp luật nên hắn "sẽ còn nhởn nhơ" không chỉ 1, 2 năm, hoàn toàn có thể tiến hành nhiều vụ mới nữa. Chừng nào còn chưa bị bắt hắn sẽ còn phạm tội".

Theo cảnh sát Nga từng truy nã kẻ giết người hàng loạt ở vùng hạ lưu sông Volga, trong những tháng đầu tiên, họ điều tra từng vụ riêng biệt. Phải nửa năm sau, lần đầu tiên họ mới để ý đến sự giống nhau của các án mạng xảy ra ở Tatarstan. Khi 8 vụ án giết người xảy ra thì cơ quan điều tra thành lập Ban chuyên án. Sau đó ít lâu, các chuyên gia về AND mới khẳng định là tất cả 8 án mạng đều do một thủ phạm. Vào khoảng thời gian đó mới được biết là ở những khu vực khác cũng có những án mạng tương tự và những tài liệu từ Mari El cộng với hồ sơ từ Tatarstan được chuyển lên SKR.

Từ năm 2012, hắn đột nhiên ngừng hoạt động. Người cung cấp tin cho biết: "Có thể tự tin mà nói rằng thủ phạm không ló mặt ở đâu nữa trong nước Nga. Thứ nhất - mẫu AND của y là một trong những mẫu được đưa vào ngân hàng dữ liệu sớm nhất; thứ hai - việc kiểm tra về Modus operandi (phương cách hoàn thành tội phạm) không phát hiện sự trùng lặp - điều này chỉ có thể giải thích bằng một trong hai cách: hoặc là tên giết người hàng loạt đã chết, hoặc là y đã bị kết án từ thời kỳ việc lấy mẫu AND còn chưa phải là bắt buộc. Trong trường hợp thứ nhất, tên tội phạm vẫn chưa bị phát giác, trong trường hợp thứ hai - thể nào sau khi ra tù y cũng bị bắt thôi".

Cũng không loại trừ trường hợp thủ phạm đã có thể chạy sang quốc gia khác, nhưng phân tích các loại tội phạm xảy ra trên lãnh thổ CCCP cũ thì không thấy có sự trùng hợp, mà thông tin với những nước ngoài ở xa thì được kiểm tra đều đều. Theo ý kiến của cảnh sát cơ động thì việc di cư của kẻ giết người hàng loạt rất hiếm khi xảy ra, họ cũng không tin là y đã chết.

Tính ra, hiện thời Tagirov là thủ phạm của 23 án mạng đã được xác định bằng phân tích gen và 9 án mạng nữa - theo những dấu hiệu khác. Ban đầu có tuyên bố sẽ thưởng 1 triệu rub cho người cung cấp thông tin về kẻ giết người hàng loạt ở vùng hạ lưu sông Volga, đến năm 2019 mức thưởng được tăng lên gấp ba lần.