INTERPOL tuyên chiến với 'Ndrangheta

• INTERPOL khuyến cáo các biện pháp phòng ngừa tội phạm mạng trong đại dịch COVID-19
• INTERPOL mở chiến dịch truy quét tội phạm buôn bán cổ vật lớn chưa từng có

Đây là hoạt động đầu tiên trong dự án Hợp tác INTERPOL chống lại 'Ndrangheta (I-CAN), một sáng kiến chung với Ý để chống lại mối đe dọa toàn cầu của tội phạm kiểu mafia mà trong đó chống hoạt động tội phạm rửa tiền sẽ được coi là ưu tiên số một.

Tội phạm có tổ chức xuyên quốc gia

'Ndrangheta là một trong những băng đảng mafia khét tiếng có lịch sử lâu đời ở Italia. Độ tàn nhẫn của nó còn vượt qua cả tập đoàn tội phạm Camorra ở Napoli và băng Cosa Nostra của vùng Sicily. 

Hiện nay, hoạt động của 'Ndrangheta chủ yếu diễn ra bên ngoài Italia, chuyên nhập cocaine từ Nam Mỹ thông qua ngõ châu Phi và các hoạt động rửa tiền. 'Ndrangheta cũng được cho là có các mối liên hệ toàn cầu với các băng đảng mafia ở hơn 30 quốc gia, trong đó nổi bật là Mỹ, Mexico và Colombia.

Mặc dù bị đưa vào vòng ngắm, bị cảnh sát các quốc gia tập trung lực lượng tiêu diệt nhưng sức sống của 'Ndrangheta vẫn rất mãnh liệt. Tháng 12-2016, Cảnh sát Italia đã bắt giữ Marcello Pesce-thủ lĩnh một trong những nhánh quyền lực nhất của băng đảng tội phạm mafia 'Ndrangheta. 

Ở thời điểm đó, Marcello Pesce đã 52 tuổi. Hắn bị bắt khi đang lẩn trốn tại một căn hộ ở quê nhà - thành phố Rosarno thuộc vùng Calabria sau 6 năm ôm theo bản án 15 năm tù.

Theo cảnh sát Italia, nhánh tội phạm do Marcello Pesce cầm đầu có thế lực rất lớn, kiểm soát việc mua bán cocaine phần lớn ở châu Âu. Nhóm này còn nổi tiếng với việc bóc lột các lao động nhập cư, vắt kiệt sức của họ trong các vườn cam ở Italia. Việc bắt giữ Pesce nằm trong chiến dịch truy quét tội phạm có tổ chức quy mô lớn do cảnh sát Italy phát động trong suốt năm 2016.

Người phát ngôn của INTERPOL nhấn mạnh, thông qua sáng kiến I-CAN, INTERPOL sẽ hỗ trợ nỗ lực "toàn bộ chính sách" chống lại kẻ thù rất lâu đời và rất mạnh, cùng các chi nhánh và lợi nhuận của nó.

Theo đánh giá của INTERPOL, từ đầu năm 2020 đến nay, mặc dù dịch COVID-19 bùng phát ở nhiều quốc gia, nhưng hoạt động của các nhóm tội phạm xuyên quốc gia (TOC) vẫn phát triển với nhiều thủ đoạn mới và ngày càng manh động hơn. 

Mới đây, xe của Omar García Harfuch, Thư ký an ninh công cộng của thành phố Mexico, đã bị tấn công trên Đại lộ Reforma, trong một khu phố cao cấp. Hậu quả, García Harfuch bị thương nhưng 2 vệ sĩ và một phụ nữ lái xe đã bị chết trong vụ nổ súng. 

Từ giường bệnh, García Harfuch đã viết trên Twitter rằng: Cartel Jalisco Nueva Generación-CJNG, một trong những nhóm tội phạm có tổ chức mạnh nhất Mexico đã tấn công chiếc xe.

Tại một cuộc họp báo, Thị trưởng thành phố Mexico, bà Claudia Sheinbaum tuyên bố, 12 nghi phạm trong vụ nổ súng đã bị giam giữ, một trong số đó là Jose Armando, bí danh là Vaca, một thủ lĩnh của một nhánh CJNG ở thành phố Tonala ở bang Jalisco phía Tây Mexico. 

Hắn hành động theo lệnh của một chỉ huy cấp cao trong nhóm, Carlos Andrés Rivera Varela, bí danh là Morro Morro. Trước đó, vào năm 2015, CJNG từng sử dụng vũ khí hạng nặng để tấn công 15 cảnh sát Mexico.

Hiện nay, ở Nam Mỹ có một loạt các tổ chức tội phạm hoạt động xuyên biên giới liên quan tới hoạt động ngầm của 'Ndrangheta, trong đó đáng chú ý là Ejército de Liberación Nacional - ELN ở Columbia hay ở Venezuela và Honduras...

Hôm 15-5, Cảnh sát ở Tuscany, Italia, thu giữ 3 tấn cocaine giữa mùa dịch COVID-19. Trước đó, ngày 12-3, Cảnh sát Italia phát hiện một chiếc ô tô đến một ngôi nhà bỏ hoang gần Locri trên bờ biển Calabrian. 

Tối hôm đó, họ đột kích khu nhà. Kết quả, họ tìm thấy Cesare Antonio Cordi, 42 tuổi, một trùm tội phạm khét tiếng của băng đảng 'Ndrangheta ở Calabria và là một trong những đối tượng bị truy nã gắt gao nhất châu Âu.

Theo Cục Điều tra tội phạm Liên bang Mỹ (FBI), các nhóm TOC được gắn kết bởi các cá nhân trên cơ sở lợi ích và phương thức bất hợp pháp. Do TOC hoạt động chủ yếu bằng các phương tiện bất hợp pháp thông qua ứng dụng công nghệ thông tin hiện đại nên gây nhiều khó khăn trong triệt phá.

Mục tiêu chính của các nhóm TOC là lợi ích kinh tế. Thế nên, trong thực tế, các nhóm TOC sử dụng một loạt các kế hoạch hợp pháp và bất hợp pháp để tạo ra lợi nhuận. 

Các tội phạm như buôn bán ma túy, buôn lậu người di cư, buôn người, rửa tiền, buôn vũ khí, đánh bạc bất hợp pháp, tống tiền, hàng giả, buôn lậu động vật hoang dã và tài sản văn hóa, tội phạm mạng là những yếu tố then chốt trong các doanh nghiệp TOC. Số tiền khổng lồ liên quan có thể làm tổn hại các nền kinh tế hợp pháp và có tác động trực tiếp đến các chính phủ thông qua sự tham nhũng của các quan chức công cộng.

Các nhóm TOC có mặt ở tất cả các nơi trên thế giới, càng ở những quốc gia, vùng lãnh thổ có điều kiện kinh tế phát triển thì các nhóm TOC phát triển càng mạnh. Hiện các nhóm TOC đã tích cực ứng dụng công nghệ thông tin viễn thông vào các hoạt động lừa đảo, tội phạm, như đánh bạc bất hợp pháp. Trong thời gian diễn ra dịch COVID-19, các nhóm TOC đã thay đổi phương thức hoạt động mau lẹ để tranh thủ kiếm tiền.

Giải pháp tăng cường hợp tác

Theo nhận định của INTERPOL, các nhóm TOC gây ra sự đe dọa ngày càng tăng đối với an ninh mỗi quốc gia và quốc tế, tác động nghiêm trọng đến an toàn công cộng, sức khỏe cộng đồng, thể chế dân chủ và ổn định kinh tế trên toàn cầu. 

Nó gây nguy hiểm cho an ninh biên giới của các quốc gia và sức khỏe cộng đồng thông qua buôn bán người, dược phẩm giả và tìm cách để các quan chức tham nhũng trong và ngoài nước.

Tại hội nghị, Tư lệnh Cảnh sát các quốc gia đã chia sẻ nhiều giải pháp và kinh nghiệm của các quốc gia trong việc giải quyết các mạng lưới tội phạm này với trọng tâm đặc biệt là các tội phạm tài chính.

Ông Franco Gabrielli, Cảnh sát trưởng Italia nhận định: Dịch COVID-19 có thể trở thành một cơ hội rất lớn cho 'Ndrangheta, và nói chung là tội phạm có tổ chức, để chinh phục các thị trường mới và rửa tiền. 

Cảnh sát trưởng Phần Lan nhấn mạnh cần phải hành động ngay lập tức để lường trước mối đe dọa và chống lại sự linh hoạt của mafia để nhanh chóng thích nghi với những thay đổi và khai thác các khuôn khổ kinh tế xã hội mới.

Đại dịch COVID-19 với tác động thảm khốc đối với nền kinh tế toàn cầu cũng có thể là cơ hội "vàng" cho tội phạm, từ việc kiếm lời tại chợ đen với các loạt hàng hóa và dịch bất hợp pháp tới tạo ra thị trường thứ cấp bằng hàng giả. 

Bên cạnh đó, do lực lượng cảnh sát khắp nơi bận rộn ngăn chặn người dân tụ tập đông người, họ sẽ có ít thời gian hơn để truy tìm tội phạm. Chưa kể, tại những cộng đồng chịu ảnh hưởng nặng của đại dịch mà nhà nước chưa lo xuể, tội phạm có tổ chức sẽ lợi dụng khoảng trống đó. 

Đã có rất nhiều bằng chứng cho thấy, điều này đang diễn ra trên khắp miền Nam Italia, khu ổ chuột ở Brazil hay các vùng lãnh thổ do các băng đảng ma túy Mexico kiểm soát.

Hoạt động chính khác mà các băng nhóm mafia lớn của Italia là "chiêu" cho vay tiền. Các chuyên gia theo dõi băng đảng 'Ndrangheta ở Calabria giải thích rằng, băng mafia này tìm đến khách hàng đề nghị cho vay lãi suất thấp nhưng mục tiêu là tiếp quản doanh nghiệp và sử dụng nó để rửa tiền thu được bất hợp pháp. 

Lượng tiền mặt có sẵn giúp 'Ndrangheta sẵn sàng cho các công ty lớn, vừa và nhỏ vay khi doanh nghiệp đang khó khăn. Họ có thể đảm bảo thanh toán hoặc cung cấp các khoản vay như một phần trong nỗ lực thâm nhập vào nền kinh tế hợp pháp.

Các gia đình đang gặp khó khăn về tài chính, lao động thời vụ hoặc không được công bố cũng là mục tiêu chính để cho vay nặng lãi của các tổ chức kiểu mafia.

Theo INTERPOL, một trong ba trụ cột của dự án I-CAN là sự phối hợp điều tra quốc gia thông qua INTERPOL để xác định và bắt giữ các cá nhân bị truy nã vì các hoạt động liên kết với 'Ndrangheta.  Tổng thư ký INTERPOL Jürgen Stock cho biết, thông qua dự án I-CAN để xây dựng một hệ thống cảnh báo sớm toàn cầu để giúp các nước thành viên giải quyết mối đe dọa quỷ quyệt này.

Trong dự án I-CAN, sẽ có 11 quốc gia thí điểm do Cảnh sát Italia tài trợ, là: Úc (Cảnh sát Liên bang Úc), Argentina (Cảnh sát Liên bang Argentina), Brazil (Cảnh sát Liên bang Brazil), Canada (Cảnh sát Hoàng gia Canada), Colombia (Cảnh sát quốc gia Colombia), Pháp (Cảnh sát quốc gia và hiến binh), Đức (Cảnh sát hình sự liên bang Đức - BKA), Italia (Cảnh sát nhà nước Italy, Carabinieri và Guardia di Finanza), Thụy Sĩ (Fedpol), Hoa Kỳ (Cơ quan thực thi ma túy và Cục Điều tra Liên bang) và Uruguay (Cảnh sát Quốc gia Uruguay).

Tội phạm có tổ chức xuyên quốc gia đang là một thách thức rất lớn đối với các quốc gia trong giai đoạn hiện nay, nhất là khi chúng tập trung vào các hoạt động rửa tiền, cho vay nặng lãi. Việc đấu tranh, ngăn chặn hoạt động tội phạm này là đòi hỏi tất yếu ở mỗi quốc gia. 

Trong điều kiện công nghệ thông tin phát triển nhanh mạnh mẽ, hoạt động tội phạm này ngày càng có nhiều "đất" dụng võ. Điều này buộc các quốc gia phải liên kết chặt chẽ và toàn diện hơn. Bởi việc ngăn chặn nó là góp phần quan trọng ngăn ngừa các loại tội phạm khác, nhất là tình trạng buôn bán ma túy, vũ khí, buôn bán người và thanh toán băng đảng đang diễn ra hết sức trầm kha.