Tranh tụng qua điện thoại - mô hình xử án online ở Mỹ thời dịch COVID-19
Trực tuyến phát từ nhà riêng
Những thay đổi này là hậu quả của đại dịch COVID-19 tại Mỹ. Virus SARS-CoV-2 đã khiến cho các phiên họp tại phòng xử án của Toà án tối cao Mỹ không an toàn, đặc biệt là với 6 thẩm phán từ 65 tuổi trở lên và có nguy cơ bị bệnh nặng. Phiên xử đầu tiên được tiến hành vào 10h ngày 4/5 (theo giờ địa phương) và kết thúc lúc 11h15 cùng ngày.
Các thẩm phán lần đầu tiên làm việc tại nhà và không phải mặc áo choàng đen truyền thống. Phiên xử được phát sóng trực tiếp trên đài phát thanh và truyền hình. Để tránh nhầm lẫn, các thẩm phán đã phát biểu theo thứ tự thâm niên của họ tại toà án và khán giả truyền hình có thể nhìn thấy hình ảnh của các thẩm phán trên màn hình cùng với tên của họ.
| Dự kiến trong tháng 6, Tòa án tối cao Mỹ sẽ xử lý 10 vụ án online. |
Sau khi Chánh án John Roberts tuyên bố bắt đầu phiên xử, mỗi luật sư có hai phút để đưa ra tuyên bố của mình. Theo tin từ tờ Washingtonpost, luật sư Erica Ross thuộc Bộ Tư pháp là người đưa ra tranh luận đầu tiên tại vụ kiện. Sau đó, Chánh án John Roberts khởi động việc đặt câu hỏi… Tờ Washingtonpost nhận định, phiên xét xử đầu tiên đã thúc đẩy toà án thường xuyên phát trực tiếp các vụ xử của mình.
Dự kiến, trong tháng 6, Toà án tối cao Mỹ sẽ thực hiện 10 phiên xử online như vậy. Các trường hợp sẽ được xét xử trong hai tuần tới bao gồm cả vụ kiện liên quan đến nỗ lực của Tổng thống Donald Trump trong việc bảo vệ thuế và các hồ sơ tài chính khác và liệu các đại cử tri có phải bỏ phiếu bầu cử cho ứng cử viên giành được phiếu phổ thông tại bang của họ hay không…
Sự nhượng bộ đáng kể
“Các cuộc tranh luận là một phần minh bạch trong quá trình ra quyết định của tòa án tối cao”, GS Tonja Jacob tại Đại học Luật Tây Bắc, Prashker, người đã nghiên cứu các lập luận của tòa án cấp cao nói: “Tôi nghĩ điều quan trọng là họ đang duy trì chúng theo cách phi truyền thống.
Trên khắp đất nước, virus SARS-CoV-2 gây chết người đã khiến các văn phòng đóng cửa và chính phủ thực thi các biện pháp cách ly xã hội. Toà án buộc phải chuyển sang việc lựa chọn công nghệ phục vụ công việc. Đây là một sự nhượng bộ đáng kể bởi toà án tối cao từ lâu đã chống lại các cuộc gọi hay cho phép các máy quay vào phòng xử án để truyền hình trực tiếp các cuộc tranh luận…”.
Thực tế thì trong khi trụ sở toà án tối cao vẫn mở cửa hàng ngày, Chánh án John Roberts lại là thành viên đơn độc trong phòng hội nghị khi các đồng nghiệp của ông tham gia một cuộc họp định kỳ vào thứ 6 để thảo luận về các vụ kiện và kháng cáo chờ xử lý. Hầu hết các nhân viên của toà án tối cao đều làm việc từ xa.
| Những phiên tòa online khiến phòng xử án thành nơi không bóng người. |
Thẩm phán cao tuổi nhất, Ruth Bader Ginsburg đã tổ chức các buổi tập luyện hai lần một tuần với huấn luyện viên của mình trong một không gian dành riêng gần phòng tập thể dục của tòa án trong suốt thời gian cách ly.
Còn thẩm phán Stephen G. Breyer, 81 tuổi thì chuyển đến Cambridge, Mass., nơi ông và vợ, Joanna, vẫn sở hữu một ngôi nhà từ những ngày còn là giáo sư trường Luật Harvard. Stephen G. Breyer đã chia sẻ công thức nấu nướng của mình với Tạp chí Phố Wall và đã nói chuyện với các sinh viên tại một trường tư thục ở thành phố New York thông qua ứng dụng Zoom…
Với quyết định của tòa án tối cao về việc giữ các cuộc tranh luận qua điện thoại, một số luật sư sẽ tham gia có nhiều điều để suy nghĩ và chuẩn bị trong vài tuần tới. Một số người đã tranh luận qua điện thoại trước đây, hoặc tại các tòa án tiểu bang, tòa án quận liên bang, hoặc trước các hội đồng xét xử phúc thẩm liên bang ba thẩm phán.
Nhưng thực hiện nó trên đường dây với một tòa án chín thành viên là một vấn đề khác, đặc biệt là xem xét các thẩm phán thường hoạt động như thế nào. “Sự khác biệt của một người sẽ là không có khả năng đọc ngôn ngữ cơ thể từ tòa án”, ông Ian Heath Gershengorn, một đối tác của Jenner & Block, người sẽ tranh luận vào ngày 11/5 cho một bị cáo hình sự ở McGirt v. Oklahoma, nhận xét.