Đằng sau vụ bắt giữ cựu Tổng thống Gruzia

• Ukraine bắt giữ lại cựu Tổng thống Gruzia

Ngày 8-12, Tổng Công tố Ukraine Yuriy Lutsenko cũng xác nhận, ông Mikheil Saakashvili, lãnh đạo phe đối lập ở nước này vừa bị cảnh sát bắt và đang ở trong một cơ sở tạm giam. 

Đây là lần thứ hai cựu Tổng thống Gruzia bị cảnh sát Ukraine bắt bởi trước đó ông đã được một nhóm người ủng hộ giải cứu trong lần bắt giữ hôm 5-12. 

Ngày 5-12, sau khi leo lên mái nhà để trốn, nhưng vẫn bị bắt giữ, song ông Mikheil Saakashvili lại được những người ủng hộ giải cứu trong vòng vây của hàng trăm cảnh sát chống bạo động. 

Sau vụ bắt hụt kể trên, ông Mikheil Saakashvili và người ủng hộ quyết cắm trại gần tòa nhà Quốc hội Ukraine để kêu gọi Tổng thống Petro Poroshenko từ chức. Và vụ bắt giữ hôm 8-12 diễn ra sau khi ông Mikheil Saakashvili kêu gọi người ủng hộ tuần hành ở Thủ đô Kiev, bất chấp bản thân đang bị bệnh. 

Dư luận đang tranh luận sau tuyên bố của ông Zoryan Shkiryak, khi cố vấn của Bộ trưởng Nội vụ Arsen Avakov cho biết, ông Mikheil Saakashvili bị bắt với những bằng chứng ghi âm cho thấy, cựu Tổng thống Gruzia đã thỏa thuận và nhận tiền của Nga để tổ chức các cuộc biểu tình chống lại Tổng thống Ukraine Petro Poroshenko. 

Trong khi đó, Viện Tổng Công tố Ukraine đang cáo buộc ông Mikheil Saakashvili hỗ trợ tổ chức tội phạm tại Nga do cựu Tổng thống Ukraine lưu vong Viktor Yanukovych đứng đầu. Tổng Công tố Yuriy Lutsenko cáo buộc ông Mikheil Saakashvili được các doanh nhân thân Nga tài trợ và công bố một loạt băng ghi âm, video bằng chứng cho thấy cựu Tổng thống Gruzia nhận tài trợ hàng trăm ngàn USD từ nhóm tội phạm.

Mấy ngày trước (6-12), Viện Tổng Công tố Ukraine đã gửi quyết định cáo buộc hình sự đến địa chỉ của thủ lĩnh Phong trào các lực lượng mới, cựu Tổng thống Gruzia Mikheil Sakaashvili. 

Đồng thời giao cho các đơn vị nghiệp vụ của Cảnh sát Quốc gia và Cơ quan An ninh Ukraine thực hiện việc truy nã đối với ông Mikheil Saakashvili. Nhưng cựu Tổng thống Gruzia bác bỏ mọi cáo buộc của Ukraine và cho đây là những bằng chứng giả. 

Trong khi đó, giới chuyên môn và dư luận cho biết, ông Mikheil Saakashvili từng đắc tội với Nga, nên không thể được Moskva tin tưởng giao cho một việc "động trời" kể trên. 

Bởi năm 2008, khi làm Tổng thống Gruzia, ông Mikheil Saakashvili đã phát động cuộc chiến 5 ngày với Nga. Sau khi từ chức Thống đốc Odessa hôm 7-11-2016, ông Mikheil Saakashvili đã công khai cáo buộc Tổng thống Petro Poroshenko cản trở những nỗ lực chống tham nhũng của mình. Bộ Ngoại giao Mỹ từng bày tỏ lo ngại về việc Kiev có thể đi ngược lại cam kết chống tham nhũng. 

Theo giới truyền thông, nếu bị kết tội, ông Mikheil Sakaashvili có thể đối mặt với mức án 5 năm tù và đứng trước nguy cơ bị trục xuất về Gruzia. Gần 4 tháng trước (18-8), Viện Tổng công tố Gruzia thông báo, đã gửi đến cơ quan bảo vệ pháp luật một số nước, trong đó có Ukraine, yêu cầu dẫn độ ông Mikheil Saakashvili. 

Trước đó (31-7), Bộ trưởng Tư pháp Gruzia Thea Tsulukiani tuyên bố, sẵn sàng yêu cầu dẫn độ ông Mikheil Saakashvili từ bất kỳ quốc gia nào mà cựu Tổng thống Gruzia lựa chọn làm nơi cư trú sau khi bị tước quốc tịch Ukraine. Hơn 2 năm (24-10-2015), Gruzia từng tuyên bố điều tra xung quanh thông tin cho rằng, ông Mikheil Saakashvili có âm mưu đảo chính lật đổ chính quyền.

Mặc dù từng là Tổng thống Gruzia, là Thống đốc Odessa, nhưng hiện ông Mikheil Saakashvili không là công dân của bất cứ quốc gia nào - bị tước quyền công dân Gruzia năm 2015 sau khi ông nhập quốc tịch Ukraine để trở thành Thống đốc Odessa. 

Sau khi bị tước quốc tịch khi đang ở nước ngoài (26-7) và không cho phép quay về Ukraine, ngày 10-9, ông Mikheil Sakaashvili được một đám đông ủng hộ tháp tùng về Ukraine qua ngả biên giới với Ba Lan. Theo Kyiv Post, ngày 19-9, cựu Tổng thống Gruzia đã tới Cục quản lý hành chính thuộc Văn phòng Tổng thống ở Kiev để yêu cầu cung cấp các căn cứ pháp lý trong việc tước bỏ quốc tịch Ukraine của ông, nhưng đã bị từ chối. 

Giới truyền thông Ukraine từng dẫn lời các quan chức cho biết, ông Mikheil Saakashvili bị tước quốc tịch vì không khai báo đầy đủ trong đơn xin nhập quốc tịch Ukraine. 

Nhiều người nói rằng, ông Mikheil Saakashvili sẽ mừng sinh nhật lần thứ 50 (sinh ngày 21-12-1967) trong tù bởi cựu Tổng thống Gruzia đang bị cáo buộc với nhiều tội danh. 

Từng lên nắm quyền sau cuộc "Cách mạng hoa hồng" hồi tháng 1-2003 và từng được coi là người "thắp sáng hy vọng cho Gruzia", nhưng ông Mikheil Saakashvili chỉ "thành công" trong việc ép người tình Alana Gakeloeva phá thai (6 tháng tuổi) để giữ ghế Tổng thống. 

Và những việc làm của ông Mikheil Saakashvili đã khiến mẹ đẻ Guyli Alasanhia ngã bệnh, cựu Đệ nhất phu nhân Sandra Rulophs tuyệt vọng, và Tổng thống Petro Poroshenko thất vọng.