Cảnh sát Brussels “truy hoan” giữa lúc báo động khủng bố
Vụ việc được tờ báo địa phương La Dernière Heure đăng tải hôm 29-12-2015. Tờ báo này cho biết, vụ việc xảy ra trong thời gian từ ngày 21-11 - khi mức báo động khủng bố lên mức 4, mức cao nhất - đến ngày 26-11, khi mức báo động đã được hạ xuống mức 3. Vào thời gian đó, Brussels chìm trong nỗi sợ hãi vì khủng bố đe dọa; cả thủ đô Bỉ tê liệt, cơ quan chính phủ, trường học, chợ, các tuyến tàu điện đều đóng cửa, ngừng hoạt động. Quân đội được điều động vào bảo vệ an ninh cho thủ đô.
Trong hoàn cảnh đó, khoảng 20 binh sĩ thuộc đơn vị bộ binh hạng nhẹ có tên gọi là Tiểu đoàn Chasseurs Ardennais cắm trại tại Đồn cảnh sát khu Ganshoren, thuộc Brussels-West. Đây là một trong 6 đồn cảnh sát lớn của Brussels, trực tiếp canh giữ an ninh cho các khu phố nghèo, phức tạp về an ninh, trong đó có khu phố Molenbeek, nơi trú ẩn của một số nghi can trong vụ khủng bố Paris. Sau một chầu ăn nhậu tưng bừng, các binh sĩ lên lầu "đi ngủ".
| Cảnh sát Bỉ canh gác tại cổng nhà ga xe điện ngầm ở trung tâm Brussels lúc cao điểm báo động khủng bố (22-11-2015). |
Khoảng 10 giờ đêm, đồn cảnh sát đóng cửa. Hai nữ cảnh sát viên được mời lên lầu và giao hoan với khoảng 8 binh sĩ. Hiện Cơ quan Cảnh sát Brussels-West Brussels đang mở cuộc điều tra nội bộ xem thực hư câu chuyện ra sao; nếu nội vụ được xác nhận, đây sẽ là hành động rất tắc trách của Cảnh sát Brussels-West trong bối cảnh an ninh thủ đô Bỉ đang bị đe dọa nghiêm trọng.
Theo điều tra, 3 trong số các nghi can vụ khủng bố Paris trú ngụ ở khu phố Molenbeek, và cơ quan chức năng Brussels cũng biết bọn này đã ở đây. Trong số này có Abdelhamid Abaaaoud, kẻ được cho là chỉ đạo vụ khủng bố, đã từng xuất hiện trong các video tuyển mộ chiến binh cho IS. Nhưng Abaaoud đã dễ dàng ra vào nước Bỉ mà không hề bị kiểm tra hay bắt giữ. Hai tên còn lại là anh em Ibrahim và Salah Abdeslam thì hồi đầu năm 2015 cũng bị cơ quan chức năng Bỉ tạm giữ, thẩm vấn vì tìm cách đến Syria gia nhập IS, nhưng sau đó được thả ra. Nghi can thứ tư là Bilal Hadfi, cũng trú ngụ tại Brussels, nhưng khi tên này "cực đoan hóa" và đi sang Syria hồi đầu năm 2015 thì cảnh sát cũng không hề hay biết.
Sau khi xảy ra vụ khủng bố Paris, cơ quan chức năng Bỉ và Pháp tiếp tục mất kiểm soát đối với nhóm nghi can nói trên. Ngay hôm sau vụ khủng bố, Salah Abdeslam bị chặn lại tại một chốt kiểm soát của Cảnh sát Pháp, nhưng được cho đi vì lúc đó y chưa bị phát hiện có liên quan. Thêm nữa, y cũng dễ dàng thoát vòng vây của cảnh sát vì luật pháp Bỉ cấm cảnh sát kiểm tra nhà riêng vào một số giờ nhất định.
Nguyên nhân của tất cả những sự yếu kém, lỏng lẻo của Cảnh sát Brussels có phần bắt nguồn từ cơ cấu tổ chức lỏng lẻo về mặt chính trị, sự phân hóa về ngôn ngữ và văn hóa của thủ đô Bỉ. Brussels bị phân chia thành 2 vùng, mỗi vùng nói một thứ tiếng Pháp hoặc Đức, trong đó vùng nói tiếng Pháp (Wallonia) ở phía nam đông hơn vùng nói tiếng Đức ở phía bắc. Quyền lực ở Brussels được phân chia theo vùng và theo ngôn ngữ, từ đó việc kiểm soát về mặt chính trị hoặc chia sẻ thông tin tình báo gặp rất nhiều khó khăn.
| Quân đội Bỉ được điều động vào bảo vệ thủ đô Brussels. |
Trong cơ cấu tổ chức các cơ quan an ninh, ngoài 6 đồn cảnh sát khu vực, Brussels còn có Cục Cảnh sát liên bang, hai cơ quan tình báo (quân sự và dân sự) và một đơn vị đánh giá mối đe dọa khủng bố. Ý tưởng sáp nhập 6 đồn cảnh sát đã từng được đề xuất, nhưng vấp phải sự phản đối bởi quận trưởng 19 quận của Brussels. Theo quy định, những vị quận trưởng này luân phiên nhau giám sát các cơ quan cảnh sát Brussels.
Hiện mức báo động khủng bố của Brussels đang ở mức 3, mối đe dọa khủng bố vẫn còn nhiều. Hôm 29-12, cơ quan chức năng Bỉ đã truy tố 2 nghi can âm mưu tổ chức khủng bố đêm giao thừa. Và trong đêm 30-12, Quận trưởng Yvan Mayeur của quận Brussels đã phải ra lệnh hủy bắn pháo hoa đêm giao thừa tại Quảng trường Place de Brouckère vì lo ngại khủng bố. Thông tin về vụ bắt giữ này đã được lan truyền đến nhiều quốc gia trên thế giới. Trong đó, Mỹ phản ứng dè dặt. Một số quan chức Mỹ cho biết, việc bắt giữ nghi can khủng bố đêm giao thừa ở Bỉ và Thổ Nhĩ Kỳ, cũng như vụ khủng bố Paris, đã làm dấy lên cuộc tranh luận rộng rãi về khả năng ứng phó các mối đe dọa khủng bố của châu Âu hiện tại và trong tương lai.
Trong khi đó, cuộc điều tra vụ khủng bố Paris vẫn tiếp tục. Ngày 30-12, Cảnh sát Bỉ đã ập vào lục soát một căn nhà ở khu Molenbeek và bắt giữ một người đàn ông có liên quan đến vụ khủng bố.