Thực hư sai phạm của Bí thư Trùng Khánh Tôn Chính Tài
Theo tờ Thời báo Hoàn cầu, ngày 15-7, ông Triệu Lạc Tế, Trưởng ban Tổ chức Trung ương đã chủ trì cuộc họp tại thành phố Trùng Khánh để thông báo một quyết định gây chấn động dư luận.
Bởi ông Trần Mẫn Nhĩ, Ủy viên Trung ương đảng, Bí thư Tỉnh ủy Quý Châu được cử làm Bí thư Trùng Khánh, vị trí của ông Tôn Chính Tài, 53 tuổi, Ủy viên Bộ chính trị (trẻ nhất trong số 25 Ủy viên Bộ Chính trị). Theo thông lệ, khi công bố quyết định thay thế bao giờ cũng có người kế vị và người tiền nhiệm, nhưng tại cuộc họp ở thành phố Trùng Khánh, người ta chỉ thấy có ông Trần Mẫn Nhĩ.
| Ông Tôn Chính Tài và ông Trần Mẫn Nhĩ. |
Ngày 16-7, hãng Bloomberg dẫn thông tin từ 4 quan chức Trung Quốc giấu tên (tham dự cuộc họp tại Trùng Khánh) cho biết, ông Tôn Chính Tài mất ghế Bí thư Trùng Khánh vì đã "làm tổn hại nghiêm trọng tới uy tín của đảng".
Cùng ngày 16-7, tờ The Wall Street Journal đưa tin, ông Tôn Chính Tài đã bị bắt hôm 14-7 tại Bắc Kinh (khi đang tham dự cuộc họp 2 ngày của Bộ Chính trị, bàn về cải cách tài chính) để điều tra về những sai phạm.
Cũng trong ngày 16-7, hãng Reuters đã dẫn nhiều nguồn tin có liên hệ với giới chức lãnh đạo Trung Quốc cho biết, ông Tôn Chính Tài đang bị điều tra vì "vi phạm kỷ luật đảng", thuật ngữ thường được sử dụng để chỉ những trường hợp bị cáo buộc tham nhũng.
Việc này diễn ra đúng thời điểm ông Vương Tam Vận, nguyên Bí thư Tỉnh ủy Cam Túc (nhậm chức từ tháng 12-2011) trở thành Ủy viên Trung ương đảng thứ 15 nhận thông báo "có dấu hiệu vi phạm kỷ luật đảng".
Phát biểu sau khi được bổ nhiệm, ông Trần Mẫn Nhĩ khẳng định, nhiệm vụ chính trị hàng đầu của toàn thể cán bộ đảng viên Trùng Khánh là phải "bảo vệ vai trò lãnh đạo cốt lõi" của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tập Cận Bình.
Trước khi được bổ nhiệm làm Bí thư Trùng Khánh, ông Trần Mẫn Nhĩ (sinh năm 1960 tại Chư Kỵ, tỉnh Chiết Giang), từng là Phó Bí thư, Phó Thị trưởng thành phố Ninh Ba, Trưởng ban Tuyên truyền tỉnh Chiết Giang, Phó Tỉnh trưởng Chiết Giang, Phó Bí thư Tỉnh ủy Quý Châu, Tỉnh trưởng Quý Châu và Bí thư Quý Châu (tháng 7-2015).
Theo nhận định của Trưởng đại diện của tờ Nikkei ở Trung Quốc Tetsushi Takahashi, sau khi ngồi vào ghế Bí thư Trùng Khánh, ông Trần Mẫn Nhĩ sẽ trở thành Ủy viên Bộ Chính trị tại Đại hội 19.
Ngày 17-7, tờ Đa Chiều có bài bình luận: "Tại sao ông Tôn Chính Tài đột nhiên mất chức?". Theo đó, ông Tôn Chính Tài bị thay thế vì không hoàn thành nhiệm vụ "thanh trừ triệt để tàn dư tư tưởng độc hại của Bạc Hy Lai (nguyên Bí thư Trùng Khánh) và Vương Lập Quân (nguyên Giám đốc Sở Công an Trùng Khánh)".
Bởi hơn 5 tháng trước (11-2), tổ công tác số 11 của Ban chấp hành Trung ương đã thông báo kết luận, sau chuyến công tác tại Trùng Khánh, theo đó lãnh đạo thành phố chưa thực hiện tốt nhiệm vụ được giao, điều này cho thấy vai trò lãnh đạo của Đảng bộ Trùng Khánh yếu kém.
Trước khi ông Tôn Chính Tài mất ghế Bí thư, ông Hà Đỉnh, Giám đốc Sở Công an Trùng Khánh đã bị cách chức (tháng 6-2017). Theo tờ South China Morning Post, ông Tôn Chính Tài đang bị điều tra vì đã "vi phạm kỷ luật đảng".
Ông Tôn Chính Tài nhậm chức Bí thư thành phố Trùng Khánh năm 2012 (thay thế ông Trương Đức Giang, hiện là Chủ tịch Quốc hội) và có thể trở thành Ủy viên Bộ Chính trị đương nhiệm đầu tiên bị điều tra trong 5 năm qua (sau ông Bạc Hy Lai, bị kết án tù chung thân vì tội tham nhũng và lạm quyền).
Theo ông Trần Đạo Ấn, chuyên gia nghiên cứu chính trị thuộc Đại học Khoa học chính trị và luật Thượng Hải (Trung Quốc), Ủy viên Bộ Chính trị Tôn Chính Tài có thể đang gặp rắc rối bởi tên ông không được nhắc tới trong cuộc họp chuyển giao quyền lực ở thành phố Trùng Khánh.
Còn theo nhận định của Giáo sư Willy Lam thuộc Đại học Hongkong, việc ông Tôn Chính Tài vắng mặt ở cuộc họp bàn giao nhiệm vụ là rất bất thường, là dấu hiệu chỉ rõ đang gặp rắc rối. Ông Tôn Chính Tài được coi là ứng cử viên sáng giá của thế hệ lãnh đạo tiếp theo ở Trung Quốc sau Đại hội 19, nhưng…
Trong một diễn biến liên quan, gần 7 tháng trước (30-12-2016), Thị trưởng thành phố Trùng Khánh, ông Hoàng Kỳ Phàm đã từ chức, để mở đường cho việc được đề bạt lên một vị trí cao hơn. Trước đó, hãng Reuters từng đưa tin, ông Hoàng Kỳ Phàm đã được chọn để thay thế ông Dương Tinh làm Tổng thư ký Quốc vụ viện thời gian tới, và trở thành "cách tay phải" của Thủ tướng Lý Khắc Cường.