Nước Anh lại “sốt” vì chất độc bí ẩn

• Cựu điệp viên Nga bị đầu độc đang bị bắt làm con tin?
• Con gái cựu điệp viên Nga bị Anh đưa đến khu vực bí mật
• Những dấu hỏi trong vụ đầu độc mẹ con cựu điệp viên Nga

Vụ trúng độc xảy ra tại thị trấn Amesbury, cách thành phố Salisbury nơi cha con ông Skripal bị đầu độc không xa lắm. Nạn nhân là cặp tình nhân người Anh tên là Dawn Sturgess và Charlie Rowley, 44 và 45 tuổi. Hai người được phát hiện có các dấu hiệu trúng độc tại một tòa nhà dành cho người vô gia cư trên phố Muggleton vào chiều ngày 30-6 và đưa vào Bệnh viện khu vực Salisbury cứu chữa. 

Tuy nhiên, sau hơn một tuần cứu chữa, đến ngày 8-7, bà Sturgess đã không qua khỏi, còn ông Rowley thì vẫn trong tình trạng nguy kịch.

Bước đầu, cảnh sát xác định vụ trúng độc của Sturgess và Rowley không có liên quan gì đến vụ trúng độc của cha con ông Skripal hồi tháng 3-2018. Ban đầu, cảnh sát không thể xác định được loại chất độc mà hai người này bị nhiễm là loại chất độc gì.

Cảnh sát tin rằng hai nạn nhân bị nghi đã sử dụng ma túy (heroin hoặc cocaine) bị nhiễm một loại chất độc chưa được biết. Các ngả đường dẫn vào khu nhà nơi xảy ra vụ nhiễm độc đã bị phong tỏa nhưng vài giờ sau lệnh phong tỏa đã được gỡ bỏ. Ngày 2-7, các mẫu vật chất nghi nhiễm độc đã được thu thập tại hiện trường và gửi đến Trung tâm nghiên cứu vũ khí hóa học Porton Down để xét nghiệm.

Đến ngày 4-7, cảnh sát mới chính thức tuyên bố một “vụ việc nghiêm trọng”, nạn nhân bị nhiễm một “chất không được biết”. Ngay sau tuyên bố trên, các địa điểm mà hai nạn nhân từng lui tới trong thời gian trước khi được phát hiện ngã bệnh đang được cảnh sát điều tra nghiên cứu. Các cơ quan y tế địa phương đã đưa ra khuyến cáo dân chúng “không nên nhặt bất cứ đồ vật lạ nào” để tránh bị nhiễm độc như vừa xảy ra.

Mặc dù công tác điều tra, nghiên cứu chưa có kết quả, chưa biết hai nạn nhân đã nhiễm chất độc gì, nhưng giới chức lãnh đạo Anh đã rất mạnh miệng tuyên bố hai nạn nhân ở Amesbury bị “đầu độc” bằng chất độc “novichok”.

Sau cuộc họp nội các khẩn cấp hôm 2-7, Bộ trưởng Nội vụ Anh Sajid Javid khẳng định cảnh sát Anh đang tiến hành cuộc điều tra để xem xét khả năng vụ nhiễm độc này có liên quan đến vụ “đầu độc” cựu điệp viên Nga Skripal ở Salisbury hồi tháng 3-2018 hay không. Mặc dù chưa xác định được loại chất độc cũng như hung thủ gây nhiễm độc, ông Javid vẫn đưa ra cáo buộc rằng “Moscow sử dụng nước Anh làm bãi thải chất độc”, đồng thời kêu gọi nước Nga giải thích “việc gì đang thật sự diễn ra”(!?)

Ông Javid khẳng định ông được cơ quan nghiên cứu ở Porton Down cung cấp thông tin xác định “chất độc bị nhiễm tại Amesbury là novichok”. Ngay sau phát biểu này của ông Javid, lập tức truyền thông Anh mặc định chất độc đó là Novichok. Tờ The Guardian suy đoán một cách chắc chắn rằng “chất độc novichok mà các nạn nhân bị nhiễm có lẽ chứa trong một chiếc hộp đậy kín được vứt đi sau vụ tấn công cựu điệp viên Nga Sergei Skripal và con gái Yulia”.

Gay cấn hơn, tờ báo này còn dẫn “nguồn thân cận cuộc điều tra” gợi ý rằng “các nhà điều tra hiện nay đã biết được danh tính của các hung thủ tiềm tàng, những kẻ đã tấn công nhà Skripal”(!?). Tuy nhiên, báo chí và truyền thông khách quan thì thận trọng, không theo xu hướng như trên, cho rằng hai nạn nhân bị nhiễm độc một cách tình cờ, không bị “cố tình tấn công” bởi bất kỳ hung thủ nào.

Các quan chức ở Nhóm phối hợp khôi phục Salisbury (SRCG) cũng khẳng định, các khu vực nhiễm độc ở Salisbury đã được tẩy độc rất tốt và hoàn toàn sạch sẽ, không hề có dấu hiệu tái nhiễm, vì vậy khó có chuyện cặp đôi Sturgess và Rowley bị nhiễm độc do đến thăm các địa điểm mà cha con ông Skripal từng lui tới. Một vị lãnh đạo của nhóm SRCG cho biết, cần phải xác định xem có những khu vực nhiễm độc mới hay không, nếu có thì chúng cần phải được tẩy độc một cách khẩn trương.

Thậm chí có ý kiến cho rằng có khả năng thành phần khủng bố ở Anh đã tìm cách tiếp cận được các chất độc thần kinh và lợi dụng tình hình tư tưởng ở nước Anh là “tập trung cáo buộc nước Nga” sau vụ đầu độc nhà Skripal để ung dung thực hiện vụ tấn công nhằm gây bất ổn, tạo tâm lý hoảng sợ trong xã hội Anh. Điều này có thể dễ thấy được vì theo The Guardian, giới chức Anh hiện đang thiên về suy nghĩ rằng vụ nhiễm độc này là “dư chấn” từ vụ tấn công nhà Skripal hồi tháng 3 hơn là một vụ việc phát sinh mới.

Suy nghĩ này tác động tới cơ quan điều tra Sở cảnh sát đô thị London (Met) ở chỗ họ sẽ gặp khó khăn nếu đưa ra nhận định xem chất độc phơi nhiễm trong vụ việc này là một loại chất mới khác với novichok ở Salisbury, bất chấp việc Sở cảnh sát đô thị London không thể biết chắc nó có liên quan gì không.

Sau cuộc họp với các cơ quan khẩn cấp ngày 7-7, Bộ trưởng Nội vụ Javid một lần nữa vẫn chưa thể khẳng định chất độc có phải là novichok hay không và vụ việc này có liên quan gì đến vụ việc ở Salisbury hay không. Ông Javid chỉ có thể thông tin với báo chí rằng các lực lượng chống khủng bố ở Anh đã tham gia điều tra nhằm xác định hung thủ gây nhiễm độc.

Tuy vậy, ông Javid vẫn khẳng định chính phủ Anh sẽ tham vấn các nước đồng minh về vụ việc này để có hành động thích hợp. Và trong cuộc gặp Thủ tướng Đức Angela Merkel hôm 5-7 tại Berlin đã thông tin rằng hai nạn nhân ở Anh bị nhiễm chất độc “novichok”.

Cũng trong ngày 5-7, người phát ngôn Điện Kremli Dmitry Peskov đã lên tiếng bác bỏ cáo buộc vô căn cứ của chính phủ Anh. “Phía Anh chưa bao giờ đưa ra bất kỳ bằng chứng nào để chứng minh cho các cáo buộc không có cơ sở về sự dính líu của nước Nga” – ông Peskov phát biểu.