Viktor Cherkashin: Bậc thầy tuyển dụng điệp viên của Tình báo Liên Xô

14:45 02/06/2008
Sinh năm 1934 tại thủ đô Moskva của Liên Xô, Viktor Cherkashin chẳng phải là một người Nga tầm thường. Ông đã có gần 40 năm làm việc cho Cơ quan Tình báo Liên Xô KGB kể từ khi nhà lãnh đạo Liên Xô Joseph Stalin qua đời vào năm 1953 cho đến khi Liên Xô sụp đổ vào năm 1991.

Trong suốt quãng thời gian đó, ông chỉ được giao một nhiệm vụ duy nhất là tuyển dụng điệp viên của Anh và Mỹ làm nội gián. Cherkashin từng thi hành nhiệm vụ tại Anh, Australia, Ấn Độ, Liban, Mỹ và đã tuyển dụng được hàng chục điệp viên nội gián làm việc cho KGB.

Từ năm 1974 đến năm 1991, khi đảm nhận chức vụ chỉ huy phòng phản gián của KGB ngay tại Đại sứ quán Liên Xô ở thủ đô Washington, Mỹ, ông đã  tuyển dụng được 3 điệp viên nội gián có tầm cỡ là John Anthony Walker, Aldrich Ames và Robert Hanssen. Chính vì thành tích này mà giới tình báo quốc tế gọi Cherkashin là bậc thầy trong tuyển dụng điệp viên nội gián.

"Con bọ" (điệp viên nội gián) đầu tiên mà Cherkashin tuyển dụng khi ông bắt đầu thi hành nhiệm vụ tại Mỹ là John Anthony Walker, sĩ quan hải quân làm việc tại bộ phận cơ yếu của Bộ Tư lệnh hải quân Đại Tây Dương của Mỹ đóng tại căn cứ hải quân Norfolk. Thực ra, Valery Martynov, một điệp viên KGB nằm vùng tại thủ đô Washington, mới là người có công tuyển dụng Walker làm điệp viên nội gián vào năm 1968.

Lúc đó, Cherkashin còn đang thi hành nhiệm vụ tại Australia. Năm 1974, khi được điều động đến nhận công tác tại Đại sứ quán Liên Xô ở thủ đô Washington, Walker đã được Martynov bàn giao lại cho Cherkashin. Lập tức Cherkashin khai thác tối đa "con bọ" này.

Cho đến khi bị Cục Điều tra liên bang (FBI) bắt giữ vào tháng 5/1985, người ta mới biết rằng không chỉ có Walker mà cả những người thân của ông này gồm anh họ, anh ruột, con trai, con gái đều được KGB tuyển dụng làm điệp viên nội gián. Công đầu thuộc về Cherkashin.

Năm 1985 cũng là năm được đánh giá thành công nhất trong sự nghiệp tuyển dụng điệp viên nội gián của Cherkashin. Nếu như vào tháng 4/1985, ông tổ chức thành công việc tuyển dụng một "con bọ" có cỡ của Cơ quan Tình báo trung ương (CIA) là Aldrich Ames làm nội gián thì đến tháng 10/1985, một sĩ quan phản gián của FBI là Robert Hanssen cũng được Cherkashin tuyển dụng làm nội gián.

Vào thời kỳ đó, Cherkashin đã là trưởng phòng phản gián của KGB tại Đại sứ quán Liên Xô ở thủ đô Washington còn Ames đang làm việc tại Ban châu Âu của CIA. Lúc này, Liên Xô đang gặp nhiều tổn thất do hoạt động hiệu quả của các điệp viên nằm vùng của CIA tại Liên Xô và các quốc gia XHCN Đông Âu và cũng do một số điệp viên KGB nằm vùng tại Mỹ và Anh đã phản bội tổ chức, cộng tác với CIA và tình báo Anh.

Vì vậy, Cherkashin được lệnh phải tìm cách tuyển dụng cho bằng được một điệp viên CIA làm việc tại ban châu Âu để khai thác thông tin. Và điệp viên đó chính là Ames. Đang trong giai đoạn chuẩn bị ly dị với vợ lại gặp rắc rối về tiền bạc với cô nhân tình Rosario người Mexico nên Ames rất cần tiền, càng nhiều tiền càng tốt để giải quyết các vụ việc mà nếu để làm to chuyện sẽ bị CIA sa thải.

Biết được rắc rối và cả nhu cầu của Ames nên Cherkashin ra lệnh cho thuộc cấp, tên là Sergei Chuvakhin, tiếp cận với Ames và đặt vấn đề mua thông tin, tài liệu về CIA do Ames cung cấp với điều kiện là thông tin càng có giá trị thì số tiền mà Ames sẽ nhận được càng cao.

Lần gặp gỡ đầu tiên giữa Chuvakhin và Ames, do Cherkashin bố trí, diễn ra vào chiều ngày 16/4/1985 tại khách sạn Mayflower, không xa Đại sứ quán Liên Xô ở thủ đô Washington. Chuvakhin đã đưa cho Ames một phong bì có chứa 50.000 USD tiền mặt để đổi lại việc Ames chuyển giao cho KGB danh tính 3 điệp viên nằm vùng của CIA hoạt động tại Liên Xô.

Những thông tin, tài liệu mà Cherkashin khai thác được từ Ames không chỉ giúp KGB bắt giữ nhiều điệp viên nằm vùng của CIA tại Liên Xô mà còn tại  các quốc gia XHCN Đông Âu.

Trong khi đó, những thông tin có giá trị được một điệp viên nội gián khác là Robert Hanssen chuyển giao cũng đã giúp KGB kịp thời bắt giữ nhiều điệp viên KGB hoạt động nội gián cho CIA và FBI. Giống Ames, Hanssen cũng cần tiền để nuôi sống gia đình gồm vợ và 6 con mà mức lương 38.000 USD/năm của một sĩ quan phản gián của Hanssen không thể nào kham nổi.

Lần gặp gỡ đầu tiên giữa Cherkashin và Hanssen diễn ra vào ngày 1/10/1985, cũng tại khách sạn Mayflower. Cherkashin đã hào phóng đưa cho Hanssen một phong bì trong có 100.000 USD tiền mặt để đổi lại việc Hanssen chuyển giao cho KGB danh tính 3 điệp viên nằm vùng của KGB đã phản bội tổ chức để làm việc cho FBI, đó là Boris Yuzhin, Valery Martynov (người đã tuyển dụng điệp viên nội gián John Walker) và Sergei Motorin.

Không chỉ trói buộc Hanssen bằng tiền bạc, kim cương mà Cherkashin còn mê hoặc điệp viên FBI này bằng các món tiền thưởng (cho những thông tin có giá trị cao).

Năm 2005, sau nhiều năm miệt mài, Cherkashin đã "hoàn tất cuốn sách có tựa đề Spy Handler: Memory of a KGB Officer", trong đó ông đã hé lộ về các hoạt động tình báo và phản gián của KGB và được giới phê bình nhận định là còn hấp dẫn hơn cả tiểu thuyết điệp báo của nhà văn vốn là cựu nhân viên tình báo Anh John Le Carré. Ông cũng không quên kể về những nghiệp vụ tuyển dụng điệp viên nội gián ly kỳ của mình.

Trả lời phỏng vấn của nhà báo Mỹ Dianne Sawyer về cuốn sách của mình sau khi được phát hành và gây tiếng vang, cựu sĩ quan KGB Viktor Cherkashin cho biết: “Nếu một điệp viên có lý tưởng, có chính kiến, anh ta sẽ không bán rẻ tổ chức với số tiền 50 ngàn hay 100 ngàn USD. Hầu hết điệp viên Xôviết là như vậy"

Hoàng Phú (theo CiCentre)
Facebook Twitter Link gốc
Các tin khác
Xử lý nghiêm những đối tượng côn đồ gây rối trật tự trên đường phố

Thời gian qua, hầu hết các hành vi gây rối trật tự công cộng đều bị xử lý hình sự, điều này đã tạo được sự răn đe cần thiết, được sự đồng thuận của dư luận vì đã bảo vệ an toàn cho người yếu thế, thiện lương và cương quyết xử lý mạnh tay những kẻ côn đồ, lưu manh xem thường pháp luật…

Giảm bớt áp lực cho học sinh trong kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 công lập

Từ năm học 2025-2026, Sở Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) Hà Nội sẽ có một số giải pháp điều chỉnh, cải tiến ở một số khâu trong kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 công lập như: Công bố đồng thời điểm thi và điểm chuẩn trúng tuyển; tăng chỉ tiêu tuyển sinh nhằm nâng tỷ lệ học sinh trúng tuyển vào lớp 10 từ 60-64%; yêu cầu tất cả các trường THPT trên địa bàn phải tuyển sinh trực tuyến để chấm dứt tình trạng phụ huynh xếp hàng nộp hồ sơ xét tuyển.

Phá chuyên án mua bán người qua Campuchia từ cuộc gọi cầu cứu của nạn nhân

Bộ đội Biên phòng (BĐBP) tỉnh Tây Ninh vừa phối hợp cùng Công tỉnh Tây Ninh, Cục Phòng chống ma tuý và tội phạm BĐBP, lực lượng Công an, Hiến binh tỉnh Svay Rieng, Vương quốc Campuchia đấu tranh thành công chuyên án mua bán người từ Việt Nam qua Campuchia. Đây là thành tích xuất sắc của sự phối hợp chặt chẽ giữa BĐBP tỉnh Tây Ninh, Công an tỉnh Tây Ninh và các lực lượng chức năng khác phá án.

Quản lý yếu kém, kiểm soát hời hợt là kẽ hở khiến tội phạm lợi dụng (bài cuối)

Liên tiếp những đường dây sản xuất, buôn bán sữa giả, thuốc giả, thực phẩm chức năng giả vừa bị Bộ Công an triệt phá nhưng dường như đó vẫn chỉ là phần nổi của tảng băng chìm. Đằng sau những hộp sữa, viên thuốc, thực phẩm chức năng dán mác ngoại được làm giả đã phơi bày cả một hệ thống lỏng lẻo trong kiểm soát, quản lý, một thị trường dễ dãi với sản phẩm giả "đầu độc" sức khỏe người dân.

Tìm kiếm cơ hội xuất khẩu vào thị trường Halal

Trong bối cảnh thị trường thế giới có nhiều biến động, để duy trì đà tăng xuất khẩu (XK) các chuyên gia cho rằng, doanh nghiệp (DN) nên chủ động ứng phó trước nguy cơ sụt giảm thị trường truyền thống, đồng thời đẩy mạnh vào mở rộng các thị trường tiềm năng trong đó có thị trường Halal để mở rộng XK.

CSGT ứng trực điều tiết, cửa ngõ phía Nam không xảy ra ùn tắc ngày cuối nghỉ lễ

Chiều 4/5, ngày nghỉ cuối của kỳ nghỉ lễ 30/4 - 1/5, lực lượng CSGT Thủ đô đã chủ động ứng trực 100% quân số tại tất cả các cửa ngõ ra vào thành phố cũng như điểm nóng giao thông để điều tiết phân luồng, đón người dân trở về Hà Nội. Khu vực cửa ngõ phía Nam của Thủ đô không xảy ra ùn tắc, người dân đi lại thuận lợi, an toàn.

Miền Bắc nắng nóng gay gắt, Trung Bộ vượt mức nhiệt 38 độ C

Thông tin từ Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia, hôm qua (4/5), khu vực từ Nghệ An đến Quảng Ngãi đã có nắng nóng, có nơi nắng nóng gay gắt. Nhiệt độ cao nhất phổ biến 35-37 độ, có nơi trên 37 độ như: Quỳ Hợp (Nghệ An) 38.0 độ, Hương Sơn (Hà Tĩnh) 37.2 độ, Đông Hà (Quảng Trị) 37.5 độ… Độ ẩm tương đối thấp nhất phổ biến 55-60%.

Nhiều địa phương tăng doanh thu du lịch dịp nghỉ lễ

Theo các công ty lữ hành, lượng khách đến TP Hồ Chí Minh dịp lễ tăng từ 20 – 50%. Tour nội đô tăng gấp đôi so với năm 2024, 58% khách chọn đi tour trong nước, riêng lượng khách doanh nghiệp và khách đoàn tăng 25%.

50 năm, nghĩ về “ngón vắn, ngón dài” trong một bàn tay

Đã tròn nửa thế kỷ trôi qua kể từ ngày Bắc Nam thống nhất, non sông liền một dải, người Việt Nam dù ở trong hay ngoài nước vẫn luôn đoàn kết chung lòng dựng xây quê hương, đất nước. Dẫu vậy, một số người trước đây từng “bên kia chiến tuyến”, rời đất nước sau giải phóng, đến nay họ vẫn định kiến, giữ cách nhìn tiêu cực, thù hận về quê hương, cho rằng “bị phân biệt đối xử” nên không có khái niệm hòa hợp…

©2004. Bản quyền thuộc về Báo Công An Nhân Dân.
®Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Công An Nhân Dân.