Chuẩn bị dẫn độ Giáo sỹ Fethullah Gulen?
Tổng thống Tayyip Erdogan cho rằng, sát thủ Mevlut Mert Altintas, 22 tuổi, từng là cảnh sát chống bạo động (đã bị tiêu diệt) là thành viên trong mạng lưới của Giáo sỹ Fethullah Gulen. Trước đó (7-1), các công tố viên đã ra lệnh bắt giữ 100 binh sỹ bị nghi có quan hệ với ông Fethullah Gulen, bị Ankara cáo buộc có liên quan tới cuộc đảo chính bất thành hồi tháng 7-2016.
Những động thái kể trên diễn ra sau khi Bộ trưởng Tư pháp Abdulhamit Gul khẳng định (5-1), Ankara sẵn sàng cung cấp cho Washington mọi tài liệu cần thiết về cuộc điều tra liên quan tới các hoạt động của phong trào ủng hộ Giáo sỹ Fethullah Gulen.
Theo ông Abdulhamit Gul, các quan chức Mỹ đã đề nghị xem xét những dữ liệu kỹ thuật số về sự liên quan của tổ chức khủng bố Fethullah (FETO) tới âm mưu đảo chính hụt tối 15-7-2016 và Ankara đã cung cấp những chứng cứ cần thiết.
Theo giới truyền thông, tuyên bố kể trên được Bộ trưởng Tư pháp Abdulhamit Gul đưa ra nhân chuyến thăm của phái đoàn tư pháp Mỹ. Đây được coi là sự kiện quan trọng và kết quả cuộc điều tra của Mỹ sẽ ảnh hưởng tới việc dẫn độ Giáo sỹ Fethullah Gulen.
Bởi thành viên trong phái đoàn Mỹ tới Ankara chủ yếu là quan chức FBI và họ đã gặp các quan chức thuộc Bộ Ngoại giao, Tư pháp và Nội vụ Thổ Nhĩ Kỳ, để thương đàm về việc dẫn độ Giáo sỹ Fethullah Gulen.
 |
| Giáo sỹ Hồi giáo Fethullah Gulen tại nhà riêng ở Saylorsburg, Pennsylvania, Mỹ. |
Ðây không phải lần đầu tiên những tuyên bố và bàn tán xung quanh việc Giáo sỹ Fethullah Gulen sẽ bị dẫn độ từ Mỹ về Thổ Nhĩ Kỳ được đưa ra. Thông tin về việc này xuất hiện nhiều kể từ sau vụ nhà báo Jamal Khashoggi bị sát hại trong Lãnh sự quán Saudi Arabia ở Istanbul.
Vì là học giả, nhà thơ, nhà lãnh đạo tư tưởng nên Giáo sỹ Fethullah Gulen là 1 trong những người có ảnh hưởng lớn ở Thổ Nhĩ Kỳ. Do đó, việc dẫn độ Giáo sỹ Fethullah Gulen đang khiến Washington phải cân nhắc kỹ trước khi đưa ra quyết định.
Gần 1 tháng trước (16-12-2018), hãng Reuters từng dẫn tuyên bố của Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu cho biết, Tổng thống Donald Trump đã nói với Tổng thống Tayyip Erdogan - Washingon đang thực hiện việc dẫn độ Giáo sỹ Fethullah Gulen.
"Tại Argentina, ông Trump nói với ông Erdogan rằng, họ đang thực hiện dẫn độ Giáo sỹ Fethullah Gulen và người khác. Tôi thấy một cuộc điều tra đáng tin do FBI tiến hành về cách thức tổ chức của ông Fethullah Gulen trốn thuế", Ngoại trưởng Mevlut Cavusoglu nói trong một cuộc họp báo ở thủ đô Doha của Qatar.
Trước đó (20-11-2018), ông Mevlut Cavusoglu đã gửi Mỹ bản danh sách gồm 84 thành viên thuộc phong trào của Giáo sỹ Fethullah Gulen, chính thức yêu cầu Washington dẫn độ họ về nước để xét xử. Cùng ngày 20-11-2018, các công tố viên Thổ Nhĩ Kỳ đã ra lệnh bắt giữ 195 đối tượng tình nghi liên quan đến mạng lưới ủng hộ Giáo sỹ Fethullah Gulen.
Nhưng theo giới truyền thông, Tổng thống Donald Trump từng khẳng định, ông không có kế hoạch dẫn độ Giáo sỹ Fethullah Gulen, bởi người này luôn phủ nhận bất cứ sự dính líu nào đối với âm mưu đảo chính tại Thổ Nhĩ Kỳ.
“Việc dẫn độ chưa được xem xét”, Tổng thống Donald Trump nói với các phóng viên tại Nhà Trắng hôm 17-11-2018 khi được hỏi về khả năng dẫn độ Giáo sỹ Fethullah Gulen, người đang sống lưu vong ở bang Pennsylvania từ năm 1999.
Ông chủ Nhà Trắng đưa ra tuyên bố kể trên sau khi kênh truyền hình NBC News đưa tin, Washington đang nghiên cứu trục xuất Giáo sỹ Fethullah Gulen để thuyết phục Tổng thống Tayyip Erdogan giảm sức ép đối với Saudi Arabia về vụ sát hại nhà báo Jamal Khashoggi.
| Giáo sỹ Fethullah Gulen. |
Hơn 1 tháng trước (rạng sáng 14-12-2018), cảnh sát cùng lực lượng an ninh đã bắt 219 quân nhân, trong đó có 4 người mang hàm Đại tá. Gần 2 tháng trước (21-11-2018), một tòa án đã kết án tù chung thân đối với 74 cá nhân, trong đó có nhiều cựu quân nhân, vì liên quan tới vụ đảo chính bất thành hồi tháng 7-2016.
Với mức án kể trên, 74 người này sẽ bị giam giữ nghiêm ngặt hơn, không được hưởng các hình thức ân xá hay tạm tha. Theo thống kê của giới truyền thông, có khoảng 160.000 người đã bị bắt, trong đó 77.000 người đã chính thức bị kết án tù.
Bộ trưởng Tư pháp Abdulhamit Gul từng cho biết, Ankara đã phạt tù hơn 260.000 người, đồng thời bắt giữ gần 58.000 người có quan hệ với mạng lưới của Giáo sỹ Fethullah Gulen.