Tỷ phú Elon Musk mất hàng tỷ USD vì "vạ miệng"

• Tỷ phú Elon Musk từ chức chủ tịch Tesla sau khi nộp phạt khoản tiền khổng lồ
• Elon Musk bị Ủy ban Chứng khoán Mỹ kiện tội lừa đảo

Theo tin từ hãng Bloomberg thì cổ phiếu của hãng Telsa do tỷ phú Elon Musk xuống ở mức 264,77 USD/cổ phiếu sau phiên giao dịch ngày 29-9, tức giảm 13,9% so với 307,52 USD/cổ phiếu trong phiên giao dịch trước đó một ngày. Elon Musk, người nắm giữ 33,7 triệu cổ phiếu, hay gần 20% cổ phiếu của Tesla buộc phải chứng kiến ##giá trị cổ phiếu của ông giảm từ mức 10,75 tỷ USD vào cuối phiên ngày 28-9 xuống còn xuống 8,933 tỷ USD vào ngày 29-9. 

Tổng giá trị tài sản ròng của Elon Musk đến ngày 29-9 cũng được ước tính chỉ còn khoảng 23,1 tỷ USD. Tổng giá trị thị trường của hãng Tesla mất trong phiên giao dịch hôm 29-9 là 7.293 tỷ USD.

Vậy do đâu mà cổ phiếu hãng Telsa lại lao dốc không phanh đến vậy? Nó bắt nguồn từ hôm 7-8 khi tỷ phú Elon Musk đột nhiên đăng tải lên trang Twitter cá nhân một thông điệp với ngụ ý rằng sẽ mua lại toàn bộ Tesla và biến nó trở thành một công ty tư nhân. "Tôi đang cân nhắc việc sẽ biến Tesla thành công ty tư nhân với mức giá 420 USD/cổ phiếu. Nguồn tài trợ đã được đảm bảo", Musk cho biết. 

Sau tuyên bố này, giá cổ phiếu của Tesla tăng vọt hơn 9% trong một ngày rồi bắt đầu giảm. Giới đầu tư và các cổ đông của Telsa bắt đầu lên tiếng chỉ trích và nhiều người trong số đó đã đâm đơn kiện, cáo buộc tỷ phú Elon Musk đưa ra tuyên bố tư nhân hoá công ty nhằm thao túng giá cổ phiếu. Trong bối cảnh như vậy, ông Elon Musk ngay lập tức thông báo huỷ bỏ kế hoạch trên của mình.

Mọi chuyện những tưởng kết thúc thì Bộ Tư pháp Mỹ nhảy vào điều tra. Đỉnh điểm là vào ngày 27-9, SEC khởi kiện Giám đốc điều hành (CEO) của Tesla - tỷ phú Elon Musk về việc đăng tải "những thông tin không đúng sự thật và gây nhầm lẫn cho các nhà đầu tư" trên mạng xã hội Twitter. 

SEC khẳng định tuyên bố của vị CEO này là "sai sự thật," đồng thời nhấn mạnh "ông Elon Musk còn chưa thảo luận với bất kỳ nguồn đầu tư tiềm năng nào, nói gì đến việc đạt được thỏa thuận về các điều khoản then chốt bao gồm giá cổ phiếu".

Đại diện của SEC lập luận, tỷ phú 47 tuổi người gốc Nam Phi đã tự đưa ra mức giá tư nhân hóa của Tesla ở 420 USD/cổ phiếu và loan báo rộng rãi trên mạng xã hội mà không thảo luận vấn đề này với các thành viên trong hội đồng quản trị, nhân viên hay các chuyên gia tư vấn ngoài công ty.

Việc làm này vi phạm Quy tắc 10b-5 của Đạo luật Chứng khoán và Hối đoái vốn được SEC sử dụng để xử lý các nhà giao dịch nội gián và thao túng thị trường. Bà Stephanie Avakian, Giám đốc Bộ phận Thi hành án của SEC nói: "Chủ tịch và CEO của một công ty đại chúng có trách nhiệm rất lớn đối với các cổ đông. Những trách nhiệm đó bao gồm sự thận trọng khi đưa ra bất kỳ tuyên bố nào ảnh hưởng tới nhà đầu tư, mọi thứ cần đảm bảo sự thật và tính chính xác. Đối với một người nổi tiếng là nhà lãnh đạo công nghệ, cũng không thể được miễn trừ khỏi luật chứng khoán liên bang". 

Theo các chuyên gia kinh tế và chứng khoán thì "vi phạm Quy tắc 10b-5" là một cáo buộc rất nghiêm trọng, có thể khiến Elon Musk không được làm CEO từ giờ cho đến hết đời. Chuyện này từng xảy ra với Martha Stewart, CEO kiêm chủ tịch công ty truyền thông Martha Stewart Living Omnimedia - người bị SEC cáo buộc giao dịch nội gián liên quan cổ phiếu công ty sinh dược ImClone.

Trước sức ép từ SEC, ban đầu, tỷ phú Elon Musk bác bỏ những cáo buộc này, gọi đơn kiện của SEC là "hành động vô lý" và khẳng định ông luôn hành động "vì lợi ích của sự thật, sự minh bạch và nhà đầu tư". Nhưng đến đầu tháng 10, sau khi cân nhắc thiệt hơn, tỷ phú Elon Musk đã quyết định đi đến thoả hiệp với SEC. Tức là ông sẽ chấp nhận từ chức Chủ tịch Hội đồng quản trị Telsa trong vòng 45 ngày và không quay lại vị trí này trong 3 năm để được phép tiếp tục làm CEO của Tesla. 

Bên cạnh đó, tỷ phú này còn phải nộp một khoản phạt dân sự 20 triệu USD. Hãng Tesla cũng phải chấp nhận đóng một khoản tiền phạt trị giá 20 triệu USD vì không kiểm soát tốt các đăng tải của tỷ phú Elon Musk trên mạng xã hội. Hãng đồng ý bổ nhiệm mới hai giám đốc độc lập vào hội đồng quản trị và lập ủy ban giám sát các thông báo của Musk.