Đất hiếm có trở thành vũ khí trong chiến tranh thương mại Mỹ - Trung?

09:53 05/06/2019
Trung Quốc được biết đang sản xuất hơn 95% lượng đất hiếm trên thế giới và đặc biệt, Mỹ đang phụ thuộc khi 80% lượng đất hiếm nước này nhập khẩu xuất phát từ Trung Quốc.

Đất hiếm là tập hợp 17 nguyên tố ứng dụng rộng rãi trong sản phẩm dân sự lẫn thiết bị quân sự. Các hãng vũ khí Raytheon, Lockheed Martin, BAE chế tạo hệ thống dẫn đường lẫn cảm biến cho nhiều loại tên lửa tinh vi từ kim loại có thành phần đất hiếm. Trung Quốc được biết đang sản xuất hơn 95% lượng đất hiếm trên thế giới và đặc biệt, Mỹ đang phụ thuộc khi 80%  lượng đất hiếm nước này nhập khẩu xuất phát từ Trung Quốc.

Mỏ đất hiếm duy nhất của Mỹ hiện đang nằm dưới sự kiểm soát của một công ty Trung Quốc. Năm 2018, có tới 59% đất hiếm dùng tại Mỹ nhập khẩu từ Trung Quốc. Lầu Năm Góc chiếm 1% nhu cầu đất hiếm của Mỹ.

Chính vì vậy, nhiều ý kiến cho rằng Trung Quốc có thể sử dụng đất hiếm để trả đũa ngành công nghệ và vũ khí Mỹ. Căng thẳng Mỹ - Trung leo thang làm dấy lên lo ngại quốc gia châu Á sử dụng vị thế nhà cung cấp hàng đầu như một biện pháp trả đũa. 

Tuy chính quyền Bắc Kinh cho đến nay chưa công khai thực hiện biện pháp hạn chế xuất khẩu đất hiếm, nhưng hàng loạt phương tiện truyền thông nước này hôm 29.5 đã đồng loạt đưa ra lời đe dọa.

"Liệu đất hiếm có trở thành vũ khí để Trung Quốc phản công, nhằm chống lại sự áp bức không chính đáng của Mỹ? Điều tôi có thể nói với các bạn là nếu ai đó muốn dùng các sản phẩm làm từ đất hiếm để ngăn sự phát triển của Trung Quốc, thì người dân ở đây (tỉnh Thiểm Tây nơi có mỏ đất hiếm) và toàn bộ nhân dân Trung Quốc sẽ không vui vẻ lắm đâu", một quan chức thuộc Ủy ban Cải cách và Phát triển Quốc gia Trung Quốc (NDRC) cho biết trong họp báo tại Thiểm Tây.

Nhiều tín hiệu gần đây đang cho thấy Trung Quốc rất có khả năng đang cân nhắc sử dụng xuất khẩu đất hiếm làm đòn đáp trả Mỹ trong chiến tranh thương mại.  NDRC nhấn mạnh trong phần hỏi đáp với báo chí mới đây về việc cắt giảm xuất khẩu đất hiếm. Câu chuyện về đất hiếm được bàn tán sôi nổi hơn sau khi Mỹ thực hiện các biện pháp ngăn chặn nhắm vào công ty viễn thông Huawei của Trung Quốc.

Dư luận bắt đầu tập trung nhiều hơn nữa vào câu chuyện đất hiếm sau khi Chủ tịch Tập Cận Bình đi thăm một cơ sở khai thác và tinh chế đất hiếm mới đây. Kể từ đó, phía Trung Quốc cũng bắt đầu bóng gió về vấn đề này, theo đài CNBC.

Mỏ khai thác đất hiếm Mountain Pass nhìn từ trên cao.

Báo Financial Times ghi nhận số lượng đất hiếm xuất khẩu trực tiếp từ Trung Quốc sang Mỹ còn khá ít. Hầu hết những loại kim loại này được sử dụng trong khâu sản xuất các hàng hóa trung gian, thuộc một chuỗi sản xuất dài hoạt động chủ yếu tại Trung Quốc và Nhật Bản.

Financial Times cho rằng, tuy vấn đề về đất hiếm nhận được nhiều sự chú ý từ các chiến lược gia an ninh, nhưng việc áp dụng công cụ này như một đòn trả đũa sẽ rất khó thực hiện.

Vấn đề của Trung Quốc hiện nay là bất cứ giới hạn xuất khẩu đất hiếm mới nào cũng sẽ ảnh hưởng tới chuỗi cung ứng công nghiệp của nước này.  Những chuỗi cung ứng này chỉ mới phát triển những năm gần đây, và phụ thuộc rất nhiều vào các khách hàng nước ngoài từ Mỹ, châu Âu.

Bộ Quốc phòng Mỹ ngày 29-5 thông báo đang tìm thêm nhiều khoản tiền liên bang để thúc đẩy sản xuất đất hiếm trong nước, giảm phụ thuộc vào nguồn cung Trung Quốc. Yêu cầu trên đã được gửi đến Nhà Trắng lẫn Quốc hội Mỹ. 

Người phát ngôn Lầu Năm Góc Mike Andrews không nói cụ thể mà chỉ cho biết, đây là một phần trong chương trình phát triển khả năng sản xuất nội địa thông qua nhiều ưu đãi kinh tế.

Lầu Năm Góc nhiều lần cảnh báo tình trạng phụ thuộc nguồn cung Trung Quốc. Họ từng đưa nguy cơ này vào báo cáo năm 2018 về những điểm yếu của nền công nghiệp quốc phòng Mỹ. 

Theo ông John Luddy - Phó Chủ tịch Hiệp hội Hàng không vũ trụ Mỹ - những khoản tiền cấp bởi chính quyền Washington có thể được sử dụng cho công tác tăng sản xuất, cải thiện khả năng xử lý cũng như dự trữ đất hiếm.

MP Materials, công ty khai thác mỏ đất hiếm duy nhất đang hoạt động tại Mỹ, đã trở thành nạn nhân bất ngờ trong cuộc chiến tranh thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới, khi một chiến trường mới trên mặt trận công nghệ đang được mở ra.

Là đơn vị vận hành hoạt động khai thác đất hiếm tại mỏ Mountain Pass ở California, MP Materials cho biết họ sẽ đưa vào hoạt động dây chuyền xử lý đất hiếm của riêng mình vào cuối năm 2020, sau khi Trung Quốc mới đây tuyên bố sẽ tăng thuế đối với các sản phẩm quặng nhập khẩu từ Mỹ lên 25% từ ngày 1-6.

MP Materials trước đây chủ yếu xuất khẩu quặng có chứa ôxit đất hiếm sang Trung Quốc để chế thành neodymium, cerium cùng các nguyên tố khác được sử dụng trong nam châm, xe điện, điện thoại thông minh hay một số sản phẩm điện tử. 

"Mức thuế 25% sẽ khiến các nguồn quặng đất hiếm nội địa trở nên hấp dẫn hơn, dù nhập khẩu quặng vẫn là biện pháp tốt để đối phó với hạn mức khai thác do chính phủ đề ra và những điều luật liên quan tới môi trường khác ở Trung Quốc", David Merriman, nhà phân tích tại công ty tư vấn Roskill Information Services, trụ sở ở London, Anh, nhận xét. 

Mountain Pass từng thống trị thị trường đất hiếm toàn cầu cho tới giữa năm 1980, khi Trung Quốc bắt đầu khai thác và xử lý lượng đất hiếm khổng lồ mà họ nắm giữ. Hiện nay, Bắc Kinh cung cấp khoảng 90% sản lượng đất hiếm trên toàn thế giới.

Tổng thống Mỹ Donald Trump, người đã ra lệnh tăng thuế lên 25% đối với 200 tỷ USD hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc, từng muốn áp thuế 10% lên đất hiếm của Trung Quốc vào tháng 7, nhưng sau đó đã loại nó khỏi danh sách.

Trường Vân-D.T

Đất nước hòa bình, vươn mình trong kỷ nguyên mới, cũng là lúc các cán bộ, chiến sĩ (CBCS) Phòng Bảo vệ các đồng chí lãnh đạo Đảng và Nhà nước (Phòng 5), Bộ Tư lệnh Cảnh vệ, Bộ Công an bước vào một mặt trận mới – thầm lặng nhưng đầy thách thức.

Bụi than len vào lớp học, phủ kín mâm cơm, quấn quanh giấc ngủ người già và trẻ nhỏ. quốc lộ 15D (QL15D) - tuyến đường nối từ đường Hồ Chí Minh nhánh Tây đến Cửa khẩu quốc tế (CKQT) La Lay (Quảng Trị), giờ đây đang trở thành "hành lang tử thần" vì bụi, tiếng ồn, tai nạn rình rập. Trong khi đó, người dân phản ánh mòn mỏi, chính quyền địa phương nói đã nhắc nhở, còn doanh nghiệp thì chỉ hứa… sẽ khắc phục dần (!).

Ngày 17/5, Cơ quan CSĐT Bộ Công an đã khởi tố vụ án; khởi tố 32 bị can về các hành vi “Mua bán, tàng trữ trái phép vũ khí quân dụng; Cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự; Tổ chức đánh bạc và Đánh bạc; Mua bán trái phép chất ma túy; Tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy” xảy ra tại tỉnh Tiền Giang và Long An do đối tượng Nguyễn Công Huân cầm đầu.

Chiều 18/5, Phòng Cảnh sát Kinh tế, Công an TP Hà Nội cho biết vừa phối hợp lực lượng chức năng phát hiện hơn 11.000 hộp thực phẩm chức năng của Công ty Cổ phần Thảo dược Mộc Can có dấu hiệu vi phạm pháp luật. Vụ việc cho thấy những thủ đoạn ngày càng tinh vi trong sản xuất, kinh doanh thực phẩm "thổi phồng" công dụng, gây hệ lụy nghiêm trọng cho sức khỏe cộng đồng.

Viện KSND tối cao vừa ban hành cáo trạng truy tố 22 bị can trong vụ án “Buôn lậu”, “Đưa hối lộ”, “Nhận hối lộ”, “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” và “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”, xảy ra tại Công ty TNHH Sản xuất Thương mại Quốc tế Tài Lộc (viết tắt là Công ty Tài Lộc), Chi cục Hải quan cửa khẩu Cảng Hải phòng khu vực II (viết tắt là Chi cục Hải Quan II) và các đơn vị liên quan.

Như Báo CAND đã thông tin về tình trạng xung đột quyền lợi gay gắt giữa cư dân sinh sống tại các chung cư hạng sang và chủ sở hữu căn hộ chung cư tham gia ứng dụng Airbnb cho thuê căn hộ ngắn ngày để phục vụ người dân có nhu cầu. Trong khi Bộ Xây dựng khẳng định pháp luật không cấm hoạt động này, nhưng đỉnh điểm của tình trạng mâu thuẫn lợi ích tiếp tục diễn ra sau văn bản của Sở Xây dựng TP Hồ Chí Minh trả lời đơn vị quản lý, vận hành, khai thác chung cư Hà Đô trên đường 3/2 quận 10 vào ngày 1/4 vừa qua…

Viện KSND tối cao vừa ban hành cáo trạng truy tố bị can Trần Ngọc Linh và bị can Nguyễn Thành Ngôn (hai cựu Giám đốc Công ty điện lực Bình Thuận) và 24 đồng phạm trong vụ án “Đưa hối lộ”, “Nhận hối lộ” “Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng”, “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng”, “In, phát hành, mua bán trái phép hóa đơn, chứng từ thu nộp ngân sách Nhà nước” xảy ra tại Công ty Điện lực Bình Thuận và các đơn vị liên quan.

Tự quảng cáo mình là kế toán, có kinh nghiệm làm kế toán thuế cho nhiều doanh nghiệp, chuyên giúp các cá nhân, doanh nghiệp làm thủ tục hoàn thuế GTGT được hưởng lợi cao, tin vào lời “chém gió” của Nguyễn Thị Thu, nhiều bị hại đã chuyển tiền cho Thu để nhờ làm thủ tục hoàn thuế GTGT và bị chị ta chiếm đoạt.

©2004. Bản quyền thuộc về Báo Công An Nhân Dân.
®Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Công An Nhân Dân.