Sự hồi sinh của thành phố bạo lực nhất thế giới

Sự hồi sinh từ cái chết

Ciudad Juarez nằm bên bờ sông Rio Grande. Phía bên kia sông là thành phố El Paso thuộc bang Texas của Mỹ. Hai thành phố được nối với nhau bởi một cây cầu. Ciudad Juarez là cửa ngõ để các băng đảng tội phạm Mexico vận chuyển ma túy sang Mỹ. Luz Maria Davila đứng trên cầu, trầm ngâm nhìn ra phía xa. Cô vừa nói vừa để những giọt nước mắt lăn dài trên má.

Những gì đã xảy ra với gia đình, Luz Maria Davila không bao giờ quên được. "Đó là một đêm chủ nhật", cô bắt đầu câu chuyện. "Khi bọn trẻ trên đường về nhà sau bữa tiệc sinh nhật, chúng đã bị những người đàn ông trên 4 chiếc SUV chặn lại và xả súng điên cuồng. 15 thanh niên, tuổi từ 15 đến 20 đã thiệt mạng, trong đó có hai người con của tôi.Vụ nổ súng sau đó được kết luận là "nhầm đối tượng", Luz Maria Davila nói tiếp.

Người dân tổ chức "Ngày lễ Chết" ở Ciudad Juarez.

Câu chuyện của Luz Maria Davila chỉ là một trong vô số chuyện bi thảm xảy ra ở Ciudad Juarez - nơi được coi là điểm trung chuyển ma túy hàng đầu thế giới. Ciudad Juarez từng được xem là "thủ đô giết người của thế giới".

Hiện nay, tỷ lệ các vụ án giết người ở thành phố phía Bắc Mexico này đã giảm đến 95% . Theo thống kê, vào tháng 10/2010, trung bình mỗi ngày ở thành phố 1,3 triệu dân này xảy ra 10 vụ giết người. Tuy nhiên, trong cả tháng 4/2014, Ciudad Juarez chỉ có 18 vụ. Nếu trong năm 2010 có 13 vụ bắt cóc, tống tiền thì tội phạm này không xảy ra trong vòng 20 tháng qua. Tội phạm cướp xe hơi giảm tới 97%.

Angel Corral, người sở hữu quán bar Tres Mentiras vẫn bị ám ảnh khi chứng kiến người bạn thân bị bắn chết. Angel nói rằng, ông không muốn những điều tồi tệ từng xảy ra ở Ciudad Juarez vào năm 2008, 2009 lặp lại. Tại thời điểm đó, ông đã thuê hàng chục vệ sỹ bảo vệ quán.

"Bây giờ, tôi không còn sợ hãi về điều gì. Tất cả đã thay đổi", Angel Corral nói. Pablo Herrera thường xuyên đến buổi hòa nhạc jazz trong công viên thành phố - một sự kiện không thể xảy ra ngay cả trong mơ vài năm trước đây. Sau khi nhà hàng bị tội phạm tấn công và đốt cháy vào năm 2008, Oscar Herrera cùng gia đình di chuyển qua biên giới đến sống tại El Paso.

"Tôi cảm thấy mình như một kẻ hèn nhát vì đã bỏ Juarez", ông Oscar Herrera kể lại. Ông Oscar Herrera quyết định quay trở lại Juarez vào năm 2011 và kinh doanh nhà hàng. Nhà hàng của ông Oscar Herrera hoạt động tốt và ông đang lên kế hoạch xây dựng một lò bánh mì công nghiệp cùng trường dạy nấu ăn vào tháng 7 tới đây.

Ông Enrique Serrano, thị trưởng thành phố Juárez tự hào nói rằng, thành phố của ông có tỷ lệ giết người thấp hơn ở Los Angeles, Washington hoặc Baltimore. "Khách du lịch đã từng tẩy chay thành phố này nhưng giờ đây, họ đang quay trở lại", ông Enrique Serrano nói. Cảnh sát trưởng Cesar Omar Munoz cho biết, cuộc chiến chống tham nhũng đang mang lại hiệu quả tốt. "Bây giờ người dân đã bắt đầu tin tưởng chúng tôi. Nếu như trước đây cảnh sát chạy trốn tội phạm thì giờ đây, tội phạm phải lẩn trốn cảnh sát", ông Cesar Omar Munoz chia sẻ.

Chưa hết nỗi lo bạo lực quay lại

Oscar Hagelsieb, nhân viên văn phòng Hải quan Mỹ ở El Paso - thành phố yên bình sát biên giới với Ciudad Juarez cảnh báo rằng, cuộc chiến vẫn chưa kết thúc. "Làn sóng bạo lực từ mối thù giữa các băng nhóm Sinaloa và chính quyền Juarez chưa thể kết thúc. Bạo lực giảm do chính quyền Juarez có nhiều biện pháp ngăn chặn hoạt động của các băng đảng vận chuyển ma túy đến Mỹ nhưng những trùm tội phạm bị bắt giam có thể âm mưu cuộc tấn công mới. Còn quá sớm để nói rằng bạo lực đã hoàn toàn chấm dứt ở Juarez", Hagelsieb nói.

Một số người lo lắng rằng, tình trạng hòa bình hiện nay ở Ciudad Juarez chỉ là một khoảnh khắc thoáng qua. Tổng thống Mexico Enrique Pena Nieto đã không còn "mạnh miệng" trong những tuyên bố chống lại băng  nhóm tội phạm. Ông muốn chứng minh với thế giới về sự phát triển của Mexico thông qua kinh tế và quá trình hiện đại hóa đất nước chứ không phải là hình ảnh của cuộc chiến chống các băng đảng ma túy. Tuy nhiên, trong thực tế, chính sách của Mexico đã không thực sự có những thay đổi mạnh mẽ. Theo thống kê, 6 năm trở lại đây, 10 trùm ma túy khét tiếng bị bắt hoặc bị giết, trong đó có 6 trùm ma túy bị bắt giữ dưới thời Tổng thống Pena Nieto. Mặc dù vậy, bạo lực vẫn không giảm, vụ việc 43 sinh viên bị bắt cóc và giết hại năm ngoái tại Guerrero là một minh chứng rõ nét cho điều này.

"Nghèo đói và buôn bán ma túy sẽ không kết thúc vì đó là một phần không thể thiếu của thành phố này", José Tavizon, người từng nghiện heroin và giờ là một mục sư nhận định. "Buôn bán ma túy trở nên khó khăn hơn thì các băng nhóm tội phạm chuyển sang buôn bán thuốc lá. Bạo lực có thể trở lại bất cứ ngày nào", Tavizon nói thêm.

Nhiều người cho rằng, gốc rễ sâu xa nhất dẫn đến tình trạng bạo lực ở Ciudad Juarez là nghèo đói. Thành phố này phát triển nhanh trong khi thiếu kế hoạch đô thị hóa cụ thể. Các trường công lập hoạt động kém hiệu quả và hơn 1/2 thanh thiếu niên ở đây bỏ học giữa chừng.