Nhà mạng Verizon giúp NSA thu thập dữ liệu cuộc gọi điện thoại của công dân Mỹ

Theo mật lệnh, Verizon có nhiệm vụ cung cấp thông tin "liên tục và hằng ngày" cho NSA về dữ liệu mọi cuộc gọi điện thoại di động trong nước và cả từ Mỹ đến nước ngoài trong các hệ thống của nhà mạng. Đây là lần đầu tiên chương trình giám sát cuộc gọi điện thoại của người dân Mỹ với quy mô lớn của chính quyền Tổng thống Barack Obama được báo chí tiết lộ và có thể làm bùng phát trở lại cuộc tranh cãi kéo dài về hoạt động giám sát đời tư công dân của cộng đồng tình báo quyền lực Mỹ.

Tiết lộ lần đầu tiên của tờ The Guardian cho thấy chính quyền Obama đã bí mật thu thập dữ liệu cuộc gọi viễn thông của hàng triệu người dân Mỹ với quy mô lớn và bừa bãi, bất chấp các đối tượng bị giám sát có bị nghi ngờ tiến hành hoạt động vi phạm pháp luật hay không.

Dưới thời chính quyền George W. Bush, giới chức trong các cơ quan an ninh tiết lộ cho các phóng viên báo chí biết về quy mô của chương trình giám sát điện thoại do NSA thực hiện nhưng thật ra chỉ tập trung giới hạn vào những đối tượng cụ thể bị nghi ngờ dính líu đến tổ chức khủng bố hay mạng gián điệp nước ngoài.

Còn theo mật lệnh của FISA, chính quyền Obama được phép thu thập dữ liệu điện thoại "không giới hạn" trong thời gian 3 tháng và sẽ kết thúc vào ngày 19/7/2013. Nhưng, hiện người ta vẫn chưa biết được liệu mật lệnh này là duy nhất hay chỉ là một trong chuỗi những mật lệnh tương tự chưa được tiết lộ.

Theo bản sao mật lệnh FISA mà tờ The Gaurdian có được, Verizon cung cấp cho NSA (và cả Cục điều tra Liên bang Mỹ - FBI) bản sao "siêu dữ liệu" bao gồm số điện thoại, địa chỉ, địa điểm và thời lượng cuộc gọi, đặc điểm nhận dạng của cả người gọi và người nhận cuộc gọi, số IMSI (nhận dạng thuê bao di động quốc tế), nhưng không bao gồm nội dung cuộc gọi. Trong khi đó, cá nhân người thực hiện cuộc gọi không được cảnh báo về việc họ đang bị giám sát thu thập dữ liệu.

Một đại lý của nhà mạng Verizon ở Mỹ.

Chương trình thu thập dữ liệu điện thoại của NSA được coi là cực kỳ bất thường và The Guardian đã có tiếp xúc với NSA, Nhà Trắng cũng như Bộ Tư pháp để tìm hiểu rõ vấn đề nhưng tất cả đều từ chối bình luận với lý do liên quan đến an ninh quốc gia. Và, kể cả người phát ngôn Ed McFadden của nhà mạng Verizon cũng tuyên bố từ chối bình luận. Siêu dữ liệu (megadata) mà nhà mạng Verizon cung cấp "hằng ngày và liên tục" cho phép NSA dễ dàng dựng lên một bức tranh toàn diện và chi tiết về bất kỳ cuộc gọi nào, được thực hiện ở đâu và vào thời điểm nào.

Hiện thời, người ta vẫn chưa biết Verizon có phải là nhà mạng di động duy nhất hợp tác với NSA hay cơ quan tình báo nghe lén bí mật của Mỹ còn thu thập dữ liệu từ các mạng di động lớn khác. Mật lệnh của FISA càng củng cố cho những cảnh báo với công chúng Mỹ về quy mô các hoạt động do thám nội địa của chính quyền Tổng thống Barack Obma từ hai thượng nghị sĩ Ron Wyden và Mark Udall.

Trong khoảng 2 năm qua, hai thượng nghị sĩ thuộc đảng Dân chủ và là thành viên của Ủy ban Tình báo Thượng viện đã có khuyến cáo với người dân Mỹ rằng chính quyền đang lợi dụng lý do bảo vệ an ninh quốc gia để tiến hành do thám trong nước với quy mô khiến cho mọi người có thể "giật mình".

Mật lệnh của FISA đối với nhà mạng Verizon cũng là bằng chứng rõ ràng cho thấy chương trình do thám người dân Mỹ bắt đầu dưới thời chính quyền George W. Bush từ sau ngày 11/9/2001 vẫn được tiếp tục nhưng với quy mô ngày càng lớn rộng hơn nhiều. Theo đó, NSA - một bộ phận trong chương trình được Tổng thống Bush cho phép vào ngày 4/10/2001 - có trách nhiệm thực hiện chương trình thu thập dữ liệu điện thoại, Internet và e-mail của người dân vào mọi lúc, mọi nơi.

Người dân Mỹ đã có phản ứng giận dữ vào năm 2006 khi tờ USA Today đưa tin về việc NSA "bí mật thu thập dữ liệu các cuộc gọi điện thoại của hàng triệu người dân Mỹ được cung cấp từ các công ty viễn thông lớn AT&T, Verizon và BellSouth" và "sử dụng dữ liệu để phân tích chi tiết cuộc gọi trong nỗ lực dò tìm hoạt động khủng bố". Nhưng, cho đến nay chưa hề có tiết lộ nào về sự dính líu của chính quyền Obama vào chương trình do thám tương tự.

Các sự kiện mới nhất cũng cho thấy sứ mạng của NSA đã chuyển từ thu thập thông tin hải ngoại sang do thám nội địa như thế nào. William Binney, chuyên gia an ninh phục vụ NSA trong suốt 30 năm, đã từ chức không lâu sau ngày 11/9/2001 để phản đối hoạt động do thám người dân Mỹ của cơ quan này.

Vào giữa thập niên 70, thế kỷ trước lần đầu tiên Quốc hội Mỹ tiến hành điều tra về các hoạt động nghe lén của chính quyền nước này. Vào thời đó, NSA cũng không hề liên can đến bất cứ chương trình do thám nội địa nào