Kẻ cướp nhà băng kì quặc nhất nước Mỹ

• Mười tên cướp nhà băng khét tiếng ở Mỹ

Bất ngờ thành triệu phú

James Allen Hayes sinh tại thành phố Camarillo (bang California, Mỹ), hồi nhỏ mê chơi violon, thậm chí còn biểu diễn trong cuộc thi thiếu nhi khu vực. Nhưng ở nhà lại khác, Hayes không hề biết mặt bố, khi cậu 13 tuổi mới bị cơ quan bảo vệ trẻ em phát hiện thường bị người mẹ tâm thần đánh đập nên giao cho bà ngoại.

1 năm sau cậu bỏ đàn, mê tán gái, có tình yêu từ năm 15 tuổi, đến năm 1997 cưới cô gái khác trẻ hơn tên là Stephanie. Vào ngày 7/1/1998, Hayes 35 tuổi theo thói quen mua một vé xổ số và bất ngờ trúng SuperLotto jackpot 19 triệu USD. Khi nhận thưởng, Hayes hứa sẽ không ném tiền vào gió mà có kế hoạch giúp đỡ gia đình và bạn bè.

Sau khi đóng thuế, còn lại xấp xỉ 13,7 triệu USD, Hayes quyết định sẽ nhận tiền thưởng trong 20 năm, mỗi năm 684.000 USD. Mặc dù hứa sẽ không chi tiêu hoang phí, nhưng sau đó anh ta mua liền… 6 con xe Bentley, Porsche, Chevrolet Corvette... và tậu một ngôi nhà nhìn ra biển.

Người thợ chụp ảnh riêng của anh ta kể lại: "Hayes tiêu tiền như điên, nếu thiếu để mua món hàng ưa thích thì hắn đi vay, đến khi nhận được tiền trả thưởng thì trích ra trả nợ. Có lúc hắn có cả một bộ sưu tập xe hơi thể thao đem cho thuê ở Las-Vegas, nhờ thế mà hắn lọt vào giới nhà giàu và những người nổi tiếng".

Chẳng bao lâu Hayes ly dị vợ và theo luật Mỹ, cô vợ cũ được hưởng một nửa số tiền trả thưởng hằng năm, tuy vậy anh ta vẫn không bỏ thói quen ném tiền vào những thứ xa xỉ, sắm đồng hồ đeo tay Rolex giá 10.000 USD, tậu vài chiếc môtô Harley Davidson và đi du lịch…

Năm 2002, anh ta lại cưới cô vợ mới cũng tên là Stephanie. Cô này kể khi mới quen nhau, anh ta có 17 xe hơi, tiêu tiền như rác, máu mê đỏ đen, có thể ngồi suốt buổi trong casino Las-Vegas và nướng vài ngàn USD mỗi tối. Sau khi cưới, Stephanie vốn là một nhân viên nhà băng, đề nghị chồng theo học một khóa quản lý tài chính mong sẽ ý thức hơn trong việc chi tiêu.

Cô biết anh ta có một tuổi thơ không bình thường, vốn tính hào phóng, lại gặp may trúng thưởng trở nên giàu có, thành thử không thể từ chối nếu có ai đó mò đến xin tiền. Bản thân Hayes khi hiểu ra mặt trái của đồng tiền thì đã muộn.

Chẳng bao lâu Hayes gặp vấn đề về sức khỏe, mắc bệnh thoát vị đĩa đệm xuất hiện từ thời làm công việc cũ. Năm 2004, anh ta phải qua phẫu thuật nhưng chẳng ăn thua, cứ phải thường xuyên dùng thuốc giảm đau nhóm opioid.

Sau khi chia tay người vợ đầu tiên, số tiền thưởng Hayes nhận được hằng năm giảm tới còn 300 ngàn USD, không đủ sống. Vì không biết điều hành công việc và lối sống phóng túng, anh ta lún sâu vào nợ nần, đến năm 2007 đành phải tuyên bố vỡ nợ. Bởi vì không ít lần ứng trước tiền thưởng, đến năm 2015 tài khoản của Hayes đã bằng không.

Thế là Hayes trở thành vô gia cư, không tiền tài, mất khả năng mua thuốc điều trị. Anh ta nhận chân quản lý một khách sạn hạng xoàng ở Ventura, nhưng thay vì tiền công, anh ta nhận một phòng để có chỗ ở. Tháng 1/2017, trong tòa nhà xảy ra hỏa hoạn, chỗ tá túc cuối cùng của Hayes không còn. Hayes thì khai đã kịp sơ tán khoảng "60 người, 2 con chó, 3 con mèo và một chú cá vàng".

Ông chủ mới mua lại khách sạn trước đó 1 tháng cũng biết anh ta tiếp cận được với camera quan sát và công nhận anh ta khai là đúng, tuy có phóng đại về số người. Sau đám cháy, tất cả khách phải chuyển đi chỗ khác và được bồi thường bằng hai tháng tiền thuê khách sạn, riêng anh ta thì không. Chủ khách sạn cãi rằng Hayes đã ký hợp đồng làm việc theo điều kiện chẳng bao giờ có bảo hiểm để mà bồi thường và cấp chỗ ở mới cho Hayes.

Hayes bắt đầu tìm công việc mới nhưng chỗ nào cũng từ chối vì anh ta đòi hỏi quá cao mà lại thiếu tay nghề. Bạn bè cho vợ chồng anh ta trú tạm trong garage. Bệnh tái phát, trong lúc tuyệt vọng, Hayes dùng thử heroin và có hai ngày quên đi cơn đau lưng. Thứ này rẻ hơn thuốc giảm đau mà bác sĩ kê cho anh ta, nhưng vẫn cứ phải cần tiền, và khi đó trong đầu anh ta nảy ra ý nghĩ đi cướp nhà băng.

Kiếm sống bằng nghề đi cướp

Ngày 27/4/2017, Hayes 55 tuổi và quyết định thực hiện vụ cướp đầu tiên. Anh ta bước vào phòng giao dịch và chìa cho nữ nhân viên mảnh giấy đòi tiền, ở cuối có đoạn "tôi xin lỗi, do hoàn cảnh gia đình". Cô nhân viên giao dịch chuyển cho người ghi sổ sách, người này rất hoảng hốt và vội đưa tiền cho anh ta.

Sau đó, anh ta biết qua mục tin cuối ngày rằng cảnh sát đã dựng chân dung kẻ cướp nhà băng không đúng nên truy lùng một người Mỹ Latin không hề giống ngoại hình của anh ta mà lại nặng những 160 kilogram.

Không lấy gì làm ngạc nhiên vì Hayes "rất có trách nhiệm" khi phạm tội: nghiên cứu kỹ kinh nghiệm của những tên cướp nhà băng, tìm trên mạng những lời khuyên để tránh sa vào tay nhà chức trách, chọn thời điểm hành sự là lúc 5 giờ chiều, bởi vì đó là thời gian giao ca của cảnh sát. Anh ta tạo ngoại hình khác đi, độn chiếc gối vào người cho hình thể to hơn.

Để không lưu lại vân tay, Hayes phết lên các đầu ngón tay một loại keo lỏng và không bao giờ mang theo mình vũ khí để ngộ nhỡ có bị bắt thì hạn tù cũng được giảm bớt. Nhưng quy tắc chủ chốt nhất mà Hayes đề ra cho mình là phải mau chóng rời khỏi hiện trường trong vòng 3 phút.

Một tháng sau, ngày 24/5, Hayes tiến hành vụ cướp thứ hai Ngân hàng Union Bank ở California bằng cách chìa cho thủ quỹ mảnh giấy "đưa 5.000 USD, không được báo cho ai, cấm đánh dấu tiền đưa". Kế hoạch đó được thực hiện trôi chảy. 

Với số tiền cướp được, Hayes mua xe hơi Chrysler PT Cruiser và ném tiền vào heroin. Tháng 6/2017, Hayes cướp hai nhà băng nữa, nhưng vụ cướp thành công nhất của anh ta được thực hiện vào ngày 25/7 khi lấy được 7.200 USD. Lần nào cũng như lần nào, Hayes cướp theo đúng một kịch bản: chìa cho thủ quỹ mảnh giấy vòi tiền, dọa có vũ khí, khi tiền đã trong tay thì xin lỗi nhân viên nhà băng rồi biến đi. Cho đến lúc bị bắt, tổng cộng Hayes đã cướp được 39.424 USD từ 11 nhà băng. 

Cuộc truy tìm tên cướp nhà băng đương nhiên được Cục Điều tra Liên bang FBI tiến hành bởi một nhóm thám tử do bà Ingerd Sotelo cầm đầu. Bà nói: "Các vụ cướp diễn ra với tần suất ngày càng mau. Tuy thế, chúng tôi vẫn nhận định rằng tên tội phạm không dùng đến vũ lực".

Hayes cũng biết mình đang bị FBI theo dõi nên anh ta cũng đối phó bằng cách để lại ở vài ngân hàng anh ta cướp những chất liệu mang ADN của người khác: anh ta lượm tóc vương vãi trên sàn nhà một người bạn làm thợ cắt tóc để bỏ lại nhà băng, và theo dõi các nhà điều tra của FBI bị mình đánh lừa như thế nào.

Nhưng bà Sotelo lại khẳng định trong các nhà băng không tìm thấy mẫu ADN của người khác, kể cả tóc người. Ngày 8-9, FBI ra thông báo đề nghị người dân cung cấp thông tin về một kẻ đã cướp 9 nhà băng, chừng 50-60 tuổi, có mái tóc hoa râm, mặc quần áo bình thường, đội mũ và đeo kính chống nắng.

Liên tục đi cướp nhưng Hayes giấu biệt người vợ chuyện này với suy nghĩ để vợ khỏi… bị liên lụy. Ngày 26/9/2017, Hayes đã phạm sai lầm nghiêm trọng khi định cướp lại chính nhà băng đã cướp hồi tháng 6. Nhân viên nhà băng rất tinh đã nhận ra anh ta nên nhất quyết không đưa tiền. FBI cũng nhận định sớm muộn anh ta cũng quay lại lần thứ hai nên đã đặt sẵn camera theo dõi, nhờ thế biết được mác và biển số xe hơi của Hayes.

Ngày 2/10/2017, vừa đánh xe ra khỏi garage, Hayes nghe mệnh lệnh "Không được nhúc nhích", sau lưng là hơn chục nhân viên FBI. Hayes phải tra tay vào còng, vợ anh ta cũng bị bắt giữ.

Hai vợ chồng bị giải về đồn Cảnh sát, mỗi người trong một phòng giam riêng, nhưng Stephanie vẫn cho là có sự nhầm lẫn. Khi được xem camera, cô ấy vẫn tuyên bố trong khuôn hình là một người khác, không phải chồng mình. Cô được ghi nhận là không liên quan đến việc chồng phạm tội cướp hàng loạt nhà băng. 

Trong khi đó, ở phòng giam khác, Hayes lập tức thú nhận hết tội và được đưa vào phòng cách ly bởi vì đang còn chịu tác động của ma túy, 10 ngày sau mới hỏi cung lại. Luật sư đề nghị giảm nhẹ tội cho Hayes bởi trong quá khứ là công dân tuân thủ pháp luật, khi vi phạm không áp dụng vũ lực, không có vũ khí tùy thân.

Theo lập luận của luật sư thì "Hayes bị đẩy vào đường tội phạm chỉ vì bỗng dưng trúng xổ số tới 19 triệu USD; đây là điều mà anh ta cũng như nhiều người trúng số độc đắc không hề được chuẩn bị nên khi tiền thưởng đã cạn, bị mất điểm tựa dưới chân và không biết làm gì tiếp theo".

Tòa cũng nhận được đơn thư của người thân xác nhận bị can bao giờ cũng sẵn lòng giúp người khác nên tuyên án phạt Hayes 2 năm 9 tháng tù giam và nộp phạt 39.200 USD.

Thời gian thụ án, Hayes đã suy nghĩ lại và thành thực tỏ ra ăn năn hối cải. Còn cô vợ Stephanie thì chỉ ước giá mà công ty xổ số làm tốt công tác chuẩn bị cho người trúng thưởng thì vợ chồng cô đâu có đến nông nỗi này.