Cảnh sát Kenya-Somali tiếp tay cho tổ chức khủng bố al Shabaab
Nguồn tiền thu được từ buôn lậu đường có thể vài triệu USD, các chuyên gia nhận định số tiền đó đủ cho những cuộc tấn công.
"Dường như chính phủ này đang thức dậy" một nguồn tin an ninh cấp cao Kenya từ khu vực Garissa trả lời phỏng vấn Reuteurs, đồng thời cho biết thêm các nhà chức trách trước đây thường "nhắm mắt làm ngơ bỏ qua tất cả vì có nhiều người hưởng lợi".
Tuy nhiên, cần phải có biện pháp lâu dài để đảm bảo an ninh hơn, nguồn tin an ninh và ngoại giao Kenya cho biết. Điều đó bao gồm việc phải nhổ tận gốc tham nhũng trong lực lượng cảnh sát sau khi nhiều trùm buôn lậu cũng như đối tượng môi giới trung gian bị bắt cho đến nay.
"Trừ phi nguồn thu tài chính của al Shabaab bị cắt đứt, chúng tôi sẽ không thể chứng kiến kết cục của sự bất ổn định ở miền Nam Somali", ông Rashid Abdi, một nhà phân tích chính trị Somali hiện đang sống ở thủ đô Nairobi cho biết.
Chính quyền Tổng thống Kenya - Uhuru đã thực hiện nhiều biện pháp ngăn chặn buôn lậu đường từ cảng Kismayu thuộc miền Nam Somali đến biên giới Kenya và thành lập một đơn vị đặc nhiệm trực thuộc Cơ quan Tình báo Quốc gia Kenya để bắt giữ những đối tượng cầm đầu đường dây buôn lậu đường, theo nguồn tin an ninh Kenya.
Những ngày sau vụ tấn công Garissa, Kenya cho xuất bản một bản danh sách 85 tổ chức và cá nhân có liên hệ với al Shabaab.
| Các tay súng al Shabaab. |
Bản danh sách không nêu chi tiết các mối liên hệ, tuy nhiên, một tư liệu chính phủ đã đóng dấu "tuyệt mật" về thông tin chi tiết 30 đối tượng tham gia đường dây buôn lậu đường tài trợ cho khủng bố. Có 6 nghi can nam bị bắt ở Dadaab vào ngày 18-4 vừa qua.
"Các trùm buôn lậu đường trả tiền bất hợp pháp hay còn gọi phí bảo kê cho al Shabaad, bọn chúng sẽ sử dụng số tiền này tài trợ cho các hoạt động khủng bố", tư liệu bí mật được chính phủ Kenya soạn ngày 25-4 cho biết.
Buôn lậu đường diễn biến rất phức tạp ở Kenya, đem lại lợi nhuận lớn cho những đối tượng phạm pháp. Các nhà ngoại giao Kenya cho biết, hoạt động chống buôn lậu đã có một số kết quả khả quan, nhưng lo lắng chính phủ sẽ không thể trấn áp hết. "Những đối tượng buôn lậu đường này thường có quan hệ với chính quyền địa phương, cho nên câu hỏi đặt ra, điều gì sẽ tiếp tục xảy ra?", một nhà ngoại giao phương Tây bày tỏ quan ngại.
Củng cố cho hoài nghi, chỉ có những trùm buôn hạng trung bị bắt và chưa từng có trùm buôn cấp cao nào sa lưới pháp luật. Hoạt động buôn lậu và tiền được trả cho al Shabaab diễn ra như thế nào đã được giải thích bởi 2 trùm buôn lậu đường có quốc tịch Somali đến từ Dadaab lần lượt có tên Hussein và Farah có mối quan hệ "đặc biệt" với một số quan chức cảnh sát tham nhũng.
Cả 2 đều từng theo dòng người tị nạn vượt qua biên giới Kenya, sau khi bạo lực bùng phát ở Somali năm 1991.
Được biết, những chiếc xe tải chở đường lậu sẽ chạy qua khu vực giáp biên giới Kenya do al Shabaab kiểm soát. Để qua hết trạm kiểm soát al Shabaab, tài xế phải trả 1.025USD. "Al Shabaab thi thoảng di chuyển trạm kiểm soát. Tuy cánh tài xế luôn nhận được phiếu đòi tiền từ chúng", Hussein tiết lộ.
Khi đến biên giới Kenya, lệnh đóng cửa chính thức sẽ áp dụng với mọi phương tiện giao thông chở hàng hoặc chở khách, các đầu xe đều phải trả 600USD cho cảnh sát Kenya mỗi lần đi qua biên giới. Phía cảnh sát Somali cũng có hình thức thu "lộ phí" riêng.
Ông Albert Kimathi, một nhà chính trị Kenya thừa nhận một số cảnh sát đã dính đến buôn lậu, tuy nhiên vấn nạn này đang được giải quyết bằng những biện pháp mạnh như cách chức, luân chuyển cán bộ 3 năm/lần. Những quan chức cảnh sát lập "trạm kiểm soát nóng" để "ăn tiền" và tiếp tay cho buôn lậu sẽ bị sa thải sau 6 tháng.
"Đó là cách duy nhất để không thể chế hóa vấn nạn tham nhũng. Nếu ai tham nhũng, họ sẽ bị người dân địa phương biết và sẽ bị bắt", ông Kimathi cho biết.
Hussein và Farah tiết lộ, cho đến khi cuộc trấn áp bắt đầu từ tháng 4 năm nay, có khoảng 35 xe tải chở đường, gạo và nhiều mặt hàng khác đến Dadaab hàng tuần, địa phương này hiện có khoảng 350.000 người Somali tị nạn.
Chỉ tính riêng hoạt động ở Dadaab và tổng số tiền tính cho mỗi đầu xe tải, al Shabaab kiếm được khoảng 1,9 triệu USD/năm.
Một quan chức cảnh sát cấp cao ở Dadaab cho biết: "Những đối tượng buôn lậu có quốc tịch Kenya chỉ biết kiếm thật nhiều tiền và không cần nghĩ về số tiền phải cống nạp cho al Shabaad để tiến hành hoạt động khủng bố"...