Hé lộ căng thẳng trong nội bộ Hoàng gia Saudi Arabia
Thư ngỏ trên mạng xã hội gửi cho nhà vua, một hành động hiếm thấy
Lời cầu xin của công chúa Basmah Bint Saud Bin Abdulaziz Al Saud trong bức thư được đăng trên Twitter ngày 15/4 vừa qua là phát ngôn công khai đầu tiên của bà kể từ khi bị giam giữ vào đầu tháng 3/2019.
"Sức khỏe của tôi đang xấu đi nghiêm trọng, và điều này có thể dẫn đến cái chết của tôi", công chúa 56 tuổi này đã không cung cấp thêm bất cứ chi tiết nào về bệnh tật của mình. Việc công bố công khai lá thư gửi tới nhà vua và hoàng tử kế vị là một hiện tượng hiếm gặp, bộc lộ cho thấy mức độ căng thẳng đang dâng cao bên trong nội bộ của Hoàng gia Saudi Arabia.
Những người thân cận với gia đình công chúa cho biết bà đã chọn cách đưa lá thư thỉnh cầu ra công khai chủ yếu xuất phát từ nỗi lo lắng về tình trạng lây lan của coronavirus trong nhà tù Al-Ha'ir nơi bà đang bị giam giữ. Đây là nơi dành riêng để giam giữ các tù nhân chính trị và những phần tử khủng bố. Theo nguồn tin của một người thân cận, công chúa Basmah bị giam trong khu dành riêng cho các thành viên Hoàng tộc Saudi Arabia bị bắt giữ.
Công chúa Basmah có nhiều vấn đề về sức khỏe, chủ yếu là các căn bệnh về tim và phổi, những căn bệnh nền này sẽ khiến cho bệnh nhân có nguy cơ tử vong rất cao nếu bị nhiễm coronavirus. Cho đến ngày 16/4, Saudi Arabia đã ghi nhận 6.380 ca dương tính và 83 ca tử vong vì bệnh dịch.
 |
| Một tấm áp phích khổ lớn in hình hoàng tử kế vị Mohammed Bin Salman (trái) và vua cha Salman. |
Bàn tay sắt của Hoàng tử kế vị
Bức thư ngỏ của công chúa Basmah đã hé lộ cho thấy sự hỗn loạn và căng thẳng trong nội bộ hoàng gia liên quan đến quá trình củng cố quyền lực của hoàng tử kế vị Mohammed Bin Salman (MBS). Vị hoàng tử này đã tiến hành bắt giữ hàng loạt các thành viên hoàng gia, mới đây nhất là hoàng tử Mohammed Bin Nayef, người đã từng được chọn để kế vị ngai vàng và hoàng tử Ahmed Bin Abdulaziz, một trong những người em trai của nhà vua Salman. Cả hai đã bị bắt vào tháng 2 năm nay với tội danh "âm mưu đảo chính".
Để có thể chính thức lên ngôi sau khi vua Salman 84 tuổi qua đời, hoàng tử Mohammed cần có được sự chấp thuận của một hội đồng gồm nhiều thành viên khác trong hoàng tộc. Trong những cuộc gặp gỡ riêng tư, một số thành viên hoàng tộc đã bày tỏ nguyện vọng được nhìn thấy hoàng tử Ahmed lên ngôi vua. Chính vì vậy các vụ bắt giữ những thành viên hoàng tộc là một phần trong kế hoạch sớm loại đi các thách thức tiềm năng đối với việc lên ngôi của hoàng tử kế vị Mohammed Bin Salman.
Ở Saudi Arabia từ vài chục năm nay quyền lực và sự giầu có luôn tập trung vào một nhóm nhỏ khoảng 2.000 người, đó là những thành viên của hoàng gia. Năm 2017, vua Salman đột ngột thay đổi truyền thống của hoàng gia Saudi Arabia bằng việc chỉ định hoàng tử Mohammed Bin Salman làm người kế vị. Kể từ đó nền hòa bình mong manh giữa các thành viên hoàng gia đã bị xé tan.
"Rất khó có thể dự đoán sắp tới ai là người sẽ bị bắt giữ, bị hạ bệ hay bị cấm đi khỏi nơi cư trú", một thành viên của hoàng tộc cho biết. Không khó khăn để nhận ra cái thông điệp ẩn giấu đằng sau những hành động độc đoán này "Ta, hoàng tử kế vị Mohammed, là người nắm quyền. Không ai có thể thách thức ta hoặc chạy thoát khỏi cơn giận dữ của ta".
Từ khi nắm quyền lực, hoàng tử kế vị đã tiến hành nhiều cải cách xã hội như cho phép phụ nữ lái xe, tổ chức các buổi hòa nhạc, chiếu phim và những hoạt động văn hóa khác. Ông cũng trừng trị thẳng tay những người cả gan chống đối lại những cải cách này.
Vì sao công chúa bị bắt giữ?
Trước khi bị bắt giữ, công chúa Basmah là người nhiệt thành ủng hộ những tiến bộ xã hội. Là một doanh nhân và nhà báo, bà đã viết sách, báo cũng như phát biểu công khai về những quyền của phụ nữ nói riêng và quyền con người nói chung.
Vào lúc nửa đêm ngày 28/2, các nhân viên an ninh có trang bị vũ khí đã xuất hiện tại tư dinh của bà và thông báo rằng theo lệnh của nhà vua, bà được yêu cầu đi theo họ để đến dự một cuộc họp của hoàng gia. Ngay sau đó công chúa Basmah bị dẫn giải đến nhà tù Al-Ha'ir. Sohoud, 28 tuổi, con gái của công chúa cũng đã bị giam giữ mà không có bất cứ lời kết tội chính thức nào.
Theo phân tích của một số nhà quan sát, có ba lý do chính dẫn đến việc công chúa Basmah bị bắt giữ. Thứ nhất bà thường xuyên chỉ trích công khai những lạm dụng quyền lực tại Saudi Arabia, thứ hai bà đã mở một cuộc điều tra về một gia tài của cha bà - cố Quốc vương Saud Bin Abdulaziz, gia tài đã bị nhà nước đóng băng mà không có lời giải thích rõ ràng, lý do cuối cùng đó là việc bà bị xem như là người ủng hộ Mohammed Bin Nayef, cựu hoàng thái tử quay trở lại để kế vị ngôi vua.
Công tố viên trưởng của Saudi Arabia chưa bao giờ đề cập công khai đến trường hợp của công chúa Basmah. Người phát ngôn của hoàng gia cũng từ chối bình luận về việc giam giữ công chúa Basmah và con gái của bà.