Đạo diễn nổi tiếng Walt Disney là điệp viên kỳ cựu của FBI
Cách đây 72 năm, vào ngày 10/11/1940, đạo diễn điện ảnh người Mỹ Walt Disney chính thức được Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) tuyển dụng, trở thành một điệp viên nội gián hàng đầu ở kinh đô điện ảnh Hollywood.
Lịch sử hãng phim hoạt hình nổi tiếng thế giới luôn tràn ngập những câu chuyện ly kỳ, kích thích sự tò mò của khán giả, nhưng ít ai ngờ rằng, nhà sáng lập Hãng phim Walt Disney, "cha đẻ" của chú chuột Mickey tinh nghịch và hàng loạt các nhân vật hoạt hình ưa thích khác lại là chỉ điểm viên "nằm vùng" cộm cán của FBI, cơ quan mật vụ khét tiếng trong việc truy lùng những người có quan điểm chống đối đường lối của Chính phủ Mỹ trước, trong và sau Thế chiến II.
Thật ra sự việc được phanh phui ngay từ đầu thập niên 90 thế kỷ trước, khi Đạo luật về quyền được tiếp cận thông tin do Quốc hội Mỹ phê chuẩn chính thức có hiệu lực. Tác giả Marc Eliot, một cây bút nổi tiếng viết tiểu sử các nhân vật nổi tiếng trong ngành công nghiệp giải trí, đã được phép tiếp xúc với hồ sơ nhân sự của FBI về W. Disney. Bộ hồ sơ dày tới… 570 trang, quy tụ tất cả những tài liệu liên quan tới đạo diễn kỳ cựu.
Năm 1993, M. Eliot cho phát hành cuốn sách gây kinh ngạc có tựa đề "Walt Disney - Hollywood's Dark Prince" (Walt Disney - Hoàng tử bí mật của Hollywood), trong đó cho thấy W. Disney được tuyển mộ làm chỉ điểm viên trực thuộc chi nhánh FBI ở Los Angeles kể từ ngày 10/11/1940, kéo dài suốt 26 năm cho đến lúc ông trút hơi thở cuối cùng vào cuối năm 1966.
Để rộng đường dư luận hòng xóa đi nỗi ngờ vực trong lòng độc giả, M. Eliot đã gửi các bản photocopy hồ sơ tài liệu cho Ban biên tập tờ The New York Times, một trong những nhật báo hàng đầu nước Mỹ nhằm làm sáng tỏ vấn đề. Đồng thời, tác giả cũng ghi chú cụ thể trong sách, rằng nhiều trang hồ sơ đã bị gạch xóa hoặc bị thu hồi vì lý do an ninh quốc gia. Do vậy không thể khẳng định W. Disney đã chỉ điểm những ai trong giới nghệ thuật chuyên nghiệp ở Hollywood là "cộng sản", hay "có âm mưu lật đổ chính quyền".
Tuy nhiên, tài liệu lưu trữ của FBI còn chỉ rõ trong cuộc lãn công tập thể của đội ngũ làm phim hoạt hình vào năm 1941, W. Disney đã cáo buộc những người lãnh đạo đình công là "tuyên truyền cho cộng sản".
Năm 1954, W. Disney được FBI công nhận là "điệp viên mật hoàn hảo, với trách nhiệm chuyên sâu trong lĩnh vực quan hệ cộng đồng, cung cấp những thông tin đáng tin cậy để có thể sử dụng trong thực tế", như nguyên văn lời nhận xét của Giám đốc FBI Edgar Hoover. Qua đó chứng tỏ W. Disney đã theo dõi động thái cũng như tâm trạng của các diễn viên, người viết kịch bản, nhà sản xuất, đạo diễn, kỹ thuật viên và các nhà hoạt động công đoàn ở "thánh địa phim ảnh" Hollywood.
Đổi lại, E. Hoover cho phép W. Disney được tự do sử dụng các chi nhánh FBI, cũng như cả trụ sở chính tại thủ đô Washington phục vụ cho nhu cầu làm phim, một điều ưu ái hiếm có mà chưa hãng phim nào khác được hưởng đặc ân tương tự.
Hồ sơ lưu trữ ghi nhận mối liên hệ giữa Giám đốc E. Hoover với nhà làm phim mới nổi W. Disney, đã khởi sự cả 4 năm trước khi Disney được chính thức tuyển dụng. Trong bức thư đầu tiên gửi cho W. Disney đề ngày 12/6/1936, E. Hoover viết: "Tôi thật sự lấy làm mãn nguyện, khi có thể hân hạnh tiếp nhận những thông tin hữu ích từ ngài. Chúng tôi sẽ chu cấp cho ngài đầy đủ các phương tiện trong đời thường…".
Ý nghĩa của câu "phương tiện đời thường" thật đầy ẩn ý, nhưng rõ ràng không phải là phương tiện điện ảnh chuyên dụng thuần túy. Tài liệu cũng minh chứng cho sự liên lạc qua lại giữa hai người được cả nước Mỹ biết tên này kéo dài suốt 3 thập niên ròng.
Đỉnh điểm của sự hợp tác khăng khít với FBI là vào năm 1944, khi W, Disney đứng ra thành lập Liên minh Bảo toàn các ý tưởng Mỹ, một tổ chức quy tụ những phần tử chống cộng nòng cốt ở Hollywood. Người đứng đầu liên minh này là Sam Wood, Phó chủ tịch Hãng Walt Disney