Syria: Lỗ hổng tình báo trong chiến dịch không kích IS

Trong những tuần gần đây, Lầu Năm Góc đã cho tiến hành những chuyến bay do thám dọc theo biên giới Iraq với Syria trong nỗ lực thu thập thông tin tình báo về IS mà không cần phải vượt qua biên giới vào không phận Syria. Cục Tình báo trung ương Mỹ (CIA) cũng mở rộng mạng lưới người đưa tin của mình bên trong Syria thông qua chương trình tuyển mộ các chiến binh phe nổi dậy được huấn luyện và trang bị tại một số căn cứ bí mật ở Jordan trong 2 năm qua.

Giới chức quân sự và tình báo Mỹ cho biết cộng đồng tình báo chưa tập hợp được các khả năng cần thiết để nhằm vào mục tiêu là bộ phận thủ lĩnh IS cũng như chưa có đủ thông tin tình báo để phát động chiến dịch không kích.

Hạ nghị sĩ Adam B. Schiff, thành viên Ủy ban Tình báo Hạ viện Mỹ, nhận định: "Khả năng tình báo của chúng ta đang được cải thiện từ khi bắt đầu sử dụng các nguồn đưa tin, song tầm nhìn của chúng ta về những gì đang diễn ra ở Syria hãy còn khiêm tốn".

Còn theo một quan chức tình báo cao cấp giấu tên thì "có lẽ phải mất nhiều tháng nữa để thực sự xây dựng được cơ cấu tình báo cần thiết" cho phép mở rộng chiến dịch không kích của Mỹ từ Iraq chống lại IS ở Syria. Việc sử dụng máy bay không người lái ở Syria sẽ gặp nhiều nguy cơ hơn trước sức mạnh phòng không của chính quyền Tổng thống Bashar al-Asad. IS đang cố gắng lật đổ Al-Assad do đó chiến dịch không kích tổ chức này nằm trong mối quan tâm đặc biệt của Tổng thống Syria.

Tuy nhiên, việc cho phép máy bay không người lái của Mỹ tiến vào không phận các thành phố như Raqqah - thành trì của IS - có thể trở thành mối đe dọa cho Al-Assad, một phần do drone có khả năng thu thập thông tin tình báo có giá trị về lực lượng quân đội của Chính phủ Syria.

Trước đây, chính quyền Obama cố tránh một cuộc tấn công Syria nhưng video tiết lộ vụ hành hình nhà báo Mỹ James Foley xuất hiện trên Internet vừa qua đã buộc Washington cân nhắc về mối đe dọa thật sự của IS - tổ chức đã kiểm soát những khu vực rộng lớn ở miền Bắc Iraq và cả Syria.

Giới chức Washington thừa nhận cuộc giải cứu bất thành nhà báo James Foley cùng với một số con tin khác hồi tháng 7 vừa qua là dấu hiệu cho thấy những hạn chế của cộng đồng tình báo Mỹ hiện nay.

Với thông tin nhận được từ nhiều nguồn kể cả từ con tin được IS thả ra, tình báo Mỹ tin tưởng đã định vị chính xác nơi giam giữ Foley. Nhưng vào lúc đặc nhiệm Mỹ tiến vào địa điểm thì con tin và những kẻ bắt cóc đã biến mất từ lúc nào! Điều đó cho thấy chiến dịch không kích bằng drone cũng khó thành công nếu như các mục tiêu thường xuyên di chuyển.

Theo các chuyên gia phân tích, Lầu Năm Góc có thể sử dụng loại drone bay ở độ cao mà hệ thống phòng không của quân đội Syria không thể chạm đến được - như là loại RQ-4 Global Hawk hay còn gọi là drone tàng hình được CIA triển khai ở những nơi khác. Nhưng, Global Hawk không mang tên lửa giám sát những mục tiêu di chuyển.

Trong một cuộc họp báo mới đây, giới chức tình báo Mỹ công bố họ có thông tin về nơi ẩn náu của thủ lĩnh IS Abu Bakr al-Baghdadi. Họ nhấn mạnh đã "nhìn thấy hắn ở Mosul", thành phố miền Bắc Iraq; và hắn thường xuyên qua lại biên giới giữa Iraq và Syria. Một số quan chức Washington còn cho rằng thậm chí không tìm thấy Abu Baghdadi thì chiến dịch không kích cũng sẽ giáng đòn nặng nề cho lực lượng IS, như những phi đội CIA đã làm ở Pakistan chống Al-Qaeda.

Chiến binh IS ở Syria.

Để triển khai chiến dịch drone do thám một cách hiệu quả ở Pakistan, mạng lưới người đưa tin của CIA đã phải mất nhiều năm thu thập thông tin.

Một quan chức Mỹ giấu tên tỏ vẻ tin tưởng vào khả năng của CIA: "Sau ngày 11/9/2001, khi những mối đe dọa mới lộ ra - cho dù ở Nam Á, Yemen hay bất cứ nơi nào khác trên thế giới - chúng ta đều có thể phản ứng trước những thay đổi như thế. Không ai nghi ngờ sự khéo léo của các sĩ quan chúng ta trong công tác thu thập thông tin tình báo, thậm chí tại những nơi khó khăn như Syria".

Tuy nhiên, để duy trì do thám trong thời gian dài trước khi tiến hành không kích, Mỹ cần phải chú ý đến các mối đe dọa trên không từ phía quân đội của chính quyền Al-Asad - theo Trung tướng David Deptula, cựu lãnh đạo bộ phận tình báo Không quân Mỹ.

Tướng Martin E. Dempsey, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu liên quân Mỹ (JCS), cho biết hiện nay quân đội Mỹ tiến hành hơn 60 chuyến bay thu thập thông tin tình báo mỗi ngày ở Iraq. Những chiếc drone và máy bay khác tuần tra dọc biên giới Syria có thể quan sát sâu vào lãnh thổ nước này và đánh chặn được các tín hiệu giao tiếp điện tử giữa các nhóm chiến binh.

Adam B. Schiff cho rằng kế hoạch gửi những chiếc drone đến Syria "có thể thực hiện được và ít nguy cơ hơn việc gửi phi công đến không phận Syria". Tuy nhiên, có lẽ Mỹ sẽ phải mất một số drone và khiến cho chiến binh Hồi giáo rút sâu hơn vào những khu vực đông dân cư.

Trong một cuộc họp báo mới đây tổ chức ở Damascus, Ngoại trưởng Syria Walid al-Muallem tuyên bố đất nước ông sẵn sàng hợp tác với cộng đồng quốc tế - bao gồm cả các đối thủ như Mỹ và Anh - để chiến đấu chống lại "những phần tử khủng bố"