Có gì trên tàu sân bay Phúc Kiến của Trung Quốc?
Tối 2/1/2024, Đài Truyền hình Trung ương Trung Quốc (CCTV) đã công bố những hình ảnh mới nhất của tàu sân bay Phúc Kiến. Những hình ảnh không chỉ rõ nét mà còn được quay từ góc chính diện, nhìn rõ boong tàu, cho thấy nó không chỉ là loại tàu sân bay lớn nhất thế giới ngoài Mỹ mà còn là tàu sân bay duy nhất ngoài Mỹ được trang bị hệ thống phóng điện tử mới nhất.
Đoạn video chủ yếu là những hình ảnh hưởng ứng của Quân Giải phóng nhân dân Trung Quốc (PLA) đối với thông điệp Năm mới 2024 của Chủ tịch Tập Cận Bình và truyền thông tiến tới kỷ niệm 100 năm ngày thành lập PLA. Đoạn video cũng đưa kèm nhiều loại thiết bị và hình ảnh huấn luyện của hải quân, lục quân và không quân, đồng thời những diễn biến mới nhất về tàu sân bay Phúc Kiến được tiết lộ trong phần cuối.
Trong đoạn video dài 2 phút 53 giây này, hình ảnh mặt trước của tàu Phúc Kiến chỉ xuất hiện trong 3 giây nhưng đã thu hút nhiều sự chú ý của dư luận trong và ngoài nước. Nhiều phân tích đã được đưa ra về những thay đổi nhận thấy gần đây trên con tàu sân bay đầu tiên do Trung Quốc thiết kế và chế tạo.
Một số học giả về quân sự đã so sánh video do CCTV công bố với đoạn phim về tàu Phúc Kiến được hạ thủy vào tháng 6/2022 và phát hiện ra rằng nhà kho xây dựng trên thiết bị phóng điện từ đã được dỡ bỏ và có thể nhìn thấy rõ ba đường ray phóng. Theo những phân tích này, đánh giá từ 3 đường ray phóng điện từ được công bố công khai, tàu Phúc Kiến về cơ bản đã thành hình và quá trình chế tạo sắp kết thúc.
Đoạn phim do CCTV công bố lần này cũng cho thấy có một mô hình kích thước đầy đủ của máy bay cánh gấp hoạt động trên tàu sân bay ở phía sau boong tàu Phúc Kiến, cho thấy sàn đáp hiện đã được hình thành cơ bản. Mô hình kích thước đầy đủ của máy bay hoạt động trên tàu sân bay lần này đã xuất hiện trên sàn đáp của tàu Phúc Kiến, dự kiến sẽ được sử dụng cho các cuộc thử nghiệm tương ứng nhằm ước tính số lượng máy bay hoạt động trên tàu sân bay có thể đậu trên sàn đáp trong tương lai.
Một số chuyên gia am hiểu lĩnh vực hàng không mẫu hạm phát hiện phía sau tấm chắn lửa trên boong có một vết đen lớn, giống như vệt lốp xe lăn liên tục, từ đó phán đoán có thể là do máy bay trên tàu sân bay chuyển động, cho thấy việc kiểm tra quân sự có liên quan rất nghiêm ngặt. Phần trước của sàn đáp thẳng nên có vẻ như sẽ tăng linh hoạt trong cách bố trí boong tàu, giúp nó điều động máy bay nhanh hơn (nếu so với Liêu Ninh trước đây).
Qua quan sát và phân tích nhanh, các chuyên gia đều khẳng định mặc dù một số thiết bị trên tàu chưa được lắp đặt và việc đánh dấu trên boong chưa xong nhưng có vẻ như tàu sân bay Phúc Kiến về cơ bản đã hoàn thiện, điều này có nghĩa là nó sắp có thể tiến hành các cuộc thử nghiệm trên biển. Một bằng chứng khác là boong tàu Phúc Kiến đã được dọn sạch và tất cả các cơ sở được đắp lên trước đó đã được cơ bản dọn đi, cho thấy một loạt quy trình phức tạp ở giai đoạn đầu đã được hoàn thành.
Cùng với việc tàu Phúc Kiến ngày càng hoàn thiện, kế hoạch phát triển tàu sân bay chạy bằng năng lượng hạt nhân của Trung Quốc cũng lộ diện trong những năm gần đây. Có thông tin cho rằng Trung Quốc đang lên kế hoạch cho các vấn đề liên quan đến tàu sân bay chạy bằng năng lượng hạt nhân 004 và 005, chờ tàu Phúc Kiến ra mắt sau khi thử nghiệm trên biển.
Quá trình xây dựng một tàu sân bay được chia thành nhiều khâu quan trọng, cụ thể là thiết lập dự án, xây dựng, hạ thủy, trang bị, neo đậu và thử nghiệm trên biển. Thử nghiệm trên biển là cuộc thử nghiệm cuối cùng trước khi tàu sân bay được đưa vào sử dụng, bao gồm thử nghiệm sức mạnh, khả năng dẫn đường, thiết bị điện tử, radar, vũ khí và các hệ thống khác trên tàu.
Theo các chuyên gia, thời điểm Phúc Kiến được chạy thử trên biển sẽ là tâm điểm chú ý của các giới. Được hạ thủy vào tháng 6/2022, tàu Phúc Kiến vốn đã thu hút sự quan tâm của chính giới khi đưa ra kế hoạch thử nghiệm neo đậu và chạy thử. Tuy nhiên, đến thời điểm này, những việc ấy vẫn chưa diễn ra.
Sau 1 năm, những bức ảnh lan truyền trên mạng Internet vào tháng 6 và tháng 7/2023 cho thấy tàu Phúc Kiến vẫn đang nằm ở bến tàu, nhà kho lắp đặt máy phóng điện từ số 3 trên boong nghiêng đã được tháo dỡ, ăng-ten liên lạc vệ tinh và radar dẫn đường tiếp cận chính xác được lắp đặt trên nóc tàu. Trang Naval News của Mỹ hồi cuối tháng 11 vừa rồi còn đưa tin tàu Phúc Kiến đã tiến hành thử nghiệm tải trọng tĩnh - Tất cả các tàu sân bay được trang bị máy phóng đều phải trải qua quá trình thử nghiệm này khi hoàn thành việc chế tạo hoặc đại tu để xác minh tính hiệu quả của máy phóng. Chỉ ngay sau đó ít ngày, người phát ngôn Bộ Quốc phòng Trung Quốc Ngô Khiêm cũng đã xác nhận tại cuộc họp báo thường kỳ ngày 30/11 rằng tàu Phúc Kiến đang trải qua các cuộc thử nghiệm neo đậu và dự án xây dựng sẽ được tiến hành đều đặn theo kế hoạch.
Việc CCTV chiếu hình ảnh tàu Phúc Kiến đã rời bến neo đậu làm dấy lên luồng dư luận về việc nó sẽ ra khơi thử nghiệm trên biển, thậm chí có người còn dự đoán tàu Phúc Kiến sẽ chính thức hành quân thử nghiệm trên biển trong tháng 1/2024. Tuy nhiên một số phân tích lại cho rằng tàu Phúc Kiến lần này rời bến neo đậu để quay trở lại bến tàu, vì đã được hạ thủy một năm rưỡi nên thân tàu có thể cần được làm sạch để loại bỏ các mối nguy hiểm về an toàn và mở đường cho các thử nghiệm hệ thống động lực trong nay mai.
Dù thế nào đi nữa, việc chạy thử tàu Phúc Kiến trên biển chỉ là vấn đề thời gian. Và đối với PLA, đó sẽ là một bước tiến quan trọng, đúng vào dịp chuẩn bị kỷ niệm 100 của lực lượng này.