“Cảnh sát nhí” trong cuộc chiến chống ma túy ở Mexico
"Vấn đề rất đáng lo ngại"
Trong một video lan truyền trên các phương tiện truyền thông Mexico vào cuối tháng 1/2020, xuất hiện hình ảnh những cậu bé trong độ tuổi từ 6 – 15 được huấn luyện trở thành cảnh sát nhí chống tội phạm ma túy. Một phần gương mặt của các cậu bé được che bằng khăn tay màu sẫm.
Những cậu bé tầm 12 tuổi trở lên được huấn luyện sử dụng súng trường kiểu cũ, trong khi những đứa trẻ nhỏ tuổi hơn học cách sử dụng gậy. Địa điểm huấn luyện là một vùng nông thôn với những con đường nhỏ hẹp. Tiếng huấn luyện viên dõng dạc hét lên: "Quỳ xuống! Vũ khí đã sẵn sàng”!
| Những nhân viên cảnh sát nhí học cách xử lý vũ khí trên sân bóng rổ cũ. |
Những đứa trẻ là thành viên mới nhất của Policia comunitaria, lực lượng cảnh sát của người bản địa Nahua ở bang Guerrero, Mexico. Lực lượng được gọi là “Cảnh sát cộng đồng” đã “có tuổi đời” hàng thập kỷ, do người dân tự thành lập theo luật tục của người dân bản địa nhằm bảo vệ an ninh trong các ngôi làng.
Trước tình hình cuộc chiến chống tội phạm ma túy diễn ra ngày càng quyết liệt, người Nahua nhận thấy phải cho con cái tham gia lực lượng cảnh sát cộng đồng. Người đàn ông tham gia huấn luyện nhân viên cảnh sát nhí xuất hiện trong đoạn video là Bernardino Sánchez Luna, người đứng đầu tổ chức Policia comunitaria. Khi được phóng viên hỏi lý do tại sao lại giao vũ khí cho trẻ em, người đàn ông này trả lời: "Mọi người đều cần sự giúp đỡ: đàn ông, phụ nữ và cả trẻ em. Chúng tôi đang phải đối mặt với nhiều mối đe dọa do tội phạm gây ra”.
“Không ít vụ thảm sát đã xảy ra. Thêm vào đó, các băng đảng tội phạm tiến hành bắt cóc trẻ em, buộc tham gia vào băng đảng. Tình trạng bạo lực diễn ra ngày càng nghiêm trọng. Nguyên nhân của tình trạng này là do lực lượng chức năng của nhà nước không đảm bảo tốt an ninh tại một số khu vực nhất định.
Ngày càng có nhiều khu vực của đất nước bị kiểm soát bởi tội phạm có tổ chức. Mặt khác, ngày càng nhiều trẻ em và thanh thiếu niên bị kéo vào cuộc xung đột. Các băng đảng luôn cần chiến binh mới và chúng có xu hướng tuyển dụng trẻ em. Các ngôi làng bản địa không thể chống lại bạo lực và việc sử dụng trẻ em tham gia lực lượng cảnh sát cộng đồng điều cần thiết”, ông Sánchez nói.
Ông Abel Barrera, đại diện tổ chức nhân quyền Tlachinollan ở Guerrero nói rằng, tự thân những người dân bản địa không thể chống lại mafia. Tình trạng bạo lực trở nên tồi tệ hơn trong vài năm qua. Đưa trẻ em tham gia vào lực lượng cảnh sát là một vấn đề rất đáng lo ngại.
30.000 thanh thiếu niên "hợp tác" với tội phạm có tổ chức
Guerrero nằm ở phía Tây Nam Mexico, chủ yếu được biết đến là quê hương của khu du lịch nổi tiếng Acapulco. Tuy nhiên, ít người biết rằng, Guerrero là một trong ba bang nghèo nhất ở Mexico và là một trong những khu vực chịu ảnh hưởng nặng nề nhất của tội phạm có tổ chức. Những ngọn núi ở Guerrero là nơi cư trú của phần lớn người bản địa. Cocaine từ Nam Mỹ được vận chuyển qua khu vực và các băng đảng trồng cây thuốc phiện trên núi để sản xuất heroin.
Sự kết hợp giữa tội phạm ma túy, hoạt động của các băng đảng, công tác đảm bảo an ninh yếu sẽ dẫn đến gia tăng bạo lực. Theo thống kê, trong năm 2019, 35.588 người đã bị sát hại ở Mexico, con số cao nhất trong 20 năm trở lại đây. Các tổ chức như Sinaloa hay Jalisco Nueva Generación (CJNG) hoạt động mạnh trong nhiều bang trên khắp đất nước, trong đó có Guerrero.
Một cuộc khảo sát năm 2015 của Ủy ban Nhân quyền Liên Mỹ (IACHR) cho thấy, 30.000 trẻ em và thanh thiếu niên “hợp tác” với các băng nhóm tội phạm có tổ chức ở Mexico. Các em tham gia thực hiện nhiều hành vi phạm pháp, bao gồm tống tiền, bắt cóc, giết người theo hợp đồng.
Ông Pérez García, Giám đốc Tổ chức nhân quyền REDIM nhận định, trẻ em là nhóm đối tượng tuyển dụng lý tưởng của tội phạm có tổ chức. Theo thống kê chính thức, 7 triệu thanh thiếu niên ở Mexico không đi học hoặc không có việc làm.
“Rốt cuộc, công việc ngoài vòng pháp luật có vẻ mang lại nhiều tiền hơn so với cuộc sống của người bán hàng rong, công nhân thời vụ. Tuy nhiên, các em cũng phải trả cái giá quá cao. Hơn ba đứa trẻ thiệt mạng mỗi ngày ở Mexico. Từ năm 2000 đến nay, 21.000 trẻ em đã bị sát hại, hơn 7.000 trẻ em mất tích”, ông Pérez García nói.
REDIM đã lên tiếng kêu gọi các nhà chức trách Mexico có hành động khẩn cấp để đảm bảo trẻ em được đến trường. Tuy nhiên, thực tế lại nảy sinh vấn đề khác là nhiều ngôi làng không có trường học hoặc có trường học nhưng không có giáo viên.