Những người cao tuổi tội tình
Cụ già tội nghiệp "vô tình" thành lái xe chở kẻ giết người
Trên bãi biển Bognor, khu nghỉ mát ở phía Nam nước Anh, có ba người đàn ông đang chạy. Người thứ nhất tên là Mahmoud Sami, đến từ Cận Đông và đang theo học tại địa phương. Bạn anh ta là Àkeem Adebayo, người Nigeria đã tốt nghiệp trường cao đẳng và làm việc cho một cửa hàng ở ngoại ô London. Cả hai đều thuộc một đường dây buôn bán heroin ở London nắm quyền kiểm soát thị trường địa phương.
Họ đang truy đuổi kẻ cạnh tranh với mình là Dimitrijs Semelis, người gốc Litva hiện sống tại Bognore. Anh này thấy rõ là không cân sức nên cắm cổ chạy. Ngay trước mắt những người đang nghỉ dưỡng, có cả trẻ con, Semelis lao người qua dải cát giữa hai ngôi nhà nhằm hướng công viên thì bị Sami và Adebayo theo kịp.
Adebayo quật Semelis ngã xuống cát, hắn ghì nạn nhân và hét lên: "Chọc tiết nó đi!". Sami lấy dao ra, đâm Semelis năm, sáu nhát rồi vùng chạy. Cách đó không xa, một chiếc xe hơi hiệu Citroen màu xanh lá cây đã chờ sẵn, bên tay lái là một cụ già xấu xí.
Tên sát thủ người dính máu me của nạn nhân chui tọt vào trong xe, sập cửa và nép mình ở ghế sau. Biết phải làm gì tiếp theo, người lái bèn cho xe quay ngoắt 180 độ, chạy ra làn đường đối diện, nhằm hướng biên giới.
Sami đã kịp lên chuyến bay đi Bahrain và mau chóng ở ngoài tầm tay của cảnh sát Anh; còn Adebayo thì không, hắn phải ngồi tù. Nhà chức trách bắt giữ lái xe, đó là cụ già hưu trí Ian Hemmens, 81 tuổi. Ngày trước, cụ lái xe bán hàng lưu động, nhưng đã về hưu từ lâu và sống trong một "căn nhà trên bánh xe" ở thành phố Chichester, cách Bognor 11 kilomet. Ngoài con chó cưng cụ không còn ai.
Thoạt nhìn thì cụ già hưu trí ở một vùng xa của nước Anh không thể có cái gì chung với bọn gangster da màu ở London. Hỏi ra mới biết cụ là người gánh chịu hậu quả. Chiến thuật ưa thích của bọn buôn bán ma túy tại những thành phố nhỏ như Bognor là chiếm đoạt nhà củà những cư dân địa phương không ai bảo vệ và biến thành căn cứ của cả băng.
Một trong những nạn nhân như thế đã kể với BBC News: "Tôi mở cửa cho chúng thế nào không biết nữa, thế là chúng ập vào. Bọn buôn bán ma túy chẳng thèm xin phép và không chấp nhận nếu bị chối từ, nhưng có hứa sẽ trả tiền hậu hĩnh. Tôi phải rút vào phòng ngủ, ngồi một chỗ trong hai ngày liền, chúng chỉ cho phép tôi đi vệ sinh. Sợ thật".
Những người già yếu cô đơn, người tàn tật và mẹ đơn thân không hiếm khi đã là nạn nhân của những vụ cướp kiểu ấy. Trường hợp tốt nhất là họ đành nín nhịn vài ngày để cho bọn chúng ở, còn trong trường hợp xấu nhất thì phải tự tay mang ma túy đến cho khách hàng.
| Ian Hemmens. |
Tình huống gần giống như thế có thể xảy ra với cụ Hemmens, và chính cụ cũng không công nhận là mình đồng lõa với tội phạm. Cụ giải thích rằng cụ đến Bognor vì buồn chẳng có việc gì làm, muốn dạo chơi trên bãi biển, nên gặp Sami và Adebayo lần đầu tiên.
"Họ đứng bên đường chờ, mà tôi cũng nghĩ nên cho họ đi nhờ, có thể sẽ có người chuyện trò trong mươi phút. Đến Bognor, người lạ mặt khác bảo tôi chở hắn về Chichester". Hemmens cam đoan rằng nhìn thấy vết máu ở tay người đó nên sợ và không tranh luận.
Vấn đề là ở chỗ lời khai của cụ mâu thuẫn với những nhân chứng khác: trước đó Hemmens cũng đã từng chở Sami. Bên luận tội cho rằng đây không phải là cuộc gặp gỡ tình cờ và họ không phải chẳng quen biết gì nhau. Tại phiên tòa, công tố viên khẳng định chiều hôm xảy ra vụ án, bị cáo Hemmens đã cầm lái đưa Sami và Adebayo đến Bognor và đỗ xe ở gần đấy để chở ngược lại.
Nhưng trong lời lẽ của cụ già 81 tuổi này cũng có một phần sự thật: cụ chẳng biết lấy ai để mà chuyện trò, xét ra, cụ dính dáng với bọn cướp là vì cô đơn và buồn bã. Làm lái xe cho bọn buôn bán ma túy chưa phải là công việc an toàn nhất, nhưng cụ không đủ chất adrenaline để làm cho nhịp tim mình đập nhanh hơn và cơ thể mình chuẩn bị cho những phản ứng chống lại nguy hiểm.
Đối với Sami và Adebayo, một người già biết tuân thủ pháp luật mà chúng kiếm được quả là của hiếm, người đó có thể làm việc gì cũng được mà không gợi lên những nghi ngờ. Chính logic đó đã dẫn đến những tội phạm khác của người cao tuổi và trên thực tế vẫn thấy có những ví dụ điển hình.
Kẻ cắp dưới vỏ bọc người già đãng trí
| Sabatino. |
Samuel Sabatino, người Mỹ, năm nay đã 82 tuổi, có vẻ ngoài như một cụ già dễ chịu và hơi đãng trí, mặc dù trên thực tế, đó là một kẻ cắp chuyên nghiệp, thu được liên tiếp chiến lợi phẩm trị giá hàng tram ngàn USD.
Tháng 9/2019, theo lệ thường, Sabatino đến New York dự ngày hội Lao động. Lão chọn đúng những ngày như thế để hành sự, cho nên cảnh sát đặt tên cho lão là "Trộm Lễ hội". Lần này, lão chọn một tòa nhà nhiều căn hộ tại một quận toàn những người giàu có ở Ìànhattan và tự tin đi vào phía trong, làm như mình là cư dân của tòa nhà đó.
Bằng thái độ niềm nở, qua cặp kính to, Sabatino hoàn toàn thoải mái bắt chuyện với những người lão gặp trong tòa nhà. Đến khi gặp phải một người đưa ra lắm câu hỏi, Sabatino muốn tính bài chuồn. "Hình như tôi lên nhầm tầng rồi", lão nói thế rồi biến nhanh.
Sabatino thường quan sát những căn hộ có nhiều báo chí và bưu phẩm ứ lại, chứng tỏ chủ nhà đi vắng vài ngày. Nếu cửa không đóng, lão lọt vào và ních đầy túi những đồ vật quý giá. Cảnh sát đã tính ra rằng trong 5 năm lão đã có không dưới 12 lần trộm theo kiểu này, lấy đi của nạn nhân những đồ trang sức, đồng hồ… tổng trị giá 400.000 USD.
Lần cuối cùng, một người thường trực đã vặn hỏi, lão trả lời là đến nhà người anh em có tên là Suárez. Thông thường thì lão có thể gây rối trí cho người cật vấn mình, nhưng với người thường trực cảnh giác ấy thì chuyện không đơn giản. Anh ta biết trong tòa nhà này tuyệt nhiên không có người tên như thế và đuổi lão đi. Khi vừa bước ra phố, cảnh sát Florida vốn đã theo dõi sẵn, bắt giữ và đưa lão về đồn.
Hoá ra Sabatino bắt đầu trộm cắp từ những năm 1960. Đến năm 2001 lão mới sa bẫy, nhưng nộp tiền tại ngoại và bỏ trốn. Lão chạy sang bang Florida và gần 20 năm sống dưới tên người khác. Xem ra, đến con gái lão cũng không đoán được hành tung của lão, nên khi biết lão bị bắt, cô ta thốt lên với phóng viên New York Times: "Trời ơi! Đã 81 tuổi rồi mà còn…".
Bọn con buôn ma túy thường sử dụng những cô gái trẻ làm nhiệm vụ chuyên chở hàng, nhưng cũng không hiếm khi đã dùng cả người cao tuổi. Trường hợp Sue Clarke 71 tuổi và bà vợ Roger Clarke 72 tuổi ở thành phố Bromley, hạt Kent (Đông Nam London) là một ví dụ.
Tháng 12/2018, sau một chuyến đi du lịch, tàu hàng hải trở về buông neo tại Lisbon. Cảnh sát Bồ Đào Nha được mật báo từ trước đã kiểm tra buồng ngủ của vợ chồng vị khách người Anh và trong hành lý của Roger tìm thấy 4 valy với 9 kg cocain nhét giữa lớp lót bên trong.
Giá chợ đen khi ấy nếu bán trót lọt 9kg cocain có thể thu được suýt soát 1 triệu bảng. Nhưng hai vị hưu trí vẫn cứng cổ tuyên bố rằng tất cả là tại một người mới gặp tại Tây Ban Nha, gọi là Lee, một ông trùm bí hiểm người gốc Jamaica.
Sue Clarke thú nhận rằng họ đến làm khách ở nhà Lee và vợ y là Claudette. Lee đã trả tiền cho họ gần 700.000 USD lên tàu dạo khắp Caribe và nhờ họ khi tàu dừng tại đảo St Lucia thì nhận những valy đó từ một người bạn hàng để vợ chồng nhà Clarke mang đến Anh.
Y nói rằng đó chỉ là một thứ quả lạ, bán được nhiều tiền. Nhưng hóa ra chẳng phải hoa quả gì. Roger khai rằng Lee có hứa sẽ trả cho họ 800 bảng tiền công áp tải nhưng không nhớ số điện thoại, địa chỉ thư điện tử, tên hãng của người bạn hào phóng đó.
Câu chuyện của vợ chồng Clarke rất đáng nghi ngờ, và các cơ quan bảo vệ pháp luật của Bồ Đào Nha không tin, họ nghi vấn người gọi là Lee nói chung không tồn tại. Theo ý kiến các nhà điều tra thì vợ chồng nhà này là dân vận chuyển ma túy chuyên nghiệp. Từ năm 2017 họ đã lên 3 chuyến tàu hàng hải, lộ trình lần nào cũng qua các nước Nam Mỹ, nơi xuất phát của lượng lớn ma túy vào châu Âu.
Cuộc chu du trị giá 18.000 bảng mà thu nhập chính thức của hai vợ chồng có 885 bảng/ tháng, những người hưu trí bình thường đâu có đủ tiền cho buồng ngủ sang trọng và những chuyến du lịch bất tận. Nhưng vợ chồng Clarke chẳng phải những người hưu trí bình thường và đâu phải lần đầu tiên sa vào song sắt. Năm 2010 họ đã bị bắt giữ tại Na Uy cùng với 240kg nhựa thuốc phiện.
| Vợ chồng Clarke. |
Ngày đền tội
Cuộc điều tra vụ Sabatino hiện vẫn chưa kết thúc, nhưng từ năm 2014 lão đã trộm được khá nhiều, đủ để phải vào nhà tù 15 năm. Đến lúc ra tù, lão cũng trên dưới 100 tuổi.
Vợ chồng Clarke đã bị xử hồi tháng 9 năm ngoái. Sau một hồi lấy lời khai không lâu, cả hai bợm già đều đã nhận tội và đi tù 8 năm nhưng không được nhốt chung.
Riêng phiên tòa xử người "vì cô đơn đã nhận làm lái xe cho bọn buôn ma túy" diễn ra trong 6 ngày, Hemmens đã thú nhận tội lỗi. Chủ tọa phiên tòa kết luận: "Bị cáo đã giúp bọn tội phạm rời khỏi hiện trường, mặc dầu biết rằng chúng vừa tham gia một cuộc tấn công nghiêm trọng, đã nhìn thấy vết máu trên tay hắn và hiểu rằng hắn là tay buôn bán ma túy".
Vì vậy toà đã tuyên phạt Hemmes 10 tháng tù giam. Nghe phán quyết, Hemmens tỏ ra bình thản, không vui, không buồn. Hình như cụ thấy nhà tù không đến nỗi đáng sợ hơn "căn nhà trên bánh xe" mà chẳng có ai nói chuyện…