Cách mạng mới ở Ukraina: kê khai tài sản
Chẳng hạn, có quan có cả đống đồng hồ xa xỉ, những quả trứng châu báu Fabergé, cả những bộ sưu tập vũ khí lớn, thậm chí, có cả một nhà thờ riêng.
Điều khiến công chúng choáng là lượng lớn tiền mặt trong tay các quan chức. Chẳng hạn, Thủ tướng Volodymyr Groysman khai có 1,2 triệu USD và 460.000 euro. Nhiều quan chức khác cũng khai có hàng trăm ngàn USD.
"Mọi người đều ngạc nhiên khi thấy có quá nhiều tiền mặt trong đất nước của chúng tôi", Kristina Berdynskykh, một nhà báo điều tra tham nhũng, nói.
Mikhail Dobkin, một nghị sĩ thuộc đảng đối lập MP, khai có 1.780 chai rượu. Roman Nasirov, Thống đốc Ngân hàng Trung ương, tuyên bố vợ chồng ông sở hữu những chiếc đồng hồ Thụy Sĩ, kim cương, áo lông thú và hơn 2 triệu USD tiền mặt.
Giới quan sát cho rằng khi người đứng đầu Ngân hàng Trung ương lại đi giữ tiền tiết kiệm bằng USD, thì khó khiến dân chúng an tâm về triển vọng của đồng nội tệ hryvnia.
| Bộ sưu tập tài sản của các quan chức Ukraina bao gồm cả những chiếc trứng châu báu Fabergé. |
Những của cải gây tò mò khác được công khai bao gồm một con dao găm SS của Đức Quốc xã và các biểu tượng tôn giáo thời Trung cổ. Anatoly Matviyenko, Phó lãnh đạo của phe tổng thống tại Quốc hội, cho biết ông sở hữu một nhà thờ.
Khoảng 50.000 quan chức khai có nhiều xe hơi đắt tiền, nhiều vàng bạc châu báu và nhiều lô đất, cũng như cả một chiếc vé du hành vào vũ trụ. Ngoài ra, có nhiều quan chức giữ tiền trong các tài khoản ngân hàng ở nước ngoài.
"Một điều gây ngạc nhiên là tính thừa thãi của các bộ tài sản. Thậm chí nếu một người nào đó dư thừa tiền của, anh ta cũng không hiểu vì sao một quan chức nhà nước lại phải có tới 10 chiếc đồng hồ sang trọng, 30 lô đất hoặc nhà thờ riêng của cá nhân mình”, Berdynskykh nói.
Một trong những yêu cầu chính của cuộc Cách mạng Nhân phẩm năm 2014 là phải đặt dấu chấm hết đối với tham nhũng tràn lan đang làm cản trở đất nước. Khi người biểu tình xông vào khu tòa nhà của Yanukovych, họ tìm thấy những cây gậy đánh golf mạ vàng, một vườn bách thú và một bản sao thuyền buồm Tây Ban Nha neo trong một hồ nước nhân tạo.
Tổng thống hiện nay, Petro Poroshenko, là một ông trùm tỷ phú nhưng đã hứa hẹn một nền chính trị mới minh bạch hơn.
Thiết lập hệ thống khai tài sản điện tử là một trong số điều kiện quy định của EU để đảm bảo một thỏa thuận tự do hóa thị thực cho Ukraina. Anders Fogh Rasmussen, cựu Tổng thư ký NATO, cố vấn của Poroshenko, cho biết: "Ukraina đã tiến một bước rất quan trọng để phá vỡ tham nhũng và đảm bảo một nền hành chính trong sạch và hiệu quả. Việc khai tài sản điện tử là hết sức quan trọng và toàn thể châu Âu nên chú ý và hoan nghênh bước tiến quan trọng này".
Poroshenko gọi tờ khai điện tử là "một sự kiện lịch sử của tiến trình cởi mở và minh bạch".
Tuy nhiên, phản ứng trong nước có vẻ không mấy nhiệt tình. Một nhà báo gọi các quan chức Ukraina là "thoái hóa đạo đức". Trong một xã hội nơi mức lương trung bình chỉ xấp xỉ 4 triệu VNĐ mỗi tháng, sự giàu có xa hoa trên tờ khai tài sản càng cho thấy rõ khoảng cách quá xa giữa các “công bộc” và nhân dân, phần lớn là nghèo khó.
Người ta còn tức giận vì sự giàu có xa hoa của các quan chức quá khác biệt với mức lương quân đội kém cỏi của binh lính.
Tuy nhiên, điều quan trọng là liệu các nhà chức trách có hành động gì dựa trên những tờ khai tài sản cá nhân này hay không. Olexandra Ustinova, thuộc Trung tâm Chống tham nhũng Ukraina, gọi việc công khai tài sản điện tử là “một loại cách mạng mới cho Ukraina”, đồng thời kêu gọi lực lượng chống tham nhũng của chính phủ cần phải tiến hành điều tra ngay lập tức.