CIA công bố tài liệu tuyệt mật thời Chiến tranh lạnh
Hồ sơ “Family jewels” dày gần 700 trang, chứa đựng chi tiết các chiến dịch bí mật trong giai đoạn từ năm 1953-1973, qua 4 đời Giám đốc CIA là Allen Dulles (1893-1969), John A. McCone (1902-1991), William Raborn (1905-1990) và Richard Helms (1913-2002). Bao gồm các kế hoạch bắt cóc và thủ tiêu những nhân vật đối kháng, cũng như chủ động móc nối nội gián để thâm nhập vào các địa chỉ cần theo dõi.
Cụ thể là những tổ chức và cá nhân phản đối cuộc chiến Việt Nam và đường lối đối ngoại của Nhà Trắng. Ngoài ra còn có các bản báo cáo, phân tích và đánh giá về thực trạng của Liên Xô và Liên bang Nam Tư; âm mưu ám sát các chính khách ngoại quốc không “hợp gu” Washington…
|
Trang bìa hồ sơ mật “Family jewels” đăng tải trên mạng Internet. |
Phần đầu tập hồ sơ là sự tỏ ý nghi ngờ về nguyên nhân và ngày mất của lãnh tụ Xôviết Joseph Stalin (1878-1953), như một bản báo cáo vào mùa hè năm 1953 do một điệp viên nằm vùng ở Nga gửi về.
Nhưng quan điểm nhận định của CIA vẫn phải mặc nhiên thừa nhận vai trò và ảnh hưởng to lớn của Đại nguyên soái J. Stalin đối với toàn thể nhân dân Liên Xô: “Một sự thật là cá nhân Joseph Stalin được mọi người sủng ái. Không ai dám mảy may nghi ngờ về những quyết định của nhà lãnh đạo”.
Về Liên bang Nam Tư, bản báo cáo mật đề ngày 20-11-1970 do lãnh đạo CIA soạn thảo đệ trình Tổng thống Mỹ khi ấy là Richard Nixon (1913-1994), nhận định: “Quy chế lỏng lẻo của cái quốc gia quy tụ những sắc dân thiểu số khác biệt nhau về lịch sử, văn hóa và chủng tộc này sớm muộn cũng sụp đổ. Hố sâu chia rẽ lớn nhất chính là sự mất cân đối trong cơ cấu tổ chức chính quyền.
Ví như người Hrvat (Croatia) chiếm tới 22% dân số Nam Tư, nhưng lượng cán bộ gốc Hrvat chỉ chiếm có 17%; ngược lại người Serbia chiếm 42% số dân, còn số cán bộ gốc Serbia lại chiếm tới 50-60% - chủ yếu là trong quân đội và các cơ quan cấp trung ương”.
Điểm đáng nói là lần đầu tiên CIA dám công khai chủ trương ám sát các nguyên thủ ngoại quốc, đặc biệt là với Chủ tịch nước Cộng hòa Cuba Fidel Castro (1926-2016). Tài liệu cho thấy là CIA đã sử dụng cả bọn tội phạm có tổ chức nhằm thực hiện âm mưu đó. Vào tháng 8-1960, sinh mạng của nhà lãnh đạo F. Castro được “treo giá” là 150.000 USD.
Robert Maheu (1917-2008), một cựu nhân viên Cục Điều tra Liên bang (FBI) đã đứng ra làm trung gian môi giới giữa CIA và mafia Mỹ, cùng cách thức cụ thể được thỏa thuận là sẽ tìm cách tiến hành đầu độc vị Chủ tịch Nhà nước Cuba non trẻ. Kẻ trung gian R. Maheu trong vai người đại diện các tập đoàn đa quốc gia bị mất những nguồn lợi lớn lao, sau khi chính thể mới ở Cuba tiến hành quốc hữu hóa tất cả các sơ sở của người nước ngoài.
Phòng thí nghiệm bí mật thuộc CIA, tọa lạc ở phía bắc tiểu bang Wyoming đã chế ra 6 viên thuốc cực độc, dành riêng cho chiến dịch thủ tiêu tinh vi này. Doanh nhân kiêm sĩ quan dự bị Cuba Juan Orta là kẻ đầu tiên được chọn để thực hiện mục tiêu đầu độc. Nhưng một tháng rưỡi sau J. Orta từ chối sự cộng tác với CIA vì quá lo sợ…
| Khách sạn Havana Libre, nơi CIA từng dự tính đầu độc nhà lãnh đạo F. Castro. |
Rồi 2 tên gốc Cuba kế tiếp trong tổ chức mafia Mỹ là Salvatore Giancana và Santos Trafficant, muốn tiếp cận và đầu độc F. Castro tại khách sạn Havana Libre (nay là Hotel Tryp Habana Libre) ở thủ đô Havana nhưng bất thành… Sau thất bại ở Vịnh Con lợn dạo tháng 4-1961, CIA quyết định ngừng chiến dịch đầu độc và chuyển sang các phương thức thủ tiêu khác. Và rồi tất cả đều thất bại ê chề như lịch sử đã minh chứng…
Phần cuối của tập hồ sơ “Family jewels” quy tụ những trang nói về vụ Watergate. Các báo cáo mật của giới nhân viên CIA, vô hình trung đã góp phần khiến Tổng thống R. Nixon phải từ chức khi đang tại nhiệm dạo đầu tháng 8-1974, một sự kiện hi hữu chưa từng xảy ra trong lịch sử gần 2 thế kỷ tồn tại Hợp Chủng quốc Hoa Kỳ.
“Đa phần hồ sơ Family jewels đều thuộc dạng tuyệt mật, đề cập tới các kế hoạch và chiến dịch thực sự đã xảy ra do CIA trực tiếp điều hành - tân Giám đốc CIA Gina Haspel thổ lộ - Bằng cách công khai đăng tải các tài liệu lưu trữ, chúng tôi muốn đáp ứng nhu cầu của những ai lưu tâm chiểu theo Đạo luật Tự do Thông tin (FOIA)”.