Công ty Mỹ “đứng ngồi không yên” vì cuộc chiến công nghệ số Mỹ - Trung

• Châu Phi sẽ chọn ai trong cuộc chiến công nghệ Mỹ - Trung?
• Châu Âu lưỡng lự trước cuộc chiến công nghệ
• Góc khuất cuộc chiến công nghệ Mỹ-Trung

Thêm hàng loạt lệnh trừng phạt

Với mục tiêu không để Trung Quốc chiếm thế thượng phong trong lĩnh vực công nghệ, Tổng thống Mỹ Donald Trump quyết loại bỏ các tập đoàn lớn của Trung Quốc ra khỏi thị trường Mỹ. 

Với việc công bố hai lệnh cấm nhằm vào ứng dụng Tik Tok thuộc ByteDance và WeChat thuộc Tencent trên đất Mỹ, ông chủ Nhà Trắng đã dựng một bức tường trên Internet. Giới quan sát đặt câu hỏi phải chăng ông Trump đã đánh giá thấp các hiệu ứng phụ có thể khiến các công ty Mỹ cũng phải hứng chịu thiệt hại? 

Cả hai ứng dụng trên đều có công ty mẹ là những người khổng lồ công nghệ thông tin Trung Quốc, có vẻ như đây mới là đích chính của 2 sắc lệnh của Tổng thống Trump. Khác với Huawei bị tấn công dồn dập từ hơn một năm trước, hai tập đoàn này cho đến giờ vẫn tạm yên ổn, nhưng đây cũng là hai tập đoàn đối tác làm ăn rất quan trọng của những công ty lớn của Mỹ.

Cả hai quyết định trên chỉ là bề nổi trong một chiến lược lớn hơn, có tên gọi là “mạng sạch” (Clean Network).  Được Ngoại trưởng Mike Pompeo giới thiệu hồi giữa tháng 8, chiến lược này nhằm vào toàn bộ hệ thống hạ tầng cơ sở và nội dung internet, từ mạng 5G đến các ứng dụng di động và cả hệ thống cáp ngầm dưới biển. 

Theo quan điểm của chính quyền Mỹ hiện nay, một mạng internet “sạch” là một mạng không có sự hiện diện của Trung Quốc trong đó. Ông Mike Pompeo đã tóm tắt mục tiêu là “xây dựng một pháo đài xung quanh hệ thống dữ liệu của các công dân chúng ta sẽ giúp bảo đảm an ninh quốc gia”.

Washington cũng có chiến lược giống như Bắc Kinh đã áp dụng từ hơn chục năm nay để kiểm soát mạng thông tin trong nước. Từ đầu năm 2010, Trung Quốc đã dựng “tường lửa” để lọc các nội dung thông tin đưa vào Trung Quốc. Facebook bị cấm từ 2009. Google cũng rút khỏi Trung Quốc từ năm 2010. 

Trong điều kiện như vậy, Tencent và ByteBance đã phát triển được một mạng lưới thông tin số lớn mạnh như bây giờ. Cần nói thêm là trong 10 công ty công nghệ số lớn nhất thế giới hiện nay thì có tới 8 của Trung Quốc. Và Mỹ hiện tìm cách thuyết phục các nước khác cùng tham gia vào chiến dịch “làm sạch mạng”.

Nhiều công ty Mỹ thiệt hại hàng tỷ USD vì lệnh cấm cung cấp linh kiện cho Huawei.

Các công ty Mỹ cũng thiệt hại nặng vì lệnh cấm

Trong một cuộc họp trực tuyến với các cố vấn của Tổng thống Donald Trump, đại diện các tập đoàn lớn của Mỹ đã cảnh báo nếu sắc lệnh nhằm loại WeChat, liên quan đến công ty mẹ Tencent, các tập đoàn Mỹ có thể sẽ phải bỏ thị trường Trung Quốc.

Apple sẽ không thể bán được Iphone ở Trung Quốc nếu không còn được cài đặt WeChat, ứng dụng được cả tỷ người Trung Quốc sử dụng. Trung Quốc là thị trường chiến lược Apple khi đang tiêu thụ 15%-20% số lượng hàng bán ra của Apple.

Nhiều công ty lớn không mấy liên quan đến công nghệ thông tin tham gia cuộc họp với các cố vấn như hãng xe Ford, tập đoàn bán lẻ Walmart hay giải bóng rổ nhà nghề Mỹ NBA cũng tỏ lo lắng. 

NBA có thể phát sóng các trận đấu của mình ở Trung Quốc là nhờ những hợp đồng béo bở ký với Tencent. Những thương hiệu lớn trong lĩnh vực giải trí như Warner Music Group, Disney hay Riot Games đều ít nhiều có dính tới Tencent trong các hoạt động làm ăn ở Trung Quốc.

Với người Trung Quốc, họ cũng lo lắng không kém. Kiều dân Trung Quốc sống ở Hoa Kỳ thực sự lo với lệnh cấm Wechat, liên lạc của họ với gia đình ở trong nước sẽ bị cắt…

Những khó khăn mà Tencent và ByteDance đang trải qua thì Huawei đã nếm trải từ nhiều năm nay. Từ năm 2012, Hoa Vi đã bị Washington coi là mối đe dọa an ninh quốc gia của Hoa Kỳ. 

Trong lĩnh vực điện thoại thông minh, năm 2019, Hawei đã buộc phải rút khỏi các điện thoại của họ một số ứng dụng của Google. Thế nhưng điều đó không ngăn được tập đoàn Trung Quốc vươn lên thành nhà sản xuất điện thoại thông minh hàng đầu thế giới.

Từ khi các trừng phạt mới của Mỹ được đưa ra, Huawei bị buộc không được sử dụng các linh kiện, phần mềm liên quan đến công nghệ Mỹ, đặc biệt là các chíp Kirin. Đây là một đòn đau đối với tập đoàn Trung Quốc, vì đó là linh kiện chủ chốt giúp điện thoại của Huawei có thể cạnh tranh về tính năng sản phẩm với Samsung hay Apple.

Nhưng trong “chiến thắng” này của Mỹ, cả hai bên đều có nạn nhân. Hãng chế tạo linh kiên điện tử Qualcomm ý thức được rất rõ điều này bởi Qualcomm đã thiệt hại tới 8 tỷ USD vì các trừng phạt của Mỹ nhằm vào Huawei.

Nhiều ông lớn trong ngành công nghệ khác của Mỹ cũng có lý do phải lo lắng khi 25%- 30% thu nhập của Intel hay Nvidia là từ các khách hàng của Trung Quốc. Không công ty nào trong số này lại muốn thấy thị trường này bị đóng cửa. ST Microelectronics, một tập đoàn của châu Âu cũng không khá hơn, đã thừa nhận là các trừng phạt đối với Huawei ảnh hưởng đến hoạt động của họ. 

Theo một thăm dò do Phòng Thương mại Mỹ-Trung hôm 11-8 gửi đến 100 công ty thành viên của hiệp hội, 8 % trong số này nhận thấy những căng thẳng Mỹ-Trung đã tác động xấu đến các hoạt động của họ.