"Quà tặng Giáng sinh" đe dọa thỏa thuận hòa bình

• Nga- Nhật "chật vật" tìm kiếm thoả thuận hoà bình vĩnh viễn
• Mỹ quyết tâm đạt được một thỏa thuận hòa bình toàn diện ở Afghanistan
• Hàn Quốc và Mỹ cân nhắc ký thỏa thuận hòa bình với Triều Tiên

Có rất nhiều suy đoán trong tuần qua về những gì CHDCND Triều Tiên đã công bố về "món quà Giáng sinh" sắp tới cho nước Mỹ. Những dự đoán tốt nhất dường như là một vụ phóng vệ tinh, một vụ thử tên lửa tầm xa tinh vi hoặc một vụ nổ hạt nhân khác.

“Cuộc tình” tan vỡ?

Sau "cuộc tình" của Kim Jong-un và Donald Trump trong vài năm qua, có vẻ như hai người đã trở lại với những lời lăng mạ cá nhân và trò chơi hạt nhân đặc trưng như năm đầu tiên của nhiệm kỳ Tổng thống Trump. Điều này có thể trở thành sai lầm khủng khiếp một cách nhanh chóng.

Các quan chức cấp cao của Triều Tiên gần đây cho biết phi hạt nhân hóa đã bị loại ra khỏi bàn đàm phán và đe dọa sẽ dỡ bỏ lệnh cấm họ tự áp đặt trong việc thử tên lửa tầm xa và hạt nhân. 

Trong những tháng qua, Triều Tiên cũng đã tiến hành một loạt thử nghiệm tên lửa tầm ngắn và các thử nghiệm vũ khí khác. Nỗi lo lắng về một sự khiêu khích lớn của Triều Tiên đã tăng lên sau khi nước này cho biết hôm 14-12 rằng họ đã thực hiện thành công một cuộc thử nghiệm quan trọng không xác định đối với những người sẽ tăng cường răn đe hạt nhân. 

Các chuyên gia cho rằng Triều Tiên có thể phóng tên lửa mang theo vệ tinh hoặc tên lửa đạn đạo xuyên lục địa (ICBM) nếu Mỹ không đáp ứng thời hạn cuối năm.

Cuộc thử nghiệm ngày 13-12 vừa qua là lần thứ hai trong một tuần tại một cơ sở tên lửa nơi Triều Tiên đã tiến hành các cuộc thử nghiệm động cơ tên lửa và phóng các vệ tinh trong cái mà Mỹ gọi là vỏ bọc để thử nghiệm công nghệ tên lửa tầm xa của mình. 

Người đứng đầu quân đội của Triều Tiên, Pak Jong-chon, đã khẳng định hôm 14-12 rằng Triều Tiên đã hoàn tất xây dựng nên sức mạnh khủng khiếp, và những phát hiện từ các thử nghiệm gần đây sẽ được sử dụng để phát triển vũ khí mới cho phép nước này "dứt khoát và tin cậy" đương đầu với mối đe dọa hạt nhân của Mỹ. 

Việc thử nghiệm ICBM có thể sẽ làm hỏng hoàn toàn các nỗ lực ngoại giao vì Tổng thống Donald Trump đã xem lệnh cấm thử vũ khí của Triều Tiên là một thành tựu chính sách đối ngoại lớn.

Sẽ thất vọng

Hôm 16-12, một nhà ngoại giao cấp cao của Mỹ cho biết Washington sẽ không chấp nhận thời hạn cuối năm do Triều Tiên đặt ra để nhượng bộ trong các cuộc đàm phán hạt nhân bị đình trệ, và thúc giục Bình Nhưỡng quay trở lại bàn đàm phán ngay lập tức. 

"Về vấn đề này, hãy để tôi hoàn toàn rõ ràng: Mỹ không có thời hạn cuối cùng", Stephen Stephen Biegun, Đặc phái viên của Mỹ tại Triều Tiên, nói với các phóng viên. 

"Chúng tôi hoàn toàn nhận thức được tiềm năng mạnh mẽ của Triều Tiên để tiến hành một cuộc khiêu khích lớn trong những ngày tới. Có thể nói, ít nhất, một hành động như vậy sẽ tuyệt nhiên không có ích cho việc đạt được hòa bình lâu dài trên Bán đảo Triều Tiên".

Ông Biegun, người đang ở Seoul để nói chuyện với các quan chức Hàn Quốc, kêu gọi Triều Tiên ngồi lại đàm phán. "Hãy để tôi nói chuyện trực tiếp với các đối tác của chúng tôi ở Triều Tiên: Đã đến lúc chúng tôi phải làm việc của mình. Hãy để chúng tôi thực hiện điều này. Chúng tôi ở đây. Và bạn biết làm thế nào để tiếp cận chúng tôi". 

Ông Biegun sau đó đã tổ chức các cuộc họp riêng với Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in và Bộ trưởng Thống nhất Kim Yeon-chul. Theo Văn phòng Tổng thống Moon, trong chuyến thăm Nhà Xanh của Tổng thống, Biegun nói rằng chính quyền Trump sẽ không từ bỏ việc tìm kiếm tiến bộ ngoại giao với Triều Tiên, nhưng không nói rõ hơn.

Vẫn không rõ ràng liệu Triều Tiên sẽ tiếp cận Mỹ để giải quyết sự khác biệt ngày càng lớn của họ về cách đạt được phi hạt nhân hóa của Triều Tiên. Biegun gọi những tuyên bố mới nhất của Triều Tiên là "rất thù địch, tiêu cực và không cần thiết". 

Ông nói rằng Mỹ đã cung cấp "bất kỳ cách sáng tạo nào để tiến hành các bước khả thi và linh hoạt trong các cuộc đàm phán của chúng tôi để đạt được các thỏa thuận cân bằng đáp ứng mục tiêu của cả hai bên".

Trong khi đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết ông đang theo dõi Triều Tiên rất chặt chẽ về các mối đe dọa thử nghiệm tên lửa. Ông tuyên bố sẽ "thất vọng" nếu Triều Tiên "làm gì đó" như tối hậu thư cuối năm từ Bình Nhưỡng về số phận của các cuộc đàm phán hạt nhân. 

"Chúng ta sẽ thấy. Tôi sẽ thất vọng nếu có gì đó được thực hiện. Và nếu đúng như vậy, chúng tôi sẽ chăm sóc nó", ông Trump nói tại Nhà Trắng khi được hỏi về tình hình.

Các cuộc đàm phán giữa Washington và Bình Nhưỡng đã bị đình trệ phần lớn kể từ sau sự sụp đổ của Hội nghị thượng đỉnh tháng 2 tại Hà Nội giữa Tổng thống Donald Trump và nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un. Miền Bắc đã nói nếu Washington thất bại trong việc đưa ra một đề nghị có thể chấp nhận được, họ sẽ áp dụng một cách mới chưa được xác định rõ ràng cho đến nay.

Nga - Trung đòi giảm trừng phạt

Lời cảnh báo của ông Trump được đưa ra khi Trung Quốc và Nga đang kêu gọi Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc chấm dứt các lệnh trừng phạt đối với các mặt hàng xuất khẩu quan trọng của Triều Tiên như than, sắt, quặng sắt và dệt may, với mục đích tăng cường sinh kế cho dân thường. 

Điều này báo hiệu sự kết thúc của những nỗ lực thống nhất để thuyết phục Bình Nhưỡng từ bỏ kho vũ khí hạt nhân và tên lửa đang phát triển của nước này. 

Đề xuất được Bắc Kinh và Moskva đưa ra hôm 16-12, vào thời điểm quan trọng - chỉ vài tuần trước hạn chót do Triều Tiên đặt ra để Washington đưa ra nhiều nhượng bộ hơn - và nhấn mạnh sự chia rẽ sâu sắc về cách tham gia với Triều Tiên.

Nga và Trung Quốc, cả hai đều có quyền phủ quyết đối với HĐBA, là những lá phiếu quan trọng trong việc áp đặt các biện pháp trừng phạt trong những năm gần đây theo chiến dịch áp lực tối đa với Triều Tiên do chính quyền của Tổng thống Mỹ Donald Trump đưa ra. Mỹ nói rằng sẽ còn sớm để xem xét dỡ bỏ lệnh trừng phạt ngay bây giờ và đã kêu gọi Triều Tiên quay trở lại bàn đàm phán.

Tuy nhiên, cả Moskva và Bắc Kinh đã ngày càng lên tiếng ủng hộ việc nới lỏng các lệnh trừng phạt. Bây giờ, đề xuất chính thức đại diện cho một mức độ mới của áp lực đối với Mỹ. 

Trước đó, Đại sứ Trung Quốc tại Mỹ cho biết một nguyên nhân chính của sự bế tắc và căng thẳng gia tăng là do không đáp ứng các bước tích cực mà Triều Tiên đã thực hiện đối với phi hạt nhân hóa. Artyom Lukin, giáo sư tại Đại học Liên bang Viễn Đông ở Vladivostok, cho biết sáng kiến Nga - Trung tại HĐBA có khả năng phối hợp với Bình Nhưỡng vì đề xuất này phản ánh yêu cầu của Triều Tiên. Những mối đe dọa hành động leo thang gần đây của Bình Nhưỡng hiện đang được hỗ trợ bởi cuộc tấn công ngoại giao Trung - Nga.

Các nhà phân tích khác lưu ý Bắc Kinh và Moskva đã cho thấy sự thống nhất ngày càng tăng về vấn đề an ninh trên bán đảo Triều Tiên. Anthony Rinna, một chuyên gia về quan hệ Nga - Trung tại Sino-NK, một trang web phân tích khu vực này, cho biết các biện pháp trừng phạt là rất quan trọng đối với cả Kế hoạch phục hồi khu vực Đông Bắc của Trung Quốc cũng như các lợi ích kinh tế của Nga.

Triều Tiên đã đưa ra thời hạn cuối năm để Washington đưa ra những nhượng bộ như nới lỏng các lệnh trừng phạt. Mặt khác, nhà lãnh đạo Kim Jong-un đã nói rằng ông có thể bị buộc phải chọn một con đường mới không xác định. Trung Quốc và Nga tỏ ra lo ngại về những bước tiếp theo của Triều Tiên, và lời kêu gọi giảm nhẹ trừng phạt là một cách để tránh quay trở lại các vụ thử vũ khí hạt nhân và phóng tên lửa ICBM.

Nói chung, Moskva cảm thấy áp lực là một hướng đi sai lầm với Triều Tiên, tuy nhiên nếu Bình Nhưỡng tham gia vào nhiều hành động khiêu khích hơn trong năm tới thì đây có thể là một thử nghiệm nghiêm trọng đối với cả Trung Quốc và Nga. Trung Quốc, dường như đang nắm giữ quyền lực kinh tế lớn hơn bao giờ hết đối với Triều Tiên.

Một báo cáo gần đây của một hiệp hội thương mại Hàn Quốc cho thấy tỷ lệ thương mại đối ngoại của Trung Quốc với Triều Tiên đã tăng lên 91,8% trong năm ngoái, so với 17,3% năm 2001. Hàng ngàn khách du lịch Trung Quốc cung cấp một huyết mạch kinh tế rất cần thiết cho Bình Nhưỡng. Đằng sau hậu trường, có những báo cáo rằng thương mại không chính thức giữa Trung Quốc và Triều Tiên cũng tăng lên.