Mỹ theo dõi chương trình hạt nhân của Pháp
Ngày 21/3 vừa qua, 32 bộ hồ sơ được lập trong khoảng từ tháng 2/1946 - 6/1987 tiết lộ, ngay sau Chiến tranh thế giới lần thứ 2 kết thúc, Mỹ đã bí mật theo dõi chương trình hạt nhân của Pháp.
Mỹ đặc biệt quan tâm theo dõi chương trình phát triển hạt nhân của Pháp trong giai đoạn từ thập niên 50 tới tận giữa thập niên 70 của thế kỷ XX. Sở dĩ Mỹ phải dừng việc theo dõi vào thời gian này là do năm 1974 Pháp quyết định ngưng những thí nghiệm hạt nhân bên trên tầng khí quyển.
Vào thời điểm Mỹ quan tâm nhiều nhất tới chương trình hạt nhân của Pháp, Washington đã huy động nhiều vệ tinh, máy bay do thám U2, tàu ngầm và tàu chiến để thu bắt, nghe lén các cuộc hội thoại và sử dụng cả một mạng lưới điệp viên khổng lồ để thu thập tin tức về chương trình hạt nhân của Pháp vừa cả trên lãnh thổ nước Pháp lẫn trên cả Thái Bình Dương.
Một ghi chép tối mật đề ngày 18/2/1946 cho biết có tin cho rằng một nhóm các nhà bác học người Pháp đã tìm ra được phương pháp chế tạo vũ khí hạt nhân và đã bắt đầu cho áp dụng những phát hiện đó vào việc chế tạo bom nguyên tử. Ngoài ra, những nhà bác học trên còn dự định sẽ bán kết quả nghiên cứu của họ. Nhưng những người này lại không muốn bán kết quả đó cho các nước đồng minh cũng như ngay cả cho Chính phủ Pháp vì những lý do chính trị.
Đầu thập niên 50, Bộ Ngoại giao và quân đội Mỹ đã tiến hành theo dõi chặt chẽ những thành viên tham gia các chương trình hạt nhân của Pháp, trong khi đó Pháp vẫn chưa có quyết định sẽ chế tạo và sở hữu vũ khí hạt nhân hay không. Quá trình theo dõi này đặc biệt tăng mạnh vào giữa thập niên 50 sau khi Pháp quyết định thành lập nhóm nghiên cứu bí mật về vũ khí hạt nhân, đồng thời tìm kiếm một trung tâm thử nghiệm vũ khí hạt nhân ở vùng sa mạc Sahara và trên biển Thái Bình Dương. Những thử nghiệm vũ khí hạt nhân đầu tiên của Pháp tại vùng Sahara được tiến hành vào năm 1960 và trên biển Thái Bình Dương vào năm 1966.
Những tư liệu lập trong thập niên 60 của Mỹ đã miêu tả chi tiết về các địa điểm thử nghiệm hạt nhân của Pháp là Mururoa và Fangataufa tại Polynésie (thuộc địa của Pháp nằm trên biển Thái Bình Dương), cũng như chiến dịch của Mỹ mang tên “Burning Light” nhằm đo đạc sóng điện từ phát ra từ các vụ thử hạt nhân của Pháp. Thậm chí, tình báo Mỹ còn biết trước ngày giờ Pháp sẽ thử hạt nhân và tới đó chờ sẵn.
Tài liệu ghi chép gần đây nhất đề năm 1987, nhưng theo lời của Jeffrey Richelson, chuyên viên nghiên cứu tư liệu về an ninh quốc gia Pháp, thì thực chất các hoạt động theo dõi các hoạt động hạt nhân của Pháp được phía Mỹ kéo dài mãi tới thập niên 90. Ông này còn khẳng định một phần các hoạt động theo dõi của Mỹ đã nhận được sự trợ giúp từ