Cựu lãnh đạo FARC tuyên bố tái chiến

• FARC và cuộc cách mạng dở dang: Tìm kiếm hòa bình (kỳ cuối)
• FARC và cuộc cách mạng dở dang: Chết đi sống lại (kỳ 2)
• FARC và cuộc cách mạng dở dang: Hai lần đàm phán bất thành

Trong video, được quay trong rừng rậm quanh Inírida, Guainía, ở phía tây nam Colombia dọc biên giới với Venezuela, Luciano Marin, bí danh “Iván Márquez”, tuyên bố rằng Nhà nước Colombia đã phản bội lại hiệp ước hòa bình đã được ký kết vào năm 2016 giữa chính phủ và FARC. Vì vậy, ông tuyên bố FARC sẽ tiếp tục chiến tranh du kích.

Sự ra đời của lực lượng bất đồng chính kiến mới này đặt ra một số câu hỏi quan trọng về tư cách thành viên, mối liên hệ của nó với các thành viên mafia cũ FARC khác. Hơn nữa, thông báo đã gây nguy hiểm cho tương lai của khoảng 13.000 cựu du kích FARC vẫn đang tham gia vào tiến trình hòa bình.

Những người bất đồng chính kiến mới

Iván Márquez, người đã công bố video ngày 29-8, là chỉ huy thứ hai của FARC trước khi xuất ngũ. Uy tín của ông trong các cựu quân nhân FARC vẫn còn cao, và lời kêu gọi của ông sẽ được các thành viên FARC đã xuất ngũ lắng nghe để xem xét liệu có nên tham gia lại cuộc đấu tranh hay không. Márquez cũng rất quen thuộc với các khu vực nơi lực lượng du kích lớn nhất Colombia từng hoạt động.

Trong một thông báo lớn, cựu lãnh đạo FARC Iván Márquez, bên cạnh một loạt các chỉ huy du kích, tuyên bố rằng FARC-EP một lần nữa cầm vũ khí.

Trong video, Márquez được hộ tống bởi các cựu chỉ huy phiến quân có ảnh hưởng, bao gồm cả Hernán Darío Velásquez, được biết đến nhiều hơn với tên là El Paisa, và Seuxis Pausías Hernández, bí danh “Jesús Santrich”. El Paisa đã từng là chỉ huy của cánh quân sự mạnh nhất FARC, Teófilo Forero Column. 

Ông đóng vai trò quan trọng trong việc thống nhất FARC, nhờ kiến thức sâu rộng về các hoạt động buôn bán ma túy ở các khu vực sản xuất coca như Caquetá, Putumayo và Cauca. Iván Márquez và El Paisa từ lâu đã từ chối tiến trình hòa bình.

Trong khi đó, Santrich xuất hiện sau một thời gian hỗn loạn cho cựu chỉ huy du kích. Sau khi ra tù về tội buôn bán ma túy vào tháng 5-2019, Santrich liền có ngay một ghế trong Quốc hội dành riêng cho các cựu thành viên FARC. Tuy nhiên, tháng sau ông trốn sang Venezuela để gia nhập các đồng minh cũ. Santrich, người gần như mù hoàn toàn, là một giọng nói được kính trọng trong FARC và có khả năng đóng một vai trò có ảnh hưởng trong việc củng cố liên minh với các nhóm bất đồng chính kiến khác.

Các nhà lãnh đạo trong video được nhìn thấy đứng trước một biểu ngữ ghi FARC-EP, viết tắt của Fuerzas Armadas Revolucionarias de Colombia, Ejército del Pueblo (Lực lượng vũ trang cách mạng của Quân đội Nhân dân Colombia). Đây là tên đầy đủ của nhóm du kích trước khi xuất ngũ. Bằng cách sử dụng tên này, Márquez và các đồng minh của mình cho thấy rằng họ muốn được coi là những nhà lãnh đạo FARC hợp pháp duy nhất.

Khu vực ảnh hưởng

Các thành viên của FARC-EP sẽ có thể tạo ra ảnh hưởng trên khắp Colombia. Iván Márquez và El Paisa có các cơ sở quyền lực xung quanh Miravalle, thuộc vùng phía tây nam của Caquetá, nơi họ đã hoạt động kể từ thỏa thuận hòa bình năm 2016. 

Khu vực này, cùng với các bộ phận của Putumayo và Cauca, có thể sẽ là đầu mối chính cho các nhà bất đồng chính kiến nhờ hoạt động buôn bán ma túy béo bở ở đó. 

Nhà lãnh đạo bất đồng chính kiến của FARC, Miguel Botache Santillana, bí danh “Gent Duarte”, người vắng mặt đáng chú ý trong video, cũng kiểm soát một phần lãnh thổ này.

Các nhân vật FARC hàng đầu khác được thấy trong video bao gồm Jose Manuel Sierra, bí danh “Zar Aldinever”; Alberto Cruz Lobo, bí danh “Enrique Marulanda”, tất cả đều có ảnh hưởng ở Meta, miền Trung Colombia. 

Cuối cùng, Jose Vicente Lesmes, bí danh “Walter Mendoza”, người đã từng được giao nhiệm vụ giúp thực hiện thỏa thuận hòa bình ở miền Nam Colombia và dọc theo bờ biển Thái Bình Dương. Ông nổi tiếng trong số các nhóm bất đồng chính kiến ở những khu vực đó, và có thể giúp đỡ với việc mở rộng FARC-EP mới trong khu vực.

Gentil Duarte, cựu chỉ huy FARC, người đang tìm cách hợp nhất các nhóm FARC cũ ở miền Nam Colombia, có lẽ là người vắng mặt quan trọng nhất trong video. Người ta tin rằng Duarte đã liên lạc với các cựu lãnh đạo FARC bao gồm Iván Márquez trong những tháng gần đây, và không biết những thỏa thuận nào có thể tồn tại giữa họ. Hiện tại, hai nhóm cựu mafia FARC này có nguy cơ chồng chéo các hoạt động.

Claudia Carrasquilla, công tố viên an ninh công cộng hàng đầu của Colombia, nói Duarte đã có mặt trong một cuộc họp với cựu lãnh đạo FARC và Quân đội Giải phóng Quốc gia (Ejército de Liberación Naci onal - ELN) ở Venezuela vào tháng 10-2018. Một số nhân vật xuất hiện trong video, gồm El Paisa, Zarco Aldinever và Nelson Enrique Diaz, bí danh “Iván Alí”, cũng đã có mặt tại cuộc họp này.

Một trong những điểm đầu tiên được đề cập trong bài phát biểu của Márquez là một liên minh khả dĩ giữa FARC-EP mới và ELN. ELN đã trở thành nhóm du kích quan trọng nhất của Colombia kể từ khi FARC giải tán và đã mở rộng đáng kể sự hiện diện của nó bên trong Venezuela.

Bất kỳ liên minh nào giữa hai nhóm sẽ ngay lập tức mở rộng lãnh thổ mà lực lượng bất đồng chính kiến FARC mới này sẽ có thể hoạt động. Một thông điệp ủng hộ nhiệt tình cho thông báo ngày 29-8 của FARC-EP đến từ Jaime Arias, bí danh của “Uriel”, chỉ huy của Mặt trận chiến tranh phương Tây của ELN.