Điều XXI lỗ hổng nguy hiểm

17:43 02/04/2018
Ngày 8-3 vừa qua, khi 11 nước châu Á-Thái Bình Dương có một bước tiến lớn trong tự do thương mại toàn cầu bằng việc ký kết CPTPP, thì Mỹ công bố áp thuế nhập khẩu 25% đối với thép, và 10% đối với nhôm, làm gia tăng nỗi lo về một làn sóng chiến tranh thương mại mới.


Như Tổng thống Trump đã mô tả ban đầu, thuế quan sẽ áp dụng cho khoảng 46 tỷ USD giá trị thương mại, khoảng 2% hàng hóa nhập khẩu của Mỹ. Điều đó sẽ biến quy định này trở thành hành động bảo hộ lớn nhất của ông Trump từ trước đến nay. Dù các biện pháp có vẻ không quá khủng khiếp như gợi ý ban đầu, đặc biệt khi Canada và Mexico có thể được miễn chịu thuế. Tuy nhiên nó đủ gây ra lo ngại cho nền kinh tế toàn cầu.

Những hạn chế thương mại trước đó của ông Trump, như thuế quan đối với các tấm pin mặt trời và máy giặt được công bố hồi tháng 1 với lý do phá giá, tức dù sao cũng thuộc khuôn khổ quy định của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), và WTO thường xuyên phải giải quyết. Tuy nhiên, động thái mới nhất này với lý do là vì an ninh quốc gia khiến cho các quốc gia khác khó có thể phản ứng lại mà không định ra quy tắc riêng cho mình.

Ông Trump đang sử dụng Mục 232 của Dự luật Khuếch trương Thương mại năm 1962, cho phép hành động dựa trên mối đe dọa đến an ninh quốc gia. Điều này trước đây chỉ được sử dụng trong một số ít trường hợp, chủ yếu liên quan đến dầu. 

Các báo cáo từ Phòng thương mại của ông Trump công bố ngày 16-2 vừa qua cho thấy rằng Mục 232 có thể được sử dụng để hạn chế nhập khẩu thép và nhôm, vì lực lượng vũ trang Mỹ và các ngành công nghiệp quan trọng cần nguồn cung thép nội địa đang có nguy cơ bị đe dọa bởi hàng nhập khẩu.

 Trong trường hợp thông thường, WTO sẽ bày cho họ một cách để khiếu nại, nhưng yêu cầu cần thiết là các thẩm phán tại Geneva nhận định thuế quan này có vi phạm các cam kết WTO. Nếu họ phát hiện ra có vi phạm, các quốc gia bị ảnh hưởng bởi thuế quan có thể trả đũa theo cách riêng của họ với sự bảo trợ từ WTO, với một giới hạn nhất định.

Tuy nhiên, có một chướng ngại vật. Điều XXI của Hiệp ước WTO cho phép một nước thành viên tăng bất kỳ mức thuế được cho là cần thiết để bảo vệ các lợi ích an ninh quan trọng, ngay cả khi không có bằng chứng cho thấy hàng nhập khẩu đang tăng, được trợ cấp hoặc bán dưới giá thành. Viện dẫn Điều XXI cho phép một quốc gia có thể làm bất cứ điều gì họ muốn, và do đó gây nguy hiểm cho toàn bộ hệ thống - đó là lý do tại sao, nó rất hiếm khi được sử dụng.

Sức mạnh của Điều XXI đặt các quốc gia thách thức quy định áp thuế của ông Trump vào ngõ cụt. Nếu các quốc gia đó không đâm đơn kiện lên WTO mà tiến hành trả đũa bằng mọi cách, nghĩa là họ sẽ từ bỏ một nền tảng vững chắc và mọi thứ có thể sẽ leo thang. Nếu họ không thách thức cũng không trả đũa, các quốc gia này vẫn giữ được nền tảng đạo đức cao nhưng ông Trump sẽ tuyên bố chiến thắng, điều này sẽ làm xáo trộn nền kinh tế toàn cầu, và có thể sẽ tiếp tục được khuyến khích.

Đây cũng sẽ là trường hợp rất có thể xảy ra nếu các quốc gia khiếu nại lên WTO và tòa án đứng về phía Mỹ vì Điều XXI. Và trường hợp cuối cùng, nếu họ thách thức và giành chiến thắng, thì không khác gì nói với một quốc gia rằng tòa án tại Geneva biết rõ các lợi ích an ninh của quốc gia đó nằm ở đâu tốt hơn so với tổng thống của họ. Điều này cũng sẽ chẳng đi về đâu.

Tất cả những điều này giúp giải thích tại sao, trong chục năm qua khi Điều XXI được đưa ra, toà án chưa bao giờ có thể đưa ra phán quyết cuối cùng. Bằng cách dựa vào an ninh quốc gia, thay vì đưa ra một vụ án theo kiểu mà tòa án thường quy định, ông Trump đang ngăn cản cơ chế hạn chế trừng phạt bằng hành động trả đũa và do đó ngăn chặn các vụ tranh chấp thương mại có thể xảy ra.

Điều này có thể là tinh khôn về mặt chiến thuật nhưng cũng đặt ra một tiền lệ đáng ngại. Nếu Mỹ dễ dàng sử dụng việc bảo vệ cơ sở an ninh quốc gia cho hành động bảo hộ của mình, thì điều gì có thể khiến những thành viên khác như Ấn Độ hoặc Trung Quốc không hành động tương tự?

Hành vi xấu đã lan rộng trong quá khứ. Vào năm 1956, ngành nông nghiệp Mỹ được miễn trừ các quy tắc hạn chế sự hỗ trợ của nhà nước, để một vài năm sau đó EU đã sử dụng cùng một ngoại lệ tương tự để tạo ra chính sách nông nghiệp chung, một hệ thống trợ cấp méo mó mà các nhà thương thuyết người Mỹ phải mất nhiều năm để ngăn chặn.

Văn Nguyễn

Nhớ về quãng thời gian “tòng phu” ra Côn Đảo, bà Tư rổn rảng: Năm 1981 cô ra đây theo ổng thì có một đứa con trai rồi, tên là Thọ, sinh năm 1977; hiện nay là bác sĩ bệnh viện đặc khu Côn Đảo. Năm 1982, sinh con trai thứ hai là Nghiệp, năm 1983 thì sinh một cô con gái. Đến giờ các con cũng lập gia đình, sinh sống gần đây. Cô chú có 6 đứa cháu nội ngoại. Vậy là nhà cô đến giờ có ba đời ở Côn Đảo rồi đó.

Ngày 24/12, Thanh tra Chính phủ ban hành thông báo Kết luận thanh tra một số dự án có khó khăn, vướng mắc tại Bộ Giáo dục và Đào tạo (Bộ GD&ĐT) và Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam (Dự án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và hạ tầng cấp thiết khu trung tâm Đại học Thái Nguyên).

"Bệnh viện Y học cổ truyền cần phát huy thế mạnh của mình để đẩy mạnh nghiên cứu, bào chế, sản xuất thuốc đông y, đáp ứng yêu cầu về thuốc Y học cổ truyền không chỉ phục vụ khám, chữa bệnh tại bệnh viện mà còn cung ứng trong lực lượng CAND, mục tiêu lâu dài phấn đấu tiến ra thị trường..."- Đó là nội dung chỉ đạo của Trung tướng Đặng Hồng Đức, Thứ trưởng Bộ Công an tại Hội nghị tổng kết công tác năm 2025, triển khai nhiệm vụ công tác năm 2026 của Bệnh viện Y học cổ truyền Bộ Công an, tổ chức chiều 24/12, tại Hà Nội.

Chiều 24/12, Phòng Cảnh sát kinh tế Công an TP Đà Nẵng cho biết vừa khởi tố, bắt giữ 1 đối tượng về hành vi “lừa đảo chiếm đoạt tài sản” cùng 4 đối tượng về các hành vi “đưa hối lộ, môi giới hối lộ nhằm “chạy án” cho một bị bị can trong đường dây rửa tiền hơn 68.000 tỷ đồng mà Cơ quan CSĐT Công an TP Đà Nẵng đang điều tra.

Mục tiêu giành vé tham dự Vòng chung kết World Cup bóng đá nam lần đầu tiên trong lịch sử không còn là khát vọng xa vời, mà đã trở thành định hướng chiến lược rõ ràng của bóng đá Việt Nam trong giai đoạn phát triển mới. Trong lộ trình ấy, lứa cầu thủ U23 hiện tại được xác định là lực lượng nòng cốt, giữ vai trò bản lề trên hành trình hướng tới Vòng loại World Cup 2030.

Sau nhiều ngày xét xử sơ thẩm và nghị án kéo dài, chiều 24/12, TAND TP Hà Nội đã ra phán quyết đối với nhóm bị cáo là cựu thẩm phán, cựu kiểm sát viên, cựu chấp hành viên và cựu cán bộ tư pháp tại TAND cấp cao tại Đà Nẵng (cũ) và một số địa phương.

Hạnh phúc không còn là một cảm giác mơ hồ, mà là trạng thái sinh học cụ thể. Khi sống trong một không gian đúng chuẩn, cơ thể có thể tự sản sinh ra bốn loại hormone hạnh phúc: Dopamine, Serotonin, Oxytocin và Endorphin. Tại CaraWorld Cam Ranh, phân khúc Sông Town với định vị Bayfront Home - chuẩn sống bên vịnh độc bản, đang tái hiện chính xác công thức đó. Một ngôi nhà không chỉ để ở, mà để sống trọn cảm xúc mỗi ngày.

Những ngày qua, đông đảo độc giả Báo CAND đặc biệt quan tâm đến thông tin về nhóm tội phạm sử dụng công nghệ cao để lừa đảo chiếm đoạt hàng ngàn tỷ đồng từ dự án Kayple vừa bị triệt phá. PV Báo CAND vừa tiếp tục cập nhật thêm nhiều thông tin mới liên quan đến hoạt động lừa đảo của băng nhóm tội phạm này.

©2004. Bản quyền thuộc về Báo Công An Nhân Dân.
®Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Công An Nhân Dân.
English | 中文