Phiên bản GPS của Trung Quốc lớn hơn của Mỹ

• Nga bác tin làm tê liệt GPS khi NATO tập trận gần lãnh thổ
• Mỹ phát triển hệ thống GPS thế hệ mới vào năm 2013

Mỹ từ lâu đã là nhà lãnh đạo thế giới về định vị dựa trên vệ tinh với Hệ thống định vị toàn cầu (GPS). Ngược lại, Trung Quốc đã không đưa mình lên bản đồ cho đến gần đây, và chỉ phóng vệ tinh như vậy lần đầu tiên vào năm 2000.

Các hệ thống định vị dựa trên vệ tinh là nền tảng mà trên đó một loạt các dịch vụ định vị được xây dựng - mọi thứ từ trò chơi trên điện thoại thông minh đến hệ thống thông báo khẩn cấp đều sử dụng dữ liệu vị trí. 

Các hệ thống này cũng cho phép máy bay và tàu thủy điều hướng và cho phép vận hành từ xa các máy khai thác và nông nghiệp khổng lồ với độ chính xác cao. 

Cơ quan Hệ thống Vệ tinh Định vị Toàn cầu châu Âu (EGNSSA) ước tính thị trường thiết bị và dịch vụ dữ liệu vị trí sẽ đạt 180 tỷ euro (199 tỷ USD) vào năm 2020, với 8 tỷ máy thu hoạt động, biến vệ tinh thành một phần quan trọng trong khả năng cạnh tranh công nghiệp của một quốc gia.

Một phân tích của báo Nikkei về dữ liệu quỹ đạo vệ tinh từ nhà sản xuất máy thu hàng đầu của Mỹ Trimble đã nêu bật sự tăng trưởng nhanh chóng của BeiDou. Trung Quốc đã phóng 18 vệ tinh cho hệ thống này vào năm 2018. Tính đến cuối tháng 6, đã có 35 vệ tinh BeiDou hoạt động, so với 31 cho GPS. Trong khi đó, EU có 22 vệ tinh định vị và Nga có 24. Nhật Bản vận hành 4 vệ tinh "quasi-zenith", được giới hạn sử dụng trong khu vực, trong khi Ấn Độ có 6 vệ tinh.

Kể từ ngày 28-6, các vệ tinh Trung Quốc được quan sát thường xuyên hơn các vệ tinh GPS ở 130 trên 195 quốc gia (các quốc gia thành viên của Liên Hiệp Quốc cộng với Vatican và Palestine). Hơn 20 vệ tinh BeiDou đã được quan sát trên đại lục Trung Quốc. Trung Quốc đang sử dụng Sáng kiến Vành đai và Con đường để thúc đẩy hệ thống dẫn đường BeiDou. Các vệ tinh BeiDou được quan sát thường xuyên nhất ở hơn 100 trong số 137 quốc gia đã ký kết với dự án cơ sở hạ tầng này. Hầu hết ở Đông Nam Á và châu Phi.

Quân đội Pakistan dựa vào BeiDou để lấy dữ liệu định vị và vào tháng 4 vừa qua đã có một cuộc thử nghiệm máy kéo tự lái ở Tunisia sử dụng hệ thống này. Hơn 30 quốc gia ở Trung Đông, châu Phi và các nơi khác sử dụng hệ thống định vị của Trung Quốc. Nếu nó trở thành tiêu chuẩn ở các quốc gia này, Trung Quốc sẽ có lợi thế trong việc giới thiệu các công nghệ và sản phẩm mới. BeiDou cũng đang xâm nhập vào Nhật Bản, Mỹ và châu Âu. 

Khoảng 10 vệ tinh Trung Quốc đã được nhìn thấy ở New York và London, ít hơn ở châu Á. Nhưng có nhiều vệ tinh Trung Quốc trên đầu ở hai thành phố này cũng như các vệ tinh của Mỹ và châu Âu trong một số giờ nhất định. 4 vệ tinh quasi-zenith của Nhật Bản thường hoạt động cùng với khoảng 10 vệ tinh GPS. Nhưng hơn 20 vệ tinh BeiDou có thể được quan sát hàng ngày trên Nhật Bản.

Báo cáo của Ủy ban Đánh giá Kinh tế và An ninh Mỹ-Trung, một ủy ban của Quốc hội Mỹ, ước tính rằng Bắc Kinh sẽ đầu tư 10,6 tỷ đô la vào hệ thống định vị vệ tinh từ năm 1994 đến 2020. Nước này có kế hoạch phóng khoảng 10 vệ tinh vào năm 2020. Số vệ tinh càng lớn, định vị càng chính xác. Giáo sư Nobuaki Kubo tại Đại học Khoa học và Công nghệ Hàng hải Tokyo, tin rằng BeiDou sẽ chính xác như hệ thống vệ tinh của các nền kinh tế tiên tiến trong vòng vài năm nữa.

Sự phát triển của ngành định vị dữ liệu vệ tinh của Trung Quốc có ý nghĩa sâu sắc. Theo mặc định, hệ thống điện thoại thông minh và xe hơi của Trung Quốc tương thích với BeiDou. Các nhà sản xuất nước ngoài đang làm theo vì các sản phẩm và dịch vụ sử dụng BeiDou có sẵn ở nhiều quốc gia khác. 

Nhà sản xuất chip Mỹ Qualcomm là người đầu tiên cung cấp chip cho điện thoại thông minh có khả năng định vị BeiDou. Các nhà sản xuất điện thoại thông minh hàng đầu của Mỹ ngoài Apple cũng sử dụng chip này trong thiết bị của họ. STMicroelectronics của Thụy Sĩ đã áp dụng hệ thống BeiDou cho chip bán dẫn ô tô vào năm 2015. 

"Chúng tôi cần phải tương thích với các vệ tinh định vị trên khắp thế giới với một loại bán dẫn duy nhất", Yuji Motohashi, người đứng đầu bộ phận sản phẩm kỹ thuật số ô tô tại đơn vị STMicroelectronics Nhật Bản cho biết. Đối với các công ty có tham vọng toàn cầu, việc làm cho các sản phẩm tương thích với BeiDou là một điều cần thiết.

Các công ty công nghệ Trung Quốc đang sử dụng BeiDou để mài giũa. Phó chủ tịch Tập đoàn Lenovo Chang Cheng đã công bố vào tháng 5 rằng chức năng định vị của điện thoại thông minh Z6 mới của họ là chính xác trong vòng 1 mét. Máy có chip nhận tín hiệu có tần số khác nhau từ các vệ tinh BeiDou để cải thiện độ chính xác, mà đối với hầu hết các điện thoại thông minh là khoảng 3 - 5 mét.

Qianxun SI, một nhà cung cấp dịch vụ định vị được tài trợ bởi Tập đoàn Alibaba, đang sử dụng tín hiệu và dữ liệu BeiDou từ hơn 2.000 trạm mặt đất để tạo ra một dịch vụ định vị cho các phương tiện tự lái với độ chính xác trong phạm vi xentimét. Giống như Mỹ trở thành công ty hàng đầu về dịch vụ định vị bằng GPS, Trung Quốc đang nỗ lực phát triển công nghệ dựa trên vệ tinh mới và quảng bá nó trên toàn thế giới bằng cách sử dụng BeiDou.

 Sự trỗi dậy của BeiDou đã gióng lên hồi chuông cảnh báo trong cơ sở an ninh quốc gia của Mỹ. Không giống như GPS, chỉ gửi tín hiệu và không thể xác định vị trí của máy thu, liên lạc của BeiDou với mặt đất là hai chiều.

Khi sử dụng BeiDou để điều hướng ô tô, về mặt lý thuyết, người nhận có thể truyền vị trí của chiếc xe sang một vệ tinh trên quỹ đạo, theo ông Dean Cheng, một nghiên cứu viên cao cấp tại Quỹ Di sản ở Washington. Ông cũng tin rằng các vệ tinh Trung Quốc có thể gây nhiễu tín hiệu ở các khu vực cụ thể. Chính phủ Mỹ lo lắng rằng những khả năng như vậy có thể được sử dụng trong các cuộc tấn công mạng.