Clementine Churchill: “Cái bóng vĩ đại” của Winston Churchill

Điều đó được tô đậm trong cuốn tiểu sử mới của nhà sử học kiêm nhà báo Sonia Purnell mang tựa đề “Clementine: The Life of Mrs. Winston Churchill” (tạm dịch: “Clementine: Cuộc đời bà Winston Churchill”). Những trang tiểu sử khiến người đọc cảm nhận Thủ tướng Churchill cũng là người chồng ảnh hưởng không ít vào vợ trong suốt cuộc hôn nhân kéo dài 57 năm. Nhờ có sự ủng hộ kiên định của Clementine mà Thủ tướng Anh luôn kiên định tinh thần giữa cuộc Thế chiến II vô cùng khốc liệt.

Tác giả Sonia Purnell mô tả bà Clemantine Churchill được coi là "vũ khí bí mật" với sức mạnh và sự ảnh hưởng đến người chồng quyền lực Churchill là "không ai sánh nổi". Theo tác giả Purnell, trước đây Clementine Churchill luôn bị phần đông các nhà sử học đánh giá là "cái bóng bên chồng mờ nhạt" cho nên bà cần được thanh minh. Nhờ cuốn sách của Purnell mà cuộc đời cũng như vai trò lịch sử của bà được thoát ra khỏi bóng tối. Tuy nhiên, cuộc sống khép kín và không có bạn bè thân của Clementine (tên khai sinh là Hozier) là thách thức không nhỏ cho nhà viết tiểu sử.

Tháng 9-1908, Clementine Hozier - cháu gái của một bá tước - bắt đầu cuộc sống của một phụ nữ quyền lực sau khi kết hôn với Churchill, người lớn hơn bà 10 tuổi và lúc đó là một nghị sĩ nổi tiếng là trực tính và hay nóng nảy. Tuy được sinh ra trong một gia đình thuộc dòng dõi quý tộc nhưng Clementine phải cam chịu tuổi thơ buồn phiền, đau khổ khi cha mẹ ly hôn lúc bà chỉ mới 6 tuổi và người mẹ rơi vào cảnh sống túng thiếu. Người chị mà bà rất yêu thương chết sớm vì bệnh thương hàn, đây cũng là mất mát không gì bù đắp nổi cho tuổi thơ của Clementine. Clementine thay đổi chỗ ở vài lần để tránh mặt các chủ nợ và trải qua một thời gian kiếm sống bằng nghề thợ may và dạy tiếng Pháp.

Là người phụ nữ xinh đẹp và thanh lịch, bên cạnh đó, Clementine còn được Purnell mô tả là chuyên gia cố vấn thông thái của Winston Churchill, thường trực tiếp đưa ra những lời khuyên thiết thực nhất, viết lại những bài diễn văn cho chồng, cố gắng giảm bớt giọng điệu nóng nảy hay giận dữ trong những bức thư, ngăn ngừa chồng phạm phải một vài sai lầm chính trị kinh khủng.

Clementine cũng là người giúp chồng thuyết phục Mỹ tham gia vào Thế chiến II. Bà giúp chồng giải tỏa mối quan hệ căng thẳng đôi khi xảy ra với các nhà lãnh đạo đồng minh khác như Stalin, Roosevelt và Charles de Gaulle. Không hoàn toàn đứng trong bóng tối, đôi khi Clementine đã bước ra ánh sáng để tuyên bố quan điểm của mình về nữ quyền. Bất chấp người chồng bảo thủ, Clementine từng công khai ủng hộ quyền đi bầu của phụ nữ (vào đầu thế kỷ XX ở Anh), điều hành các nhà ăn của nữ công nhân quốc phòng và bao bọc con cái sống trong cảnh nghèo khó của họ.

Phần đông các nhà sử học cho rằng Clementine là phụ nữ nhút nhát, thậm chí rất dễ sợ hãi và hết mực tôn vinh người chồng nổi tiếng của mình. Mặc dù thận trọng tránh gây tranh cãi với chồng trước mặt mọi người, song bà thực sự là một trong số ít người không bao giờ sợ Churchill. Clementine thẳng thắn chỉ trích chồng khi hai người ở riêng với nhau nếu bà nghĩ ông phạm sai lầm về mặt cá nhân hay chính trị. Do có cùng tuổi thơ thiếu thốn tình cảm gia đình cho nên Clementine và Churchill rất mực yêu thương nhau và hiếm khi nghi ngờ nhau.

Trong cuốn sách, Purnell đề cập đến những nỗ lực không biết mệt mỏi của Clementine để giữ gìn sức khỏe cho Churchill trong suốt cuộc chiến tranh chống Hitler. Lãnh đạo nước Anh thời đó được chẩn đoán mắc bệnh tim, dễ bị nhồi máu cơ tim vào bất cứ lúc nào - và những chuyến bay nhiều giờ có thể ảnh hưởng nguy hiểm đến tính mạng của ông. Đó là lý do mà Clementine vô cùng lo sợ mỗi khi Churchill phải ngồi máy bay hàng giờ để đi gặp các tướng lĩnh dưới trướng mình hay các nhà lãnh đạo khối Đồng minh, Trung Đông hay châu Phi.

Trong cuộc sống gia đình, Clementine nổi tiếng là người cầu toàn cho nên chỉ có vài người giúp việc ở lại lâu với bà. Đối với bà, việc chọn đúng số lượng người giúp việc, người làm vườn và đầu bếp là rất quan trọng. Từng bông hoa trong lọ phải được sắp xếp trang nhã. Sau giờ nghỉ trưa của bà, mọi áo gối phải được thay mới. Bà sẽ nổi giận khi nhân viên làm việc không tốt. Clementine đặc biệt giỏi các môn săn bắn, tennis và bơi lội.

Hai vợ chồng Thủ tướng Churchill có 5 người con nhưng phần đông trong số đó đều có cuộc hôn nhân đổ vỡ và họ sớm sa vào nghiện rượu. Winston Churchill sống âm thầm vào những năm cuối đời và mất ngày 24-1-1965 ở tuổi 90 do nghẽn mạch máu não và hôn mê sâu. Bà Clementine qua đời năm 1977 tại London, hưởng thọ 92 tuổi.

Về sau tướng tham mưu trưởng Pug Ismay của Churchill nhận định: "Nếu không có Clementine… câu chuyện của Winston Churchill và thế giới sẽ là câu chuyện khác".