Mỹ đưa thêm binh lính và tên lửa đến Arab Saudi
- Iran tuyên bố xử tử nhân viên tình báo Mỹ
- Iran chỉ trích quan chức Mỹ lôi Anh vào căng thẳng vùng Vịnh
Bộ Ngoại giao Arab Saudi đã xác nhận lực lượng quân sự Mỹ sắp tăng cường tới căn cứ không quân Hoàng tử Sultan gồm một số máy bay chiến đấu, tên lửa phòng không Patriot và khoảng 500 binh lính. Căn cứ Hoàng tử Sultan từng được không quân Mỹ sử dụng vào thập niên 1990 nhưng rút khỏi đây sau khi lật đổ lãnh đạo Iraq Saddam Hussein vào năm 2003.
500 binh sỹ Mỹ dự kiến sẽ được triển khai tới căn cứ không quân Hoàng tử Sultan, nằm trên vùng sa mạc phía Đông thủ đô Riyadh. Một số lượng nhỏ binh sỹ cùng nhân sự hỗ trợ đã được triển khai đến đây từ trước để lắp đặt hệ thống tên lửa Patriot và cải thiện hệ thống đường băng ở căn cứ này. Mỹ muốn đồn trú binh sỹ ở căn cứ này bởi các đánh giá an ninh của họ mới đây cho thấy tên lửa của Iran gặp khó trong việc nhắm bắn vào các khu vực xa xôi, tách biệt như vậy.
Quyết định trên được đưa ra trong bối cảnh quan hệ giữa Mỹ và Arab Saudi đang trở nên cực kỳ nhạy cảm, khi mà cả lưỡng đảng trong Quốc hội Mỹ đều bày tỏ phẫn nộ trước việc chính quyền của Tổng thống Trump không đưa ra đòn trừng phạt với Riyadh vì vụ ám sát nhà báo Jamal Khashoggi.
Tuy nhiên, chính quyền của ông Trump khẳng định rằng họ cần phải bảo vệ đồng minh Arab Saudi trước sự hung hăng của Iran. Iran và Arab Saudi thường xuyên có quan hệ căng thẳng do mâu thuẫn lợi ích địa chính trị trong khu vực. Arab Saudi từng đe dọa phát triển vũ khí hạt nhân để đối phó Iran, trong khi Tehran tuyên bố sẵn sàng tấn công các mục tiêu của đồng minh Mỹ trong khu vực nếu Washington khai chiến với nước này.
Trước đó, ngày 24-5, Tổng thống Donal Trump thông báo với các phóng viên rằng: "Chúng tôi muốn củng cố phòng vệ ở Trung Đông. Chúng tôi sẽ gửi một số lượng binh sĩ tương đối nhỏ, chủ yếu làm nhiệm vụ bảo vệ".
Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo sau đó chính thức thông báo với giới lập pháp về kế hoạch sử dụng một điều luật cho phép chính quyền Mỹ xúc tiến các thương vụ vũ khí với các đồng minh ở Trung Đông, trong đó có Arab Saudi.
"Các thương vụ này sẽ hỗ trợ đồng minh của chúng ta, tăng cường sự ổn định ở Trung Đông và giúp các quốc gia trong khu vực ngăn chặn, tự vệ trước Iran" - ông Pompeo nói trong một tuyên bố, trong đó nóivề thỏa thuận vũ khí có giá trị lên tới 8,1 tỷ USD.
Ngày 17- 6, Mỹ đã quyết định tăng cường 1.000 binh sĩ tới Trung Đông trong bối cảnh căng thẳng leo thang với Iran sau các vụ tàu chở dầu bị tấn công trên Vịnh Oman. Thời điểm đó, Lầu Năm Góc tuyên bố việc triển khai quân bổ sung này nhằm mục đích "phòng thủ" trước những mối đe dọa trên biển, trên không và trên bộ ở Trung Đông.
Cùng với binh lính, quân đội Mỹ đã lần đầu tiên điều máy bay tiêm kích tàng hình thế hệ thứ 5 F-22 Raptor tới Trung Đông. Phi đội máy bay tiêm kích tàng hình thế hệ thứ 5 F-22 của Không quân Mỹ đã được điều động tới căn cứ ở Qatar.
Động thái triển khai binh sĩ và vũ khí tới Arab Saudi của Lầu Năm Góc diễn ra trong bối cảnh căng thẳng tại Vùng Vịnh tiếp tục leo thang từ sau khi Mỹ rút khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran năm 2015 mà Tehran ký với 6 cường quốc thế giới, đồng thời tái áp đặt các lệnh trừng phạt.
Đầu tháng 5, Washington cáo buộc Tehran đe dọa các lực lượng và lợi ích của Mỹ tại Vùng Vịnh. Căng thẳng tiếp tục gia tăng khi ngày 20- 6, Iran bắn hạ một máy bay không người lái của Mỹ trên vùng trời eo biển Hormuz sau một số vụ tấn công tàu chở dầu xảy ra tại khu vực này.
Mỹ lập tức đổ lỗi cho Iran đứng sau các vụ tấn công nhưng Tehran luôn phủ nhận. Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố các biện pháp trừng phạt mới nhằm vào Đại giáo chủ Iran Ali Khamenei và Ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif.
Ngày 18-7, Tổng thống Trump nói rằng tàu USS Boxer của nước này đã bắn rơi một máy bay không người lái của Iran khi nó bay cách tàu Mỹ khoảng 914 m trên eo biển Hormuz. "USS Boxer đã thực hiện hành động phòng thủ với UAV của Iran khi nó bay tới rất gần, vào khoảng 914 m, phớt lờ mọi lời cảnh báo dừng lại và đe dọa tới an nguy của con tàu. UAV này sau đó đã bị tiêu diệt ngay lập tức", ông Trump cho hay.
Tuy nhiên, ngay sau đó các quan chức ngoại giao và quân sự Iran phủ nhận việc máy bay không người lái của nước này bị tàu chiến Mỹ bắn hạ ở vịnh Ba Tư.
"Chúng tôi không mất máy bay không người lái nào trên eo biển Hormuz hay ở bất cứ nơi nào khác. Tôi lo ngại rằng tàu USS Boxer đã bắn nhầm máy bay của chính họ", Thứ trưởng Ngoại giao Iran Abbas Araghchi viết trên Twitter ngày 19-7.
Tướng Abolfazl Shekarchi, phát ngôn viên Các lực lượng Vũ trang Iran, cũng bác bỏ tuyên bố của của ông Trump, cho rằng đây chỉ là thông tin "ảo tưởng và vô căn cứ" nhằm gây căng thẳng và gây rối an ninh tại eo biển chiến lược Hormuz.
Đề cập tới việc Mỹ tăng cường lực lượng tại Trung Đông, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov cảnh báo các hành động quân sự ở vùng Vịnh có thể dẫn đến xung đột với hậu quả thiệt hại khó lường.