Hé mở sự can thiệp của Mỹ vào bầu cử Chile năm 1964
Năm 1964, hai ứng cử viên Salvador Allende và Eduardo Frei lao vào cuộc đua giành ghế tổng thống
Theo những tài liệu vừa được giải mật, chiến dịch tuyệt mật của Mỹ nhằm ủng hộ đảng Dân chủ Cơ đốc giáo của Frei bắt đầu từ tháng 4/1964 theo đề nghị của trợ lý Tổng thống Kennedy - Richard Goodwin - và đại sứ Mỹ tại
Để chuẩn bị cho cuộc bầu cử năm 1964, tháng 10/1963, đội quân bán cầu Tây của CIA đã đề xuất một “chương trình hành động chính trị cụ thể tại Chile” nhằm nâng cao khả năng thắng cử của đảng Dân chủ Cơ đốc giáo. Người đứng đầu lực lượng Tây bán cầu của CIA J.C. King đã đề xuất ý kiến quỹ này phải được cung cấp theo một cách thức sao cho Frei vẫn biết đó là tiền có nguồn gốc từ Mỹ mà vẫn cho phép Mỹ có thể phủ nhận trong trường hợp cần thiết, nhờ thế CIA có thể gây ảnh hưởng đối với đảng Dân chủ Cơ đốc giáo mà vẫn không bị cộng đồng quốc tế lên án.
Vào ngày 26/3/1964, người phụ trách chương trình tranh cử của Frei đã có cuộc tiếp xúc với các quan chức của đại sứ quán Mỹ để bàn về ngân sách tranh cử tới 1,5 triệu USD trong khi ngân quỹ của đảng chỉ còn 500.000 USD. Một bản ghi nhớ trong cuộc họp này chỉ rõ: “Phía
Sau đó, vào ngày 2/4, nhóm công tác đặc biệt của Nhà Trắng - nhóm chuyên thực hiện các chương trình bí mật - đã nhóm họp tại văn phòng ở Nhà Trắng và giao cho CIA nhiệm vụ tài trợ chương trình tranh cử của đảng Dân chủ Cơ đốc giáo với một điều kiện: CIA phải đảm bảo đảng của Frei biết được nguồn gốc của số tiền bí mật này nhưng không được để lại bằng chứng gì.
Ngày 14/5, nhóm đặc biệt này đã quyết định thông qua khoản tiền viện trợ bí mật lên tới 1,25 triệu USD để cho phép đảng Dân chủ Cơ đốc giáo có thể tranh cử với toàn bộ khả năng của mình. Ngày 23/6, chính quyền Johnson đã thông qua một khoản viện trợ 500.000 USD nữa cho Frei để duy trì “tốc độ và nhịp độ của chương trình tranh cử”. Trong một bản ghi nhớ đặc biệt gửi cố vấn an ninh quốc gia McGeorge Bundy, một trợ lý của ông ta đã viết: “Chúng ta không thể thua trong cuộc bầu cử này, chính vì thế tôi nghĩ chúng ta không nên tính tới việc tiết kiệm”.
Tổng cộng, CIA đã sử dụng 2,6 triệu USD trực tiếp cho cuộc vận động tranh cử này. Ngoài ra, một khoản tiền 3 triệu USD nữa còn được sử dụng cho các hoạt động chống phá chương trình tranh cử của Allende nhằm tách cử tri Chile khỏi liên minh FRAP của Allende.
Frei thừa nhận
Tài liệu vừa được giải mật này đã chấm dứt cuộc tranh cãi kéo dài tại
Sau chiến thắng của Frei ngày 4/9/1964, ủy ban 303, tên mới cho một nhóm liên cơ quan chịu trách nhiệm về các chiến dịch bí mật của Chính phủ Mỹ, đã nhóm họp và thảo luận về việc đóng góp ngân quỹ của Mỹ trong cuộc bầu cử tại Chile. Theo những chi tiết của cuộc họp này, ông Bundy phát biểu: “Chúng ta cần khen ngợi những người đã góp sức vào thành công của cuộc bầu cử tại
Giám đốc CIA John McConne nhận xét rằng "chính những cử tri
Sau cuộc bầu cử này, CIA và Bộ Ngoại giao Mỹ tiếp tục tranh luận về việc sẽ gây ảnh hưởng với Frei như thế nào. Ngày 30/9, trong cuộc họp giữa các quan chức Bộ Ngoại giao và CIA, người phụ trách các chiến dịch đặc biệt của CIA được thông báo rằng, Ngoại trưởng Dean Rusk “không muốn chúng ta tham gia vào sự can dự của Chính phủ Mỹ đối với Chính phủ Frei để sử dụng lợi thế giành được thông qua việc tài trợ cho đảng Dân chủ Cơ đốc giáo trong quá trình tranh cử". Fitzgerald cho biết, quyết định này khiến ông ta không hài lòng còn trợ lý Ngoại trưởng Thomas Mann thì cho CIA biết, ông ta nghi ngờ chỉ thị của Rusk và cho rằng “nó không phải là tiếng nói thật".
Tài liệu mới được giải mật còn tiết lộ những chính sách của Bộ Ngoại giao Mỹ dẫn tới cuộc đảo chính tại