Cuba vinh danh 5 'anh hùng chống khủng bố'

Theo đó, trong 5 giờ đồng hồ tiếp những người anh hùng này (được biết với tên gọi The Cuban Five, theo cách gọi của Mỹ khi bắt và giam cầm họ), lãnh tụ Fidel Castro đã hỏi thăm về gia đình, sức khỏe và công việc; đồng thời tái nhấn mạnh về nhiệm vụ trước đó của họ chỉ đơn thuần là tìm hiểu âm mưu và hoạt động khủng bố của một số tổ chức tại Mỹ nhắm vào Cuba, không liên quan tới việc tìm hiểu hoạt động quân sự của Washington, do đó hoàn toàn hợp pháp.

Lãnh tụ Fidel Castro cũng khẳng định, Cuba không cần cử điệp viên thâm nhập để tìm hiểu các chiến dịch quân sự mà Mỹ có thể tiến hành nhằm vào đảo quốc Caribe này, bởi chúng đều có thể bị Căn cứ dò tìm điện từ Lourdes, đặt tại phía Nam thủ đô La Habana và kết nối với vệ tinh, phát hiện từ khoảng cách trên 1000 dặm.

5 "anh hùng chống khủng bố" bị Mỹ buộc tội gián điệp vì thâm nhập vào các căn cứ quân sự, bao gồm Bộ Chỉ huy Quân đội Mỹ ở miền nam và các cơ sở quân đội vùng Florida Keys, nên đã kết tội và giam giữ họ từ năm 1998. Trong khi bị Mỹ giam cầm, 5 "anh hùng chống khủng bố" lại được người dân Cuba tôn vinh là anh hùng, họ nổi tiếng với các biểu ngữ, băng rôn tuyên truyền trên khắp đất nước; giáo viên thường kể chuyện về họ cho học sinh nghe...

Đây là cuộc gặp đầu tiên giữa lãnh tụ Fidel Castro với 5 "anh hùng chống khủng bố", trong đó 2 người đã mãn hạn tù và 3 người (Gerardo Hernandez, Antonio Guerrero và Ramon Labanino) được Washington trả tự do sau tuyên bố bình thường hóa quan hệ Cuba-Mỹ hôm 17/12/2014. 

Trước đó (25/2), Chủ tịch Raul Castro đã trao tặng 5 "anh hùng chống khủng bố" danh hiệu Anh hùng Dân tộc. Lễ trao tặng được tiến hành tại hội trường Quốc hội Cuba với sự chủ trì của Chủ tịch Raul Castro, cùng các quan chức cấp cao trong quân đội và chính phủ.

Ông Gerardo Hernandez, lãnh đạo của "The Cuban Five" đã thay mặt 5 "anh hùng chống khủng bố" kêu gọi nhân dân Cuba đồng hành cùng chính phủ trong công cuộc xây dựng nền kinh tế theo định hướng xã hội chủ nghĩa và thúc đẩy quan hệ với Mỹ. Ngoài danh hiệu Anh hùng Dân tộc, 5 "anh hùng chống khủng bố" còn được trao tặng Huân chương Playa Giron (một tên gọi khác của sự kiện Vịnh Con lợn, khi Cuba đập tan cuộc đổ bộ của nhóm vũ trang Cuba lưu vong do Mỹ huấn luyện năm 1961).

Gerardo Hernandez là một trong 3 thành viên của "The Cuban Five" được Mỹ trả tự do sau gần 20 năm bị bắt giam và vợ ông, bà Adriana Perez đã gây bất ngờ khi mang thai đứa con đầu lòng khi chồng chưa được phóng thích. Việc bà Adriana Perez mang thai trong thời gian chồng bị giam tại nhà tù liên bang của Mỹ ở Victorville, bang California được coi là bí mật kỳ lạ nhất trong cam kết lịch sử giữa Washington và La Habana đưa ra hôm 17/12/2014.

Theo tiết lộ của Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ Mỹ Vermont Patrick Leahy, các nhà lập pháp đã giúp thụ tinh nhân tạo cho bà Adriana Perez và đây là một trong những quyết định kỳ lạ của cuộc đàm phán bí mật kéo dài 18 tháng giữa Mỹ và Cuba. Mọi việc bắt đầu khi Thượng nghị sĩ Vermont Patrick Leahy có chuyến thăm Cuba hồi tháng 2/2013, người từng nhiều lần tới quốc đảo này kể từ đầu thập niên 1990.

Sau đó, ông Vermont Patrick Leahy và vợ, bà Marcelle Pomerleau, đã gặp bà Adriana Perez để nghe những kiến nghị, cùng tâm nguyện của vợ ông Gerardo Hernandez. Mặc dù vợ chồng không được phép gặp nhau trong hệ thống nhà tù liên bang Mỹ, nhưng Washington đã tạo ra một tiền lệ khi cho phép tù nhân Gerardo Hernandez thụ tinh nhân tạo.

Tuy nhiên, bà Adriana Perez phải thụ tinh 2 lần mới thành công và quá trình này được thực hiện tại Cộng hòa Panama, mọi chi phí đều do chính phủ Cuba chi trả. Bộ Tư pháp Mỹ xác nhận chuyện này, nhưng không cung cấp thông tin chi tiết. Bộ Ngoại giao Cuba cũng từ chối bình luận vì cho đây là chuyện riêng của gia đình ông Gerardo Hernandez. Vợ chồng Gerardo Hernandez-Adriana Perez sẽ đặt tên con gái là Gema.