“Người nguyên tử”, nhân vật thứ sáu trong nhóm "Bộ ngũ Cambridge"

20:15 16/09/2015
Suốt hơn 50 năm, danh tính của các thành viên trong nhóm điệp viên "Bộ ngũ Cambridge" nổi tiếng thế giới đã gây ra nhiều cuộc tranh cãi sôi nổi đồng thời phát sinh không ít sự nghi ngờ về tính xác thực của những tiết lộ.

Trước đây, 4 cái tên điệp viên làm việc cho Cơ quan Tình báo KGB của Liên Xô được công khai là: Kim Philby, Guy Burgess, Donald Maclean và Anthony Blunt. Riêng người thứ 5 trong nhóm Cambridge được tin là một trong hai người - Bletchley Park và sĩ quan Cơ quan phản gián Anh MI-6 John Cairncross.

Như Chuyên đề ANTG đã đề cập, trong quyển "Stalin's Englishman: The Lives Of Guy Burgess" của Andrew Lownie vừa phát hành có nội dung tiết lộ danh tính của người thứ sáu.

Người thứ 6 - Wilfrid Mann.

Nhà vật lý học tài ba của MI-6 Wilfrid Mann được cho là đã trao các bí mật hạt nhân cho KGB cho phép Liên Xô phát triển quả bom nguyên tử của riêng mình. Wilfrid Mann - được các đồng nghiệp ở MI-6 gọi là "Atomic Man" (Người nguyên tử) - chính là cầu nối giữa chương trình vũ khí hạt nhân mới thành hình của Anh với nhóm chuyên gia làm việc dưới quyền nhà khoa học Robert Oppenheimer trong Dự án Manhattan của Mỹ tại vùng sa mạc New Mexico.

Nhưng Wilfrid Mann cũng có một cuộc sống bí mật với vai trò là điệp viên Liên Xô, làm việc với các điệp viên KGB là Donald Maclean, Guy Burgess và Kim Philby tại Đại sứ quán Anh ở Washington từ năm 1943 đến 1951. Vai trò của Mann giúp Maclean cung cấp thông tin chi tiết về những bước phát triển mới nhất trong chương trình nghiên cứu hạt nhân hợp tác giữa Anh và Mỹ cho Liên Xô.

Cuốn sách "Stalin's Enghlishman" của Andrew Lownie.

Được KGB tuyển mộ khi còn là sinh viên Đại học Cambridge năm 1930, Wilfrid Mann được đặt bí danh là “Malone” và được Moscow đánh giá là một điệp viên có tầm quan trọng tương đương với Kim Philby. Ngày 16/7/1945, Mỹ thử quả bom nguyên tử đầu tiên trên thế giới với chiến dịch mật Trinity. Mặc dù chương trình nghiên cứu vũ khí hạt nhân phối hợp Anh - Mỹ được bảo vệ cực kỳ nghiêm ngặt, nhưng với sự giúp đỡ nhiệt tình từ Wilfrid Man và nhóm Cambridge mà người Nga đã có thể tiến hành vụ thử hạt nhân đầu tiên vào năm 1948 trước sự ngỡ ngàng pha lẫn tức giận của London và Washington.

"Người nguyên tử" trước đây hầu như vô danh cho đến khi tác giả Andrew Lownie phát hiện một tài liệu độc lập làm bằng chứng về sự tồn tại của người này khi tìm kiếm tư liệu để biên soạn cuốn tiểu sử mới về Guy Burgess. Năm 1979, Wilfrid Mann từng được đề cập với tên gọi "Basil" trong cuốn "The Climate Of Treason" của nhà báo Andrew Boyle phơi bày sự thật về điệp viên Anthony Blunt. Nhà báo Boyle nhận định: người Israel đã chuyển giao cái tên "Basil" cho sĩ quan phản gián Cục Tình báo trung ương Mỹ (CIA) không bao lâu sau khi Thế chiến II kết thúc.

Tác giả Andrew Lownie.

Theo Boyle, các chuyên gia phá mật mã của Mỹ tiết lộ vào cuối năm 1948 rằng, một nguồn tình báo của Liên Xô trong Đại sứ quán Anh đã bí mật chuyển giao thông tin cho KGB trong suốt giai đoạn quan trọng cuối cùng của cuộc chiến. Boyle viết: Sau khi "Basil" được xác định và "lật mặt một cách nhanh chóng và dễ dàng", Basil bị buộc phải lựa chọn tiếp tục làm việc cho KGB với vai trò điệp viên hai mang nằm dưới sự kiểm soát của CIA, hoặc là phải đối mặt với sự truy tố trước pháp luật.

Cuối cùng, "Basil" đồng ý cung cấp cho Maclean những thông tin vô giá trị để không bị truy tố. Mặc dù, Andrew Boyle không nêu tên Wilfrid Mann, song người này dễ dàng bị những người trong nội bộ Đại sứ quán Anh lật mặt. Thật ra, Mann đã tiết lộ về tình bạn của mình với 3 điệp viên Cambridge và thậm chí còn mô tả một cách chi tiết về bữa dạ tiệc nổi tiếng năm 1951 được tổ chức tại nhà của Kim Philby.

Wilfrid Mann sinh năm 1908 tại Anh. Mann học tại Trường St. Paul trước khi đỗ vào Đại học Imperial College London. Năm 1941, Mann sáng chế cỗ máy phân tích uranium nguyên mẫu Jitterburg. Trong những năm đại học, Mann chịu ảnh hưởng từ G. P. Thompson - nhà vật lý học phụ trách chương trình hạt nhân của Anh, về sau hợp tác với Dự án Manhattan phối hợp Anh - Mỹ. Sau thời gian ngắn làm việc trong chương trình hạt nhân Anh ở Canada, Mann trở về Mỹ với vai trò sĩ quan liên lạc tình báo của MI-6.

Nhưng vào tháng 4/1951, Mann bất ngờ bị thay thế khi sự phản bội của Maclean bị phát giác. Wilfrid Mann trở thành công dân Mỹ năm 1959 và giữ im lặng từ đó cho đến khi qua đời tại nhà riêng ở thành phố Baltimore, bang Maryland, Mỹ, vào tháng 3/2001.

Thiên Minh (tổng hợp)

Áp lực giao thông gia tăng nên thời gian qua, dù thành phố đã đầu tư và đưa vào khai thác, sử dụng nhiều công trình kết cấu hạ tầng khung giao thông nhưng việc triển khai các dự án giao thông tại đô thị còn gặp nhiều khó khăn, thách thức, đòi hỏi hoàn thiện thể chế, chính sách và tìm ra các cách làm mới, đột phá nhằm nhanh chóng hoàn chỉnh mạng lưới đường sắt đô thị trong thời gian tới theo kết luận của Bộ Chính trị và đáp ứng sự mong mỏi của người dân.

TP Hồ Chí Minh là trung tâm kinh tế, văn hóa của cả nước với tốc độ đô thị hóa nhanh, số lượng người nhập cư đến rất đông. Đặc điểm này kéo theo nhiều hệ lụy, trong đó có tội phạm và vi phạm pháp luật về ma túy ngày càng diễn biến phức tạp, đối tượng sử dụng, nghiện ma túy phạm tội ngày càng nhiều…

Nhằm phản ứng với việc Mỹ cung cấp vũ khí cho Đài Loan (Trung Quốc) và đáp trả các biện pháp trừng phạt mà Washington áp lên doanh nghiệp Trung Quốc, Bắc Kinh hôm 22/5 liệt một loạt tổ hợp quốc phòng Mỹ vào danh sách đen. 

Sau khoảng 10 giờ khẩn trương tìm kiếm và cứu nạn, cứu hộ, đến hơn 10h ngày 22/5, các lực lượng chức năng của tỉnh Bắc Kạn đã tìm thấy cả ba thi thể nạn nhân bị vùi lấp trong vụ sạt lở đất đá vào một nhà dân tại thôn Phiêng Pục (xã Hiệp Lực, huyện Ngân Sơn, tỉnh Bắc Kạn), xảy ra đêm 21/5 rạng sáng 22/5/2024.

Ba nước gồm Na Uy, Ireland và Tây Ban Nha ngày 22/5 đưa ra động thái mang tính lịch sử khi tuyên bố sẽ công nhận một Nhà nước Palestine, cho rằng đây là động lực giải quyết xung đột tại Gaza, tuy nhiên, lại khiến Israel lên án và ngay lập tức ra lệnh triệu hồi các Đại sứ của mình từ Na Uy và Ireland về nước.

Thảo luận ở hội trường về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự thảo Luật Trật tự, an toàn giao thông (TTATGT) đường bộ, chiều 22/5, đại biểu Quốc hội (ĐBQH) Huỳnh Thị Ánh Sương (Quảng Ngãi) cho rằng, việc quy định cấm tuyệt đối nồng độ cồn sẽ khả thi hơn so với quy định cho phép nồng độ cồn ở ngưỡng nhất định.

Trong 2 năm liên tiếp, đội chạy tiếp sức 4x400m nữ đều giành HCV tại sân chơi châu Á. Tấm HCV mới đây ở Giải vô địch điền kinh tiếp sức châu Á 2024 dù chưa thể chạm tới cột mốc thành tích để hy vọng giành vé dự Olympic Paris 2024 nhưng cũng mang lại động lực cho các nhà quản lý cũng như giới chuyên môn.

Ngày 22/5, Cơ quan CSĐT Công an thành phố Việt Trì đã ra Quyết định khởi tố vụ án hình sự, Quyết định khởi tố bị can, Lệnh tạm giam đối với ông Lê Trường Giang, HKTT: Khu 9, phường Nông Trang, thành phố Việt Trì, Giám đốc Khu di tích lịch sử Đền Hùng về hành vi “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”. 

Đối tượng Nguyễn Lê Quân, Giám đốc Công ty TNHH MTV Tài Phước Đức (địa chỉ tại phường Trường An, TP Huế) đã móc nối, cấu kết với các kế toán mua bán trái phép hóa đơn để kê khai chi phí đầu vào nhằm được khấu trừ thuế giá trị gia tăng (GTGT), gây thiệt hại cho Ngân sách Nhà nước.

©2004. Bản quyền thuộc về Báo Công An Nhân Dân.
®Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Công An Nhân Dân.
English | 中文