Kyrgyzstan – “Miếng bánh thơm” của các cường quốc
Thực tế thì Kyrgyzstan là trung tâm xung đột quyền lợi giữa các cường quốc trong khu vực và quốc tế. Tất cả đều muốn có được “miếng bánh thơm Kyrgyzstan”.
Tại khu vực
Ngay sau khi cuộc đảo chính hồi tháng 4/2010 xảy ra tại Kyrgyzstan (những diễn biến của cuộc đảo chính này giống y hệt các cuộc cách mạng màu trước đây do Washington tiến hành như cuộc Cách mạng Hoa hồng tại Gruzia năm 2003, Cách mạng Cam tại Ucraina năm 2004 và thậm chí là cuộc Cách mạng hoa Tulip năm 2005 đem lại quyền điều hành Kyrgyzstan cho Tổng thống thân Mỹ Kourmanbek Bakiev), nhiều phương tiện truyền thông phương Tây cho rằng đây là màn dàn dựng của người Nga khi áp dụng nhuần nhuyễn những chiêu bài giật dây của phương Tây.
Theo họ, Moskva sẽ được hưởng lợi nhiều nhất từ sự thay đổi chế độ tại
Người biểu tình đốt áp phích có in hình Tổng thống Bakiev. |
Thùng thuốc súng chính trị
Những cuộc biểu tình chống Tổng thống Bakiev nổ ra hồi tháng 3/2010 sau khi có những tiết lộ cáo buộc vị tổng thống này cùng gia đình tham ô một số tiền khổng lồ. Năm 2009, ông Bakiev đã cho sửa một điều khoản trong Hiến pháp
Cụ thể, ông Bakiev đã đưa con trai và người thân vào nắm giữ những vị trí quan trọng trong chính quyền Bishkek, chẳng hạn như vị trí nắm giữ những khoản tiền khổng lồ, ước tính lên đến 80 triệu USD/năm, từ khoản tiền thuê căn cứ Manas của Mỹ và từ những hợp đồng khác.
Cuối năm 2009, ông Bakiev đã cho tăng thuế đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ và đầu năm 2010 thì cho áp những biểu thuế mới trong lĩnh vực viễn thông. Ông ta còn tư nhân hóa tập đoàn điện lớn nhất
Dư luận
Làn sóng biểu tình tại
Theo những nguồn tin đáng tin cậy từ Nga, cùng vào thời điểm đó, bà Roza Otounbaieva đã tiến hành đàm phán với Thủ tướng Nga Vladimir Putin về tình hình tồi tệ tại Bishkek. Ngay sau khi chính quyền Bakiev bị lật đổ và chính quyền lâm thời của bà Otounbaieva đang hình thành, Moskva là người đầu tiên thừa nhận chính quyền lâm thời và đề xuất hỗ trợ 300 triệu USD để chính quyền Otounbaieva ổn định tình hình, đồng thời chuyển một phần khoản cho vay 2,15 tỉ USD, được Nga ký năm 2009 với chính quyền Bakiev nhằm xây dựng một nhà máy thủy điện tại Naryn. Khoản tiền 2,15 tỉ USD này được Moskva chấp nhận sau khi Bakiev quyết định đóng cửa căn cứ quân sự Manas của Mỹ.
Những cuộc bạo động hồi tháng 3/2010 lại làm tất cả mọi người bất ngờ, đầu tiên là ông Bakiev và người Mỹ. Sự bình tĩnh của quân đội, cảnh sát và biên phòng Kyrgyzstan trong những ngày đầu của bạo loạn đã khiến người ta nghĩ đến một sự phối hợp phức tạp và tỉ mỉ, được lên kế hoạch từ trước. Cho đến giờ, vẫn chưa có ai chứng minh một cách rõ ràng được rằng liệu đó có phải là sự giật dây từ bên ngoài Kyrgyzstan hay không và nếu có thì đó là hành động của FSB Nga hay CIA Mỹ hoặc một cơ quan tình báo nước ngoài nào khác?
Ngày 7/4/2010, sau khi mất quyền kiểm soát tình hình, ông Bakiev đã vội vã quay sang cầu viện Mỹ. Nhưng nhận thấy tình hình nghiêm trọng khi mà máu của người biểu tình đã đổ quá nhiều trên các đường phố, Mỹ đã xúi ông Bakiev và gia đình về cố thủ tại thành phố Osh, chờ thời cơ quay lại nắm quyền. Nhưng điều đó đã không xảy ra. Thông qua chính phủ và giới lãnh đạo quân đội, cảnh sát và các lực lượng biên phòng, Bakiev đã từ chức ngày 16/4 và chạy sang
Chính quyền mới tại
Chốt chặn địa chính trị
Hiện nay,
Năm 1997, mỏ vàng Kumtor bắt dầu được đưa vào khai thác và là một trong những mỏ vàng lớn nhất thế giới. Tuy nhiên, quan trọng hơn cả những nguồn tài nguyên trên,
Sau những diễn biến phức tạp tại Kyrgyzstan hồi tháng 4 vừa qua, Bộ Ngoại giao Mỹ đã cố gắng bảo vệ Bakiev với hy vọng rằng họ có thể giải tán biểu tình, đập tan những vụ bạo loạn và đưa con người của cuộc cách mạng hoa Tulip trở lại nắm quyền. Chả thế mà trong thời gian đầu, Ngoại trưởng Hillary Clinton đã kêu gọi phe đối lập ở
Vị trí địa lý chiến lược của Kyrgyzstan. |
Người ta nhớ lại: đến ngày 7/4, thời điểm cao trào nhất của bạo động, trong khi chưa có lối thoát nào cho tình hình lúc đó, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Philip Crowley vẫn tuyên bố với báo giới rằng: "Chúng tôi mong muốn
Đến ngày 15/4, khi Bakiev dường như không còn cơ hội quay trở lại nắm quyền, Bộ Ngoại giao Mỹ tuyên bố không ủng hộ bất cứ ai, kể cả Tổng thống bị lật đổ Bakiev hay phe đối lập. Trong một thông báo thể hiện sự thận trọng tối đa, nhất là liên quan tới căn cứ Manas, Philip Crowley cho biết: "Chúng tôi muốn tình hình được giải quyết trong hòa bình và chúng tôi không ủng hộ bất cứ phe nào tại
Ai đứng đằng sau vụ đảo chính tại
Mặc dù có nhiều phương tiện truyền thông nói đến vai trò của các cơ quan tình báo Nga trong vụ đảo chính tại
Tại hội nghị về giải trừ vũ khí hạt nhân tại Praha, Cộng hòa Séc, cố vấn về vấn đề Nga tại Nhà Trắng, Michael McFaul, cho biết về tình hình
Về lý thuyết, nước Mỹ hoàn toàn có lý do để tin rằng họ có thể làm việc được với lãnh đạo của chính phủ mới tại
Một số phương tiện truyền thông phương Tây muốn tìm cách chứng minh rằng, sự giật dây của Moskva trong vụ đảo chính gần đây tại Kyrgyzstan theo kịch bản cách mạng màu là nhằm cân bằng lại sự hiện diện của Mỹ tại Trung Á. Tuy nhiên, cũng có những tình tiết cho thấy đây có thể là một sự thay đổi chính quyền Kyrgyzstan lần thứ hai của Mỹ sau khi nhận thấy Bakiev đang làm thân với Trung Quốc về vấn đề kinh tế. Điều dễ nhận thấy nhất hiện nay là cả Moskva và
Ngày 15/4, Kanat Saudabayev, Chủ tịch Tổ chức Hợp tác và An ninh châu Âu (OSCE) khẳng định việc sơ tán thành công Tổng thống Bakiev là kết quả của những cố gắng hợp tác giữa Tổng thống Obama và Tổng thống Medvedev!
Đương nhiên,