Công nghệ vũ khí giảm sát thương
Trong năm 2014, bạo lực bùng phát ở thành phố Ferguson (bang Missouri, Mỹ) sau một số vụ cảnh sát sử dụng súng bắn chết một số người da màu.
Sau đó, bạo động lan rộng ra toàn nước Mỹ và tạo nên làn sóng mâu thuẫn sắc tộc gay gắt. Chính quyền Mỹ phải mất rất nhiều công mới tạm dẹp yên vụ việc. Dư luận Mỹ đã phản ứng gay gắt tình trạng nhiều vụ cảnh sát sử dụng súng để sát thương đối tượng ngay từ phát súng đầu tiên, trong khi tính chất vụ việc chưa đến mức phải bắn chết người.
Để hạn chế những sự cố tương tự liên quan đến việc lạm dụng vũ khí sát thương của cảnh sát khi thi hành công vụ, Cảnh sát Mỹ đang nghiên cứu phát triển công nghệ vũ khí giảm sát thương có tên Thay thế (The Alternative).
Theo đó, một thiết bị gồm thanh giữ lực và viên bi nhựa tròn màu da cam sẽ được gắn vào nòng súng. Khi đầu đạn đầu tiên trong súng của cảnh sát được bắn ra khỏi nòng sẽ bay vào trong viên bi nhựa như quả bóng bàn này và thanh giữ lực sẽ tách viên bi ra để nó mang theo viên đạn bên trong bay theo đường đạn đạo. Khi trúng vào người đối tượng sẽ gây đau, thậm chí gãy xương, nhưng chưa gây sát thương.
| Thiết bị đang được cảnh sát thử nghiệm. |
Nếu đối tượng tiếp tục cố tình chống đối, gây nguy hiểm đến tính mạng của cảnh sát, cảnh sát được quyền bắn viên đạn tiếp theo và đầu đạn không được bảo hiểm, sẽ có tác dụng sát thương thật. Sau quá trình thử nghiệm tại trường bắn, hiện nay một số cảnh sát tại thành phố Ferguson đã được huấn luyện sử dụng thí điểm súng dạng này.
Thiết bị này có giá khoảng 45 USD/chiếc. Thao tác lắp thiết bị vào nòng súng chỉ mất 2 - 3 giây và dễ dàng mang theo bên mình. Kết quả thử nghiệm trong trường bắn cho thấy, viên đạn được nằm trong quả cầu vẫn giữ được hướng đi chính xác tới đối tượng và lực tác động đủ trấn áp trong phạm vi bắn thông thường.
Tuy nhận được sự hưởng ứng của dư luận và góp phần xoa dịu sự phản đối đang lên cao trong dân chúng, nhưng trong lực lượng cảnh sát lại xuất hiện nhiều tiếng nói không tán đồng với thiết bị này.
Lý do được đưa ra là trong thực tế chiến đấu, lực lượng thực thi công vụ gặp rất nhiều trường hợp bị chống đối với diễn biến rất nhanh và nguy hiểm, đặc biệt khi đối tượng cũng sử dụng súng, khiến tính mạng của cảnh sát ở thế ngàn cân treo sợi tóc mà không sát thương ngay đối tượng sẽ bị chính đối tượng gây sát thương lại. Nếu sử dụng thiết bị này với viên đạn đầu không gây sát thương thì sẽ quá muộn và gây nguy hiểm lớn cho lực lượng cảnh sát.
| Thiết bị nhỏ, gọn, tháo lắp dễ dàng. |
Cảnh sát mất đi tính trấn áp, mất thời cơ bắt giữ hoặc tiêu diệt đối tượng, trong khi nhiều đối tượng sẽ nắm được điểm yếu này để tấn công lại cảnh sát. Do vậy, theo góp ý của các chuyên gia, thiết bị này không nên gắn cố định trên súng của cảnh sát, mà sẽ được cảnh sát mang theo trên đai súng khi thực thi công vụ và tùy từng tính chất vụ việc mà quyết định.
Nếu vụ việc không quá nghiêm trọng và không khẩn cấp, xét thấy tính mạng bản thân không bị đe dọa, chỉ cần trấn áp cảnh cáo đối tượng, cảnh sát có thời gian lắp thiết bị vào đầu nòng súng trước khi khai hỏa. Việc này vừa đảm bảo hiệu lực thực thi công vụ, vừa giảm sát thương đối tượng.
Do vậy, hiện nay Cảnh sát thành phố Ferguson đang áp dụng thí điểm không gắn cố định thiết bị trên súng mà để cảnh sát tuần tra mang theo và chủ động quyết định trong từng trường hợp cụ thể. Sau một thời gian thí điểm, căn cứ các ý kiến đóng góp từ cảnh sát, người dân và số liệu xử lý thực tế về hiệu quả, tính trấn áp, tỷ lệ sát thương… thiết bị này sẽ được tiếp tục nghiên cứu hoàn thiện trước khi áp dụng đại trà trên toàn quốc.