Tổng Thanh tra tố Tổng thống
Đây là lần đầu tiên bà Morales lên tiếng về cách tiếp cận không qua tòa án của Tổng thống Rodrigo Duterte để chống lại tội phạm. Bà cho rằng chỉ thị của ông Duterte về việc giết kẻ tình nghi là không thể chấp nhận.
"Ông ta đang hướng dẫn người ta giết người. Đó là một vấn đề", bà Morales phát biểu trong một cuộc phỏng vấn trên chương trình truyền hình NHK World của Nhật vào tối 13-7 vừa qua.
| Tổng Thanh tra Chính phủ Philippines, bà Conchita Carpio-Morales. |
Bà Morales, cựu Tư pháp Tòa án Tối cao và từng được trao giải Ramon Magsaysay, cho biết: "Chỉ thị giết người, dù dưới bất kỳ tình huống nào, bối cảnh nào, với tôi đều không thể chấp nhận được". Hàng ngàn người đã chết trong các chiến dịch của cảnh sát kể từ khi Tổng thống Duterte phát động cuộc chiến chống ma túy vào năm ngoái.
Phản ứng với trước phát ngôn của bà Morales, phát ngôn viên của Tổng thống Ernesto Abella cho biết bà Morales không hiểu những gì Tổng thống muốn truyền đạt qua lời nói của ông. "Chúng tôi đã nói nhiều lần về cách Tổng thống thể hiện mình và những tuyên bố cụ thể đó đã bị đoạn chương thủ nghĩa”, Abella nói.
Bà Morales dường như đã dự đoán trước những phản ứng như vậy, nên trong cuộc phỏng vấn với truyền hình Nhật, bà nói những người phát ngôn của Tổng thống Duterte sẽ cố gắng giải thích hoặc biện minh cho những lời nói đó, nhưng không thể phủ nhận các tác động tiêu cực từ thông điệp của ông đưa ra. "Người phát ngôn của ông ta sẽ nói đó chỉ là sự cường điệu. Bạn biết đấy, họ cố gắng hợp lý hóa bất cứ điều gì ông ấy nói. Vậy, có hay không cảnh sát hay ai đó áp dụng những lời này để hành động?”, bà Morales nói.
| Tổng thống Philippines, ông Rodrigo Duterte. |
Hôm 12-7, trong khi nói chuyện với nhân viên của Cục Quản lý tội phạm và hình phạt, Duterte tự hào ông là Tổng thống duy nhất có thể công khai giết "những con trai của chó cái", đề cập đến các nghi can ma túy. Ông nói các cơ quan thi hành luật nên giết những kẻ tình nghi nếu họ chống đối. "Nếu họ không chống đối, hãy bắt họ", Duterte nói.
Đây là lần đầu tiên người thanh tra thẳng thắn, người thường được gọi là "Bà đầm thép của Philippines" bình luận về việc tiến hành cuộc chiến đẫm máu của Duterte với ma túy. Tại một diễn đàn trên trang Inquirer vào tháng 12-2016, bà Morales tránh đưa ra bất kỳ lời bình luận trực tiếp nào chống lại các lời đe dọa của Tổng thống trong việc giết những tên tội phạm, bà chỉ nói: "Không phải là bất hợp pháp khi nói rằng 'tôi sẽ giết ông".
Tổng thống Duterte đã nhấn mạnh về quan điểm cứng rắn của mình trong một tuyên bố với các nhà ngoại giao hôm 14-7: "Hãy tìm cho tôi một luật, dù bạn đến từ đâu, hãy chỉ cho tôi một luật ở nước bạn và ở đất nước tôi nói rằng bạn không thể đe doạ một kẻ phạm tội đang phá hủy đất nước của bạn. Có luật nào nói rằng bạn không được làm điều đó hay không?". Theo Tổng thống Duterte thì sẽ không công bằng khi bọn tội phạm có thể ẩn nấp đằng sau tấm khiên nhân quyền.
Bà Morales có dây mơ rễ má với Tổng thống Duterte. Anh trai bà, ông Lucas Carpio Jr., là cha chồng của con gái ông Duterte.