Giám đốc CIA điều trần vụ nhà báo Jamal Khashoggi

• Tổng thống Mỹ lên tiếng trước lời buộc tội của CIA nhằm vào Thái tử Saudi

Giới truyền thông cho biết, sau phiên điều trần của Giám đốc CIA Gina Haspel, đa số Thượng nghị sĩ Mỹ khẳng định, Thái tử Mohammed bin Salman liên quan mật thiết tới cái chết của nhà báo Jamal Khashoggi.

Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Lindsey Graham (người từng kêu gọi Tổng thống Donald Trump phải cứng rắn hơn với Saudi Arabia trong vụ sát hại nhà báo Jamal Khashoggi) đồng tình với quan điểm của Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Bob Corker và tuyên bố, Thái tử Mohammed bin Salman có liên quan tới vụ ám sát ông Jamal Khashoggi ở mức cao nhất có thể.

Lãnh đạo phe Dân chủ tại Ủy ban đối ngoại Thượng viện Bob Menendez cho biết, kết quả phiên điều trần càng củng cố nhận định của ông trước đó và từng kêu gọi Mỹ phản ứng mạnh mẽ trước việc này, cũng như chấm dứt hỗ trợ đối với liên minh do Saudi Arabia dẫn đầu ở Yemen. Tờ Washington Post từng đưa tin, CIA đã kết luận Thái tử Mohammed bin Salman là người ra lệnh giết nhà báo Jamal Khashoggi, nhưng quan chức chính quyền của Tổng thống Donald Trump lại bác bỏ thông tin này.

Theo giới truyền thông, Giám đốc CIA Gina Haspel đã có phiên điều trần kín về cái chết của nhà báo Jamal Khashoggi với lãnh đạo Thượng viện (bao gồm thành viên của Ủy ban Đối ngoại, Ủy ban Quân vụ và Ủy ban Phân bổ ngân sách) hôm 4-12. Bà Gina Haspel phải báo cáo với lãnh đạo Thượng viện sau khi bị chỉ trích vì vắng mặt tại phiên điều trần tuần trước. Nhiều Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ cho rằng, Nhà Trắng đã can thiệp khiến Giám đốc CIA Gina Haspel vắng mặt tại phiên điều trần kể trên.

Theo tờ The Wall Street Journal, trước phiên điều trần kín với lãnh đạo Thượng viện hôm 4-12, Giám đốc CIA Gina Haspel đã có cuộc gặp tương tự với Ủy ban Tình báo Thượng viện. Và mấy ngày nữa (13-12), Ngoại trưởng Mike Pompeo cùng Bộ trưởng Quốc phòng James Mattis sẽ báo cáo việc này tại Hạ viện, sau khi 2 ông đã điều trần trước toàn thể Thượng viện về mối quan hệ với Saudi Arabia sau cái chết của nhà báo Jamal Khashoggi.

Sau buổi điều trần tại Thượng viện, Ngoại trưởng Mike Pompeo cùng Bộ trưởng Quốc phòng James Mattis đều khẳng định, không có bằng chứng trực tiếp nào cho thấy Thái tử Mohammed bin Salman biết rõ hoặc ra chỉ thị giết ông Jamal Khashoggi.

Đồng thời kêu gọi các Thượng nghị sĩ không nên làm ảnh hưởng tới mối quan hệ với Saudi Arabia vì vụ việc kể trên. "Tôi đã đọc mọi thông tin tình báo mà chính phủ Mỹ đang có. Và nhận thấy, không có bằng chứng trực tiếp về việc Thái tử Mohammed bin Salman đã ra lệnh sát hại ông Jamal Khashoggi", Ngoại trưởng Mike Pompeo nói với kênh CNN hôm 1-12.

Theo tờ Sputnik News và kênh CNN, trước khi bị giết, ông Jamal Khashoggi đã thảo luận trên ứng dụng tin nhắn WhatsApp với những nhân vật chống đối (lực lượng cảnh sát của Saudi Arabia) về kế hoạch thành lập một phong trào thanh niên trên mạng trong năm 2018 để chống lại cơ quan tuyên truyền của Saudi Arabia.

Trong hơn 400 tin nhắn, ông Jamal Khashoggi đã trao đổi các kế hoạch với người bạn đồng cảnh Omar Abdulaziz ở Montreal (đã bị Saudi Arabia trục xuất và hiện đang tị nạn ở Canada) và từng chỉ trích mạnh mẽ Thái tử Mohammed bin Salman, thậm chí còn gọi ông là "quái thú". Ngày 2-12, kênh CNN cho biết, ông Omar Abdulaziz đã khởi kiện một doanh nghiệp của Israel được cho đứng sau phần mềm giúp Saudi Arabia thâm nhập điện thoại của mình.

Cùng ngày 2-12, tờ The Wall Street Journal cho biết, Thái tử Mohammed bin Salman đã gửi 11 tin nhắn cho cố vấn thân cận Saud al-Qahtani (bị coi là chủ mưu và đã bị sa thải hồi cuối tháng trước cùng với 4 quan chức cấp cao khác) trong vài tiếng đồng hồ trước và sau khi nhà báo Jamal Khashoggi bị sát hại hôm 2-10. Số tin nhắn này là tài liệu tuyệt mật của CIA bởi qua đó cho thấy, ông Saud al-Qahtani đã liên lạc trực tiếp với lãnh đạo của nhóm sát thủ gồm 15 người được điều tới Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ để sát hại nhà báo Jamal Khashoggi.

Về phần mình, ngày 1-12, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan đã tái yêu cầu Riyadh dẫn độ các nghi can trong vụ sát hại nhà báo Jamal Khashoggi vì cho rằng, một phiên xét xử tại Saudi Arabia là không thỏa đáng.

Đồng thời tuyên bố, Thái tử Mohammed bin Salman đã đưa ra "lời giải thích không thể tin nổi" về vai trò của Riyadh trong vụ sát hại nhà báo Jamal Khashoggi. Theo giới truyền thông, hiện đã có 11 người bị truy tố vì liên quan tới vụ ám sát nhà báo Jamal Khashoggi, trong đó 5 nghi phạm phải đối mặt với án tử hình.