Hiệp ước cấm thử nghiệm hạt nhân

15:58 05/08/2019
Ngày 5-8-1963, Hiệp ước cấm thử nghiệm hạt nhân một phần (PTBT) đã được Liên Xô, Mỹ và Anh ký kết.Hiệp ước này được ca ngợi như một bước quan trọng đầu tiên hướng tới việc kiểm soát vũ khí hạt nhân trên toàn cầu.


PTBT là tên viết tắt của Hiệp ước thử vũ khí hạt nhân trong khí quyển, ngoài không gian và dưới nước năm 1963, cấm tất cả các vụ thử vũ khí hạt nhân trừ những vụ nổ được tiến hành dưới lòng đất. 

Nó cũng được viết tắt là Hiệp ước cấm thử nghiệm hạn chế (LTBT) và Hiệp ước cấm thử hạt nhân (NTBT), mặc dù sau đó cũng có thể đề cập đến như Hiệp ước cấm thử hạt nhân toàn diện (CTBT), hiệp ước nối tiếp PTBT cho các bên phê chuẩn.

Các cuộc đàm phán ban đầu tập trung vào lệnh cấm toàn diện, nhưng điều này đã bị bỏ qua do các câu hỏi kỹ thuật xung quanh việc phát hiện các thử nghiệm ngầm và mối lo ngại của Liên Xô về sự xâm nhập của các phương pháp xác minh được đề xuất. Lệnh cấm thử nghiệm là kết quả của sự lo lắng gia tăng về mức độ thử nghiệm hạt nhân, đặc biệt là thử nghiệm vũ khí nhiệt hạch mới (bom hydro).

Các cuộc thảo luận giữa Mỹ và Liên Xô liên quan đến một lệnh cấm thử nghiệm hạt nhân đã được bắt đầu từ giữa những năm 50 thế kỷ trước. Các quan chức của cả hai quốc gia đều tin rằng cuộc chạy đua vũ khí hạt nhân đã đạt đến một mức độ nguy hiểm.

Hơn nữa, các cuộc biểu tình công khai phản đối việc thử nghiệm vũ khí hạt nhân ngoài không gian ngày càng giành được nhiều sự ủng hộ.

Tuy nhiên, các cuộc đàm phán giữa hai quốc gia (sau này có thêm sự tham gia của Anh) đã buộc phải kéo dài trong nhiều năm và thường gặp thất bại khi vấn đề giám sát được đưa lên.Mỹ và Anh muốn tiến hành kiểm tra thực địa (để xác minh có hay không một vụ nổ hạt nhân được tiến hành ở một địa điểm nhất định), còn Liên Xô lại kịch liệt phản đối. 

Năm 1960, ba bên dường như đã gần đạt được một thỏa thuận, nhưng việc Liên Xô bắn rơi một máy bay gián điệp của Mỹ trên bầu trời nước này hồi tháng 5-1960 đã đặt dấu chấm hết cho cuộc đàm phán.

Tuy nhiên, cuộc khủng hoảng tên lửa Cuba đã cung cấp một động lực lớn để tiếp thêm sức mạnh cho các cuộc đàm phán vào tháng 10-1962. 

Trong cuộc khủng hoảng đó, Liên Xô đã tìm cách thiết lập cơ sở cho các tên lửa có khả năng chứa đầu đạn hạt nhân ở Cuba, đưa Liên Xô và Mỹ đến bờ vực của một cuộc chiến tranh hạt nhân. 

Phe ôn hòa đã thắng thế và cuộc khủng hoảng cuối cùng cũng qua đi, nhưng các quan chức của cả hai nước vẫn còn tính đến những kịch bản khả dĩ khác. 

Tháng 6-1963, các cuộc đàm phán cấm thử hạt nhân được nối lại với sự thỏa hiệp từ cả hai phía. Ngày 5-8-1963, các đại diện của Anh, Mỹ, và Liên Xô đã ký Hiệp ước cấm thử hạt nhân.Pháp và Trung Quốc cũng đề nghị tham gia hiệp định này nhưng bị từ chối.

Lệnh cấm thử nghiệm cũng được coi là một biện pháp làm chậm sự phổ biến hạt nhân và chạy đua vũ trang hạt nhân. 

Mặc dù PTBT không ngăn chặn sự gia tăng sinh sôi hoặc chạy đua vũ trang, việc ban hành nó đã trùng khớp với sự suy giảm đáng kể nồng độ các hạt phóng xạ trong khí quyển.Hiệp ước chính thức có hiệu lực vào ngày 10-10-1963. 

Kể từ đó, 123 quốc gia khác đã trở thành thành viên của hiệp ước.10 quốc gia đã ký nhưng không phê chuẩn hiệp ước.

Hiệp ước cấm thử hạt nhân là một bước nhỏ nhưng quan trọng hướng tới việc kiểm soát vũ khí hạt nhân trên toàn cầu. Trong những năm sau đó, các cuộc đàm phán giữa Mỹ và Liên Xô vẫn được tiếp tục, bao gồm việc hạn chế một số loại vũ khí hạt nhân và loại bỏ nhiều loại khác.

Xuân Trường

Ngày 6/12, UBND tỉnh An Giang cho biết, sau 5 ngày đêm thi công, Tổng công ty Điện lực miền Nam (EVNSPC), Công ty Điện lực An Giang đã đóng điện thành công đường dây 110kV trên không, khắc phục sự cố cáp ngầm 110kV Hà Tiên – Phú Quốc; khôi phục cấp điện hoàn toàn cho toàn bộ khách hàng tại đặc khu Phú Quốc; hoàn thành trước 5 ngày so với kế hoạch. 

Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 11/ 2025 tăng 0,45% so với tháng trước chủ yếu do giá thực phẩm tăng cao tại các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương chịu ảnh hưởng trực tiếp bởi mưa lũ sau bão; ăn uống ngoài gia đình tăng do chi phí nguyên liệu đầu vào và giá nhiên liệu tăng.

Những ngày qua, mưa lũ diễn biến phức tạp gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống của người dân tại nhiều địa phương ven biển thuộc tỉnh Lâm Đồng, Công an tỉnh Lâm Đồng, do Đại tá Nay Gia Phú – Phó Giám đốc Công an tỉnh chỉ đạo, đã triển khai lực lượng cứu nạn, cứu hộ và hỗ trợ người dân tại các khu vực bị cô lập và khắc phục hậu quả do mưa lũ gây ra.

Tổng thống Nga Vladimir Putin ngày 5/12 đã đề nghị đảm bảo nguồn cung nhiên liệu “không bị gián đoạn” cho Ấn Độ, trong bối cảnh ông và Thủ tướng Narendra Modi thống nhất mở rộng quan hệ thương mại và quốc phòng giữa hai quốc gia. Động thái này nhận được phản ứng thận trọng từ New Delhi, trong khi Ấn Độ tiếp tục cân bằng giữa hợp tác truyền thống với Nga và áp lực gia tăng từ Mỹ.

Đội tuyển U22 Việt Nam đã có khởi đầu thuận lợi ở SEA Games 33 sau chiến thắng trước U22 Lào. Phía trước thầy trò huấn luyện viên Kim Sang-sik là thử thách trước U22 Malaysia.

Nhiều năm qua, bãi rác Núi Voi tại phường Bỉm Sơn, tỉnh Thanh Hóa rơi vào tình trạng quá tải nghiêm trọng, gây ô nhiễm môi trường và ảnh hưởng trực tiếp tới đời sống người dân. Điều khiến dư luận bức xúc hơn là ngay bên cạnh bãi rác này, một dự án nhà máy xử lý rác thải được đầu tư gần 20 năm trước vẫn đang trong tình trạng thi công dở dang, chưa thể đưa vào vận hành.

Ngày 6/12, Cơ quan CSĐT Công an TP Cần Thơ cho biết vừa khởi tố vụ án, khởi tố bị can, bắt tạm giam Lê Văn Khánh (SN 2006, ngụ xã Trường Long Tây, TP Cần Thơ) về hành vi “Cố ý gây thương tích” và “Sử dụng trái phép vũ khí quân dụng”.

Quyết định số 22/2023/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về tín dụng đối với người chấp hành xong án phạt tù - có hiệu lực từ 10/10/2023 đã trở thành điểm tựa mới, mở ra một cánh cửa khác: Cánh cửa của niềm tin và cơ hội.

Không khí lạnh duy trì khiến miền Bắc tiếp tục rét, nhiều nơi xuất hiện sương mù và sương mù nhẹ vào sáng sớm; vùng núi có nơi rét đậm. Trung Bộ duy trì trạng thái nhiều mây, mưa rào rải rác, một số nơi mưa to kèm dông.

Căn nhà 4 tầng làm quán bún ốc dạng “đầu voi đuôi chuột”, phía trước rộng khoảng 4m nhưng phía sau “teo” lại chỉ còn 2,5m. Căn nhà trên được vợ chồng bà Đ.T.K.H. thuê cải tạo mở bán các loại món ăn hương vị Bắc. Tầng trệt và tầng 1 đặt bếp và bàn ăn cho khách. 2 tầng trên là chỗ ngủ của gia đình và nhân viên. Căn nhà chỉ có lối thoát hiểm duy nhất là cửa tầng trệt nhưng bị lửa và khói bao phủ.

Ngày 5/12, Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an đã ra Quyết định truy nã đối với bị can Nguyễn Văn Đài về tội “Làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm nhằm chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam” quy định tại khoản 2 Điều 117 Bộ luật Hình sự.

©2004. Bản quyền thuộc về Báo Công An Nhân Dân.
®Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Công An Nhân Dân.
English | 中文