Bám sâu, bám sát địa bàn (bài 1)
Từ những vùng nông thôn địa bàn rộng, cho đến các khu vực thành thị, dân cư tập trung đông đúc với tình hình an ninh trật tự (ANTT) phức tạp, bên cạnh lực lượng Công an chính quy luôn cần sự hỗ trợ của lực lượng Công an xã bán chuyên trách, bảo vệ dân phố, dân phòng.
Họ là những người sinh ra, lớn lên và nắm vững địa bàn ở cơ sở, phong tục tập quán của người dân. Với mức phụ cấp hàng tháng thấp, chế độ, chính sách đảm bảo hoạt động hạn chế, những lực lượng này đang làm việc với sự nhiệt huyết trách nhiệm, góp phần bảo vệ ANTT cho cộng đồng. Loạt bài dưới đây là ghi nhận của nhóm PV Báo Công an nhân dân tại một số địa phương về những đóng góp của lực lượng này trong công cuộc bảo vệ an ninh trật tự ở cơ sở.
Dân cư đông, lại là địa bàn đang có tốc độ đô thị hóa nhanh, phát triển “nóng” theo kiểu “nửa phố, nửa làng”, thị trấn Vôi, huyện Lạng Giang, tỉnh Bắc Giang được xác định là một trong những địa bàn trọng điểm phức tạp về trật tự an toàn xã hội. Trong khi đó, lực lượng Công an chính quy làm công tác cảnh sát khu vực chỉ có 4 đồng chí trên tổng số 16 tổ dân phố. Để có thể đảm bảo ANTT ở cơ sở, theo Trung tá Nguyễn Thái Học, Trưởng Công an thị trấn Vôi thì không thể thiếu được vai trò của lực lượng Công an bán chuyên trách và các lực lượng quần chúng khác.
Nòng cốt xây dựng mô hình bảo vệ ANTT
Ngay khi vừa về thị trấn Vôi, chúng tôi đã được anh Nguyễn Văn Khanh, Công an xã bán chuyên trách dẫn đi thăm mô hình “Gác chắn đảm bảo ANTT” tại tổ dân phố Sơn Lập. Sơn Lập vốn là địa bàn giáp ranh với nhiều tổ dân phố, xã từ đó giúp việc đi lại của bà con thuận lợi. Tuy nhiên, cũng chính sự thuận lợi đó lại tiềm ẩn nguy cơ mất ANTT. Không ít đối tượng xấu len lỏi vào Sơn Lập để trộm cắp. Mỗi khi bị phát hiện truy đuổi, do có nhiều đường đi lại với các thôn, xóm khác nên các đối tượng này dễ dàng tẩu thoát. Đặc biệt, có những đối tượng trộm chó còn trèo tường vào nhà dân, tấn công người dân một cách manh động ngay ở trong nhà khi bị phát hiện.
Trước tình trạng này, nhằm đẩy mạnh phong trào toàn dân tham gia bảo vệ an ninh Tổ quốc, lực lượng bảo vệ ANTT ở cơ sở đã chủ động tham mưu, phối hợp với chính quyền cơ sở triển khai mô hình “Gác chắn đảm bảo ANTT” với lực lượng nòng cốt là Công an xã bán chuyên trách. Riêng tổ dân phố Sơn Lập thiết lập 8 gác chắn tại các vị trí là ngã 3, ngã 4 giao với các tuyến đường đi xã, tổ dân phố khác. Đi liền với gác chắn đảm bảo ANTT, Sơn Lập đã bố trí 4 kẻng báo động. Mỗi khi phát hiện các đối tượng có dấu hiệu nghi vấn, Công an xã bán chuyên trách và người dân trong thôn sẽ đánh kẻng báo động để người dân biết và cùng truy bắt, đồng thời“hạ” gác chắn, ngăn đối tượng chạy thoát.
“Nhờ có các mô hình này mà sau một thời gian tình trạng trộm cắp tại tổ dân phố Sơn Lập giảm hẳn, ANTT địa bàn được duy trì. Người dân trên địa bàn yên tâm lao động, sản xuất”, Trung tá Nguyễn Thái Học, Trưởng Công an thị trấn Vôi chia sẻ. Hiện nay, không chỉ ở Sơn Lập, Công an xã, thị trấn ở một số huyện như Lạng Giang, Lục Nam, Hiệp Hòa… đã chủ động phối hợp với chính quyền địa phương nhân rộng triển khai mô hình “Gác chắn bảo đảm ANTT”.
Cũng theo Trung tá Nguyễn Thái Học, “Gác chắn bảo đảm ANTT” chỉ là một trong rất nhiều mô hình tự quản về ANTT với sự tham gia của các lực lượng tham gia bảo vệ ANTT ở cơ sở như dân phố, dân phòng, cựu chiến binh… trong đó giữ vai trò nòng cốt là lực lượng Công an xã bán chuyên trách, dân phố, dân phòng.
Có thể kể đến là 16 mô hình Tổ tuần tra nhân dân, 16 mô hình Camera an ninh, 3 mô hình Cổng trưởng an toàn về ANTT và ATGT, 161 tổ liên gia tự quản về ANTT với hơn 5.250 hộ dân tham gia, 16 tổ tuần tra nhân dân với 160 thành viên… được duy trì hoạt động thường xuyên. Trong năm qua, các mô hình tự quản đảm bảo ANTT đã phối hợp với Công an thị trấn góp phần quan trọng trong công tác bảo vệ ANTT địa phương.
Hỗ trợ tích cực cho Công an chính quy
Cách đây khoảng 3 năm, thị trấn Vôi và xã Phi Mô sáp nhập lại với nhau, trở thành địa bàn phát triển “nóng”, tốc độ đô thị hóa cao. Nhiều loại hình kinh doanh, dịch vụ phát triển nhanh, đa dạng tuy nhiên cũng tiềm ẩn nguy cơ mất ANTT cao. Năm 2022, thị trấn Vôi được xác định là một trong những địa bàn trọng điểm phức tạp về trật tự an toàn xã hội do lượng người lưu thông về đông, xảy ra nhiều vụ việc cướp, trộm cắp tài sản, lừa đảo trên không gian mạng, gây rối trật tự công cộng… gây tâm lý nhức nhối trong dư luận, đặc biệt là tình trạng gây rối trật tự công cộng.
Địa bàn rộng, dân cư đông với khoảng hơn 20.000 nhân khẩu cố định, khoảng 3.000 nhân khẩu lưu động, tình hình trật tự an toàn xã hội có nhiều phức tạp. Tuy nhiên, theo Trung tá Nguyễn Thái Học, lực lượng Công an xã chính quy làm công tác cảnh sát khu vực của Công an thị trấn Vôi chỉ có 4 đồng chí trên tổng số 16 tổ dân phố. Như vậy, 1 đồng chí Công an xã chính quy sẽ phải phụ trách tới 4 tổ dân phố. “Cánh tay nối dài” đắc lực giúp Công an xã chính quy thực hiện công tác bảo vệ ANTT chính là những Công an xã bán chuyên trách.
Hiện nay, 16 tổ dân phố tại thị trấn Vôi thì 13 tổ dân phố được bố trí mỗi tổ dân phố 1 đồng chí Công an viên bán chuyên trách, còn lại 3 tổ dân phố được xác định trọng điểm, mỗi tổ dân phố có 2 Công an viên bán chuyên trách. Thực tế thời gian qua cho thấy, những vấn đề phức tạp về ANTT đều xuất phát từ địa bàn cơ sở, ban đầu là những vấn đề mâu thuẫn xã hội, nếu không được phát hiện, phòng ngừa, quản lý, giải quyết kịp thời, triệt để sẽ tích tụ, phát triển thành “xung đột xã hội”, tác động xấu đến tình hình ANTT, cuộc sống của người dân và an ninh con người, đe dọa sự ổn định chính trị, cản trở quá trình phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội tại địa phương. Phần lớn các thông tin ở cơ sở về ANTT đều do lực lượng Công an xã bán chuyên trách cung cấp. Xảy ra vụ việc gì, ở đây họ đều có mặt và nắm bắt đầu tiên vì họ bám sát cơ sở. Sau khi tiếp nhận nguồn tin, Công an xã bán chuyên trách lại chính là những người sẽ phân loại nguồn tin, từ đó báo cáo Công an thị trấn để có biện pháp giải quyết kịp thời.
Trong những năm qua, lực lượng Công an xã bán chuyên trách đã trở thành “cánh tay nối dài” của Công an chính quy góp phần giảm áp lực công việc cho Công an thị trấn Vôi khi phải thực hiện nhiều nhiệm vụ chuyên môn và chính trị của địa phương; hỗ trợ rất tích cực cho Công an chính quy trong công tác đấu tranh, phòng, chống tội phạm, tệ nạn xã hội; tham gia quản lý, giáo dục đối tượng tại cộng đồng dân cư; hòa giải vụ mâu thuẫn trong nội bộ nhân dân từ cơ sở, ngăn chặn không để xảy ra mất ANTT; là nòng cốt trong công tác tuyên truyền, chuyển tải kịp thời đến nhân dân những quy định của pháp luật về ANTT, phương thức, thủ đoạn hoạt động của các loại tội phạm, tệ nạn xã hội... để người dân kịp thời nhận diện, nâng cao ý thức cảnh giác và tự giác tham gia giữ gìn ANTT tại nơi sinh sống, góp phần phòng ngừa tội phạm có hiệu quả.