Nam Phi: Bắt thành viên gia đình Gupta
- Nam Phi: Đợt “thay máu” lớn nhất trong đảng ANC
- Nam Phi truy bắt Đệ nhất phu nhân Zimbabwe
- Tổng thống Nam Phi Jacob Zuma sẽ từ chức sớm vì bê bối?
Vì được coi là gia tộc giàu có nhất Nam Phi (người Nam Phi gốc Ấn Độ) và có quan hệ thân thiết với gia đình Tổng thống Jacob Zuma, nên việc thành viên trong gia đình Gupta (hiện chưa rõ ai) bị bắt được coi là sự kiện quan trọng trong đời sống xã hội ở nước này.
Bởi theo lệnh bắt giữ hôm 15-1, Cục Thi hành án cho biết, người nhà Gupta từng can dự vào việc bổ nhiệm một số Bộ trưởng và quan chức cao cấp trong Chính phủ trước đây, cũng như việc tận dụng các mối quan hệ này để trục lợi cá nhân.
Liên minh Dân chủ, đảng đối lập chính ở Nam Phi, đã hoan nghênh đơn vị quản lý công sản (AFU) thuộc cơ quan Công tố quốc gia tiến hành các hoạt động điều tra liên quan đến gia đình Gupta về các khoản hỗ trợ của Chính phủ trị giá khoảng 150 triệu USD.
| Rajesh Gupta và Atul Gupta giải trình trước cơ quan Công tố quốc gia Nam Phi. |
Và động thái kể trên diễn ra sau tuyên bố hôm 9-1 của Tổng thống Jacob Zuma - quyết định thành lập Ủy ban điều tra chống tham nhũng do Thứ trưởng Tư pháp Raymond Mnyamezeli Mlungisi Zondo đứng đầu sau khi có những cáo buộc về tình trạng tham nhũng trong bộ máy nhà nước.
Bởi theo giới truyền thông, ngoài ông Jacob Zuma, nhiều quan chức Chính phủ cũng đang bị cơ quan chức năng cáo buộc nhận hối lộ từ thương vụ mua bán máy bay chiến đấu, tàu tuần tra và các loại vũ khí trị với trị giá tới 5 tỷ USD từ 5 công ty châu Âu.
Gần 2 năm trước (hạ tuần tháng 3-2016), Tổng thống Jacob Zuma từng bị kêu gọi từ chức do nghi ngờ có dính líu tới bê bối tham nhũng với gia đình Gupta.
Bởi theo những bằng chứng được công bố, mối quan hệ mờ ám giữa gia đình và cá nhân Tổng thống Jacob Zuma với gia đình Gupta dần lộ sáng - nhiều vị trí chủ chốt trong Chính phủ đều dẫn tới gia đình quyền lực này.
Liên minh Dân chủ đã trình những bằng chứng có được với Sở cảnh sát Cape Town (17-3-2016) và Tổng thống Jacob Zuma từng bị Quốc hội yêu cầu điều trần xung quanh cáo buộc kể trên.
Một số người trong đảng cầm quyền (ANC) cũng đồng tình với cáo buộc của Liên minh Dân chủ - gia đình Gupta đã lợi dụng mối quan hệ với gia đình Tổng thống Jacob Zuma để "múa tay trong bị".
Theo giới truyền thông, sau khi di cư từ Ấn Độ đến Nam Phi và định cư tại Saharanpur năm 1993, anh em nhà Gupta (bao gồm Ajay, Atul và Rajesh) đã phát triển sự nghiệp kinh doanh (với công ty có tên Sahara Computer) và trở thành một trong những gia đình danh giá, có nhiều mối quan hệ với đảng cầm quyền ở Nam Phi và đặc biệt với gia đình Tổng thống Jacob Zuma.
Ngoài việc sở hữu các kênh truyền thông The New Age, South African Daily, African News Network - những tổ hợp truyền thông ở thành phố Johannesburg, gia đình Gupta còn thành đạt trong lĩnh vực kinh doanh với doanh số hàng chục triệu USD/năm - từ linh kiện máy tính tới công nghiệp khai mỏ, hàng không và năng lượng.
Theo giới truyền thông, việc "công chúa" Duduzile Zuma được bổ nhiệm làm Giám đốc công ty Sahara Computers và "cậu ấm" Duduzane Zuma làm Giám đốc một số công ty thuộc sở hữu của gia đình Gupta là minh chứng cho cáo buộc kể trên.
Đảng Những người đấu tranh cho Tự do Kinh tế (EFF) đã nhiều lần kêu gọi mở cuộc điều tra đối với các công ty thuộc gia đình Gupta. Trong đơn gửi Sở Cảnh sát Rosebank hôm 16-10-2016, EFF đã điểm danh 13 cá nhân và doanh nghiệp có liên quan đến tội phạm tham nhũng, trộm cắp, lừa đảo, rửa tiền, gian lận và các hành vi vi phạm khác theo Luật Thuế thu nhập, Luật Trung tâm Tình báo tài chính và Luật Tiền tệ của Nam Phi.
EFF còn kèm một văn bản gửi tòa án của Bộ trưởng Tài chính Pravin Gordhan để làm cơ sở cho những cáo buộc của mình. Bởi theo kết quả điều tra của Bộ Tài chính, có hơn 70 giao dịch mờ ám với tổng số tiền 500 triệu USD đã được thực hiện giữa các công ty có liên kết với gia đình Gupta trong hơn 4 năm qua.
| Không chỉ tại Nam Phi, gia đình Gupta còn có ảnh hưởng tại Mỹ và một số quốc gia Trung Đông. Khoảng 3 tháng trước (tháng 10-2017), Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) đã tiến hành điều tra 2 thành viên trong gia đình Gupta tại Mỹ, với cáo buộc nhận những khoản tiền không rõ ràng từ Các tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE). Tổng Thư ký đảng Cộng sản Nam Phi (SACP) Blade Nzimande từng nhắc lại quyết định của đảng SACP, trong đó kêu gọi ông Jacob Zuma từ chức. Bộ trưởng Du lịch Derek Hanekom, Bộ trưởng Y tế Aaron Motsoaledi và Bộ trưởng Các công trình công cộng Thulas Nxesi cũng từng kêu gọi Tổng thống Jacob Zuma từ chức vì có mối quan hệ đặc biệt với gia đình Gupta. |