Tử tù bị treo cổ chỉ được thông báo trước vài giờ
Trong một báo cáo công bố năm 2008, Tổ chức Ân xá Quốc tế Amnesty khẳng định, không ít tù nhân Nhật Bản hóa điên vì hình phạt "tàn độc và vô nhân đạo". Ủy ban Chống tra tấn Liên hợp quốc chỉ trích cách thức thi hành án tử của Nhật Bản và những căng thẳng tâm lý mà tử tù và gia đình của họ phải hứng chịu.
Nhật Bản đã treo cổ 28 tử tù kể từ năm 2010, số tử tù chờ thi hành án hiện tại là khoảng 122 người. Masakatsu Nishikawa, 61 tuổi, bị kết tội sát hại 4 phụ nữ 25 năm trước. Koichi Sumida, tử tù thứ hai chịu án tử cùng ngày 13-10 vừa qua, bị kết tội giết đồng nghiệp cũ.
Với Nishikawa và Sumida, án tử là điều không thể tránh khỏi. Tuy nhiên, những người phản đối cho rằng án tử không hiện thân cho công lý.
 |
| Masakatsu Nishikawa bị xử tử ngày 13-10. |
"Những vụ hành quyết này cho thấy Chính phủ Nhật Bản đã xem nhẹ quyền được sống. Án tử là một hình phạt độc ác và vô nhân đạo" - Hiroka Shoji, nhà nghiên cứu Đông Nam Á tại Tổ chức Ân xá Quốc tế Amnesty khẳng định. Tử tù Nhật Bản bị biệt giam và chỉ được phép tập thể dục 2 lần mỗi tuần.
Gia đình của họ cũng bị hạn chế thăm nuôi. Thông thường, thời gian chờ thi hành án của tử tù ít nhất 5 năm. Tuy nhiên, cũng có một số trường hợp như Nishikawa, phải chờ hàng thập kỷ mà không hề biết án tử được thi hành khi nào.
Năm 2010, trong một động thái gây bất ngờ, giới chức Nhật Bản cho phép truyền thông thăm nhà tù Tokyo. Loạt ảnh được truyền thông công bố sau đó cho thấy, các phòng giam nơi đây khiến người ta liên tưởng đến khách sạn hạng sang với thảm dày, sàn gỗ cùng độ sáng vừa phải. Tuy nhiên, mọi nội thất sang trọng đều không thể che đi sự tàn bạo bên trong buồng treo cổ tử tù.
Một ô vuông màu đỏ đánh dấu điểm đứng của tử tù với dây thừng quấn quanh cổ. Khi án tử được thi hành, 3 "đao phủ" sẽ đồng loạt ấn 3 nút khác nhau. Cũng giống hình thức xử bắn, động thái nêu trên là để không "đao phủ" nào biết ai đã thực sự ấn "nút chết chóc". Mặt sàn sau đó mở ra và tù nhân sẽ chết trong tích tắc.
"Khi nút được ấn, mặt sàn dưới giá treo cổ mở ra và tù nhân sẽ rơi qua một cái hố hình vuông màu đỏ. Dây thừng quấn quanh cổ tử tù sẽ thắt lại và anh ta ngưng giãy giụa" - nhà báo người Mỹ Charles Lane tiết lộ.
Ông Masahiko Fujita, một cựu "đao phủ" trong những năm 1970 tại nhà tù Osaka, cho biết ngay khi bác sĩ xác nhận tù nhân đã chết, dây thừng sẽ được nới lỏng và xác tù nhân sẽ được đặt vào một quan tài. Quá trình thi hành án tử diễn ra dưới sự chứng kiến của các quan chức và đôi khi, các công tố viên được yêu cầu đến làm nhân chứng.
Hủy bỏ án tử tại Nhật Bản không phải là chuyện dễ vì nó vẫn nhận được sự ủng hộ của hầu hết người dân. Nhật Bản không thực thi án tù chung thân nên các tù nhân giết người chỉ đối mặt với án tù giam nhiều năm hoặc án tử. Chính phủ nước này coi tử hình là một công cụ để giảm tỷ lệ tội phạm đặc biệt nghiêm trọng.
| Buồng treo cổ tử tù của nhà tù Tokyo. |
Tử tù chịu án đa phần là trường hợp giết nhiều người. Tuổi nhỏ nhất chịu án tử hình là 18. Việc thi hành án được thực hiện bằng biện pháp treo cổ. Tòa án Nhật Bản xem xét tuyên án tử hình theo 9 tiêu chí trong đó có mức độ phạm tội; động cơ; cách thức phạm tội; hậu quả của hành vi tội ác, đặc biệt là số lượng nạn nhân; ảnh hưởng của hành vi tội ác đối với xã hội Nhật Bản... Tội giết một người sẽ không bị tuyên án tử hình nếu không có tình tiết tăng nặng như hãm hiếp hoặc cướp của.
Theo Điều 475 Luật Tố tụng hình sự Nhật Bản, án tử hình phải được thi hành trong vòng 6 tháng sau khi tù nhân thỉnh cầu Bộ trưởng Bộ Tư pháp giảm án không thành. Tuy nhiên, trong thực tế, thời gian chờ đợi thi hành án thường vào khoảng 5 đến 7 năm, 1/4 tử tù phải chờ đợi thi hành án hơn 10 năm. Từ năm 1993 đến năm 2016, Nhật Bản đã thi hành án tử 108 tù nhân.