Chính phủ CHLB Đức không bắt tên đồ tể Adolf Eichmann

Tiết lộ mới giúp làm sáng tỏ sự miễn cưỡng của Chính phủ CHLB Đức trong việc đối đầu với quá khứ sau ngày sụp đổ của chế độ Quốc xã.

Một tư liệu mật do nhật báo Bild của Đức thu thập được từ tàng thư của BND, Cục Tình báo nước ngoài của Đức, cho thấy BND biết vị trí ẩn náu của Adolf Eichmann, tên tội phạm hàng đầu Đức Quốc xã vẫn chưa bị bắt vào thời đó, khoảng đầu năm 1952 - tròn 8 năm trước khi hắn bị các mật vụ Israel bắt tại Buenos Aires. Hắn bị đưa ra xét xử tại Israel, bị tuyên phạm nhiều tội ác chống lại nhân loại, và bị treo cổ vào năm 1962.

Bìa hồ sơ đánh máy xác định Eichmann đang sống tại Argentina bằng cái tên giả Clemens. Hồ sơ ghi: "Địa chỉ của E. được Tổng biên tập của tờ báo tiếng Đức Der Weg tại Argentina biết rõ". Sự thật là, Eichmann sống ở Argentina bằng nghề viết báo, dưới bút hiệu Ricardo Klement. Tờ Bild đã tiến hành động thái pháp lý buộc BND công bố một số tài liệu mật liên quan đến Eichmann, và tìm thấy các bìa hồ sơ của hắn trong số đó.

Trước đây, các cơ quan tình báo phương Tây cứ ngỡ là Đức tìm ra nơi ẩn náu của Eichmann từ năm 1956, theo nhà sử học Đức Bettina Stangneth. Người ta không biết liệu BND sẽ có phản ứng gì với thông tin mới (năm 1952). Nhưng giả sử BND không bất tài nhưng tìm không được Eichmann, cách giải thích duy nhất cho sự thất bại trong việc bắt giữ Eichmann là thiếu sự kiên định chính trị tại CHLB Đức để đưa hắn ra xét xử.

Ông Stangneth nói: "Không ai quan tâm đến việc có một phiên tòa xét xử Eichmann khi mà ngay cả thủ tướng cũng tuyên bố vào đầu năm 1953 rằng, mọi chuyện liên quan đến Đức Quốc xã nên dừng lại". Sau chiến tranh, lực lượng cảnh sát CHLB Đức, hệ thống pháp lý, Cục Tình báo và chính quyền dân sự, nơi nào cũng đầy các cựu nhân viên Đức Quốc xã.

Sợ nước Đức rối loạn sau chiến tranh

Theo ông Stangneth, "Quyết tâm đưa Eichmann ra xét xử tại Đức không nhất quán trong số những người có thể biến điều đó thành hiện thực. Lúc đó ai nấy đều muốn lãng quên quá khứ đau buồn...".

Là điều phối viên của hệ thống nhà tù diệt chủng giết chết 6 triệu người Do Thái, Eichmann từng ngồi trong các buổi họp liên bộ để thảo luận về các hoạt động diệt chủng, thậm chí Eichmann biết nhiều người từng làm việc dưới chế độ Quốc xã sau chiến tranh tiếp tục làm việc trong chính quyền CHLB Đức.

Stangneth cho biết tiếp: "Eichmann cũng biết có sự tiếp tay của một số công ty Đức trong các trại tập trung". Eichmann điều phối việc trục xuất người Do Thái ra khỏi nước Đức, một phần châu Âu có Đức Quốc xã chiếm đóng, và cả các trại tập trung. Hắn đào thoát thành công khỏi một trại giam của quân Đồng minh sau chiến tranh và sống bí mật ở Đức cho đến khi trốn thoát sang Argentina vào năm 1950.

Tội phạm Đức Quốc xã Adolf Eichmann bị đưa ra xét xử ở Jerusalem vào năm 1961.

Tránh nhiệm của chính phủ Đức

Uki Goni, một nhà báo người Argentina chuyên nghiên cứu cộng đồng Đức Quốc xã tại Argentina sau chiến tranh, cho biết ông không ngạc nhiên với thông tin BND biết nơi cư trú của Eichmann vào đầu năm 1952.

Ông nói: "Tất cả nghiên cứu của tôi đã chỉ ra rằng Đại sứ quán Đức ở Buenos Aires biết rất rõ ai là tội phạm Đức Quốc xã và họ sống ở đâu. Cộng đồng người Đức tại thành phố đó khá nhỏ và an ninh nên không thể có chuyện mật vụ hay nhà ngoại giao BND không biết họ là ai được. BND đã bỏ qua cơ hội bắt giữ các cựu sĩ quan SS và Đức Quốc xã. Rất nhiều các mật vụ BND có nhiệm vụ phải theo dõi bọn Đức Quốc xã ở nước ngoài và "làm nội gián" trong tổ chức của mình".

BND cố ngăn không cho hàng ngàn tài liệu liên quan đến Eichmann bị giải mật nhưng thất bại hồi năm ngoái khi Tòa án Hành chính Liên bang tại Leipzig ra phán quyết lệnh cấm giải mật của BND về hồ sơ Eichmann là trái pháp luật. Tuy vậy, muốn truy cập các hồ sơ này không hẳn dễ dàng và các nhà nghiên cứu cần một luật sư giỏi và nhiều nguồn tài chính mới được cho phép xem các tài liệu ấy.

Không như nhiều nhà sử học, nhật báo Bild, tờ báo bán chạy nhất tại Đức, đã có cả hai. Các ứng dụng để xem các tập tin BND về Eichmann được thương lượng trên cơ sở từng trường hợp cụ thể. Ngược lại, CIA cũng giải mật nhiều tài liệu về Eichmann trong năm 2005 và tải chúng lên Internet.

Stangneth, nhà sử học sắp xuất bản một cuốn sách về Eichmann cho biết: "Chúng tôi cần phải khám phá thông tin mới này, nếu chúng tôi không có khả năng làm điều này vào năm 2011 thì đó là sự ô nhục. CHLB Đức đang bảo vệ lý lẽ của riêng mình, cho rằng tất cả mọi thứ bắt đầu đổi mới khi chiến tranh kết thúc. Eichmann không chỉ là một phần của lịch sử Đức Quốc xã, hắn cũng là một phần của lịch sử Tây Đức".

Stangneth tin rằng Chính phủ Đức cần nhìn nhận sự thật để ra lệnh cho chính quyền công bố các tập tin nhạy cảm thời kỳ đó