Mỹ lo tìm chỗ mới cho tù nhân khi chấm dứt hợp đồng với nhà tù tư nhân
Phát biểu trước báo giới, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Mỹ Sally Yates cho biết, quyết định chấm dứt hợp đồng với các nhà tù tư nhân được giới chức thuộc Bộ Tư pháp nước này đưa ra từ đầu tháng 8 khi thấy rằng, các nhà tù tư nhân phát sinh nhiều sự cố mất an toàn và an ninh.
Thêm vào đó, các nhà tù tư nhân cũng không góp phần làm giảm chi phí cho ngân sách nhà nước. Một báo cáo của Văn phòng Tổng thanh tra Bộ Tư pháp Mỹ công bố hồi cuối tháng 7 cho thấy, số các vụ bạo lực và vi phạm quy định tại các nhà tù tư nhân cao gấp nhiều lần so với các nhà tù do nhà nước quản lý.
Một trong những vụ việc khiến giới chức Bộ Tư pháp phải nhìn nhận rõ hơn về tác hại của việc quản lý lỏng lẻo trong nhà tù tư nhân chính là việc một quản giáo bị sát hại và 20 người khác bị thương trong một cuộc bạo động tại Trung tâm Adams County Correctional ở Natchez, Missisippi hồi tháng 5 - 2012. Nguyên do là vì 250 tù nhân bất mãn với chất lượng thức ăn và dịch vụ chăm sóc y tế gây rối.
 |
| Một khu giam tù nhân ở nhà tù tư nhân Adelanto, California. Ảnh: Getty. |
Hồi tháng 9 năm ngoái, một vụ bạo loạn khác cũng đã xảy ra ở một nhà tù tư nhân của bang Oklahoma làm 4 tù nhân thiệt mạng. Hãng News9.com cho hay, cuộc bạo loạn này kéo dài gần 1 tiếng đồng hồ giữa các tù nhân của nhà tù Cimarron Correction Facility trong khi các cửa vẫn được khóa và không có tình trạng tù nhân tẩu thoát…
Trên thực tế, quá trình tư nhân hóa nhà tù ở Mỹ bắt đầu phát triển vào những năm 80 của thế kỷ trước. Ban đầu, chính phủ Mỹ muốn tiết kiệm tiền nên cho phép công ty tư nhân tham gia quản giáo nhà tù. Sau đó, các nhà tù tư nhân bắt đầu sinh lợi do bán kết quả lao động của tù nhân. Các nhà phân tích nhận định, nhìn từ góc độ kinh tế, các nhà tù tư nhân đã mang lại nguồn thu lớn cho nhà đầu tư bởi lương công của tù nhân rẻ mạt, chỉ khoảng 27 cent-50 cent/tiếng, mỗi ngày 6 tiếng.
Vì thế, ngày càng có nhiều công ty và cá nhân muốn đầu tư vào lĩnh vực này. Cứ nhìn tốc độ phát triển của nhà tù tư nhân ở Mỹ là thấy rõ. Vào đầu những năm 2000, nước Mỹ chỉ có 5 nhà tù tư nhân giam giữ khoảng 2.000 phạm nhân. Bây giờ, con số đã tăng thành 14 nhà tù trải rộng trên toàn quốc với con số tù nhân bị giam giữ khoảng 22.600 người.
Vì vậy, để thực hiện theo chỉ thị mới của Bộ Tư pháp, số tù nhân trong các nhà tù sẽ dần được giảm đi trong vòng 3 năm. Cụ thể, mục tiêu mà Bộ Tư pháp Mỹ đưa ra là đến tháng 5 năm 2017, số tù nhân trong các nhà tù tư nhân sẽ phải thấp hơn 14.000 người (tức là giảm gần ½).
Phản ứng trước những thông tin này, ông Jonathan Burns, phát ngôn viên của Công ty Corrections Corporation of America sở hữu các nhà tù tư nhân ở Mỹ coi đây là quyết định vội vàng và gây tác hại lớn vì trong thời gian ngắn không thể sắp xếp ngay nơi giam giữ mới cho hàng chục tù nhân đi khỏi nhà tù tư nhân.
Nhưng theo ông David Fathi, người đứng đầu Dự án nhà tù quốc gia của tổ chức Liên minh tự do dân quyền Mỹ (ACLU) thì quyết định này của Bộ Tư pháp Mỹ chỉ tác động nhỏ giọt lên các nhà tù địa phương và nhà tù của từng bang. Thứ trưởng Bộ Tư pháp Mỹ Sally Yates cho biết, báo cáo của Văn phòng Tổng thanh tra Bộ Tư pháp Mỹ chỉ rõ rằng, các nhà tù tư nhân chỉ giam giữ các phạm nhân có mức độ nguy hiểm thấp và chỉ còn thụ án từ 90 tháng tù trở xuống.
Do đó, việc di chuyển các tù nhân trong các nhà tù tư nhân bị giải tán sẽ không gặp nhiều khó khăn. Cục đặc trách nhà tù liên bang đã có các bước thực hiện cụ thể như từ chối gia hạn hợp đồng thuê 1.200 giường cho phạm nhân tại một nhà tù ở hạt Cibola, bang New Mexico hồi cuối tháng 7…
Sắp tới, Cục đặc trách nhà tù liên bang cũng sẽ điều chỉnh một dự thảo hợp đồng 10.800 giường cho tù nhân thành hợp đồng thuê tối đa 3.600 giường… Điều này cho phép Cục đặc trách nhà tù liên bang giam giữ phạm nhân ở tối thiểu 3 nhà tù tư nhân kể từ sau tháng 5 năm 2017.